SERCAN DİNÇ
Askerliği vazifesi sırasında iki ayağını talihsiz bir biçimde kaybeden Murat Dural, slikon ayak taktırmaya karar verdiğinde Alex ismi için nasıl karar alındığını ve o süreçte neler yaşandığını milliyet.com.tr’ye anlattı.
ALEX’TEN MURAT DURAL PAYLAŞIMI
Fenerbahçe’nin unutlmaz ismi Alex de Souza dün Instagram hesabından Murat Dural paylaşımı yaptı. Paylaşımında, ‘Murat ayağını talihsiz bir kaza sonucunda kaybetmişti. Eski protezlerini kullanırken, daha yeni bir protezle tanışma fırsatı vardı. Yalnız bir ayak modeli seçmeliydi. Seçilen model bendim. Hikayesi beni çok duygulandırmıştı. Bu maksadını gerçekleştirmesi ismine bulunabileceğim tüm etaplarında bulundum. Ayaklarım çok güzel değildir ve böylelikle çirkin bir ayağı oldu’ dedi.
Murat Dural ise cevaben yaptığı açıklamada, ‘Bugün Büyük Kumandan Alex bir paylaşım ile beni eskilere götürdü. 2009’da ayaklarını kopyalayarak dünyada bir birincisi gerçekleştirmiştik. Metninin altına da en gurur duyacağım şeyi not etmiş: Murat De Souza!’ sözlerine konum verdi.
Milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Dural şu sözlere bölge verdi;
“Ayaklarınızı kaybetmeye neden olan hadisesi anlatır mısınız?”
1999 yılının yaz aylarında hem İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Bölümü’nde yüksek lisansımı tamamlamış hem de İstanbul Arkeoloji Müzesi tarafından sürdürülen Vezneciler Metro çıkışı kurtarma kazısında bilirkişi arkeolog çalışmıştım. Her ikisinin de neticelenmesiyle tam manasıyla mesleğime yönelmemin önünde duran şey askerlikti. Artık vaktinin geldiğini düşündüm. Kısa periyot olarak Ankara’ya gittim. Birliğime katıldığım anda birinci defa 18 yaşımda deneyimlediğim uzun vadeli uyku rahatsızlığım tekrardan ortaya çıktı.
Vücudum iflas etmeye başlamıştı. Bir gram uyuyamıyordum. Vücut direnci mülahaza geçmişte kalan bedensel rahatsızlıklar da geri döndü. Psikolojim bitikti. Hastaneye çıktım ve o gün Ankara’da fecî bir tipi vardı. Benden istenilen hiçbir testi yaptıramadım. Bu bendeki yıkıntıyı iyice un ufak etti. Birliğime dönmek istiyordum lakin nasıl yapacağımı bilmiyordum. Ankara’da akrabalarım olmasına karşın hatırladığım kendimden geçmem ve iki gün boyunca Etimesgut Askeri Havaalanı civarında karların içinde kalmam. İki buçuk gün sonra zorlukla kalkıp polise gittim.
Ne ben ne de etrafımdakiler hâlâ donduğumu, diz kapaklarıma kadar kangren olduğumu anlamamıştık. Ayaklarım postaldan çıkmadığında herkes panikledi. 48 günün ahir 65 kilodan 48 kiloya düşmüştüm.
“Tedavi vadesi nasıldı?”
Mahsusen başta ordumuzun aydınlık sağlıkçıları, mahsusen Ankara GATA Yanık Merkezi, Ortopedi Kısmı ve Bilkent TSK Rehabilitasyon ve Bakım Merkezi iyileşmemde büyük rol oynadı. Orada kalan gazilerimiz de sağ olsunlar büyük destek verdiler. Gazi dostlarım etrafımı çevirdi, moral verdi. Ayaklarım hariç harika sağlıklıydım. Gelgelelim ne yalan söyleyeyim bir vade sonra her kaybın bir esprisi yapılıyor, gülmeye de vesile oluyor. Dostlar “Zaten ayaklar fazlaymış sana,” derlerdi gülerdik. “Topuklamak,” en sevdiğim faaliyettir misal! Hastahanedeki son günlerimde profesyonel, lisanslı okçuluk yapıyordum ki günde 2-3 saat idmanımız oluyordu ve muhakkak bir saat body çalışıyordum. Eski alışkanlıklar süratle geri döndü; o yedi ay boyunca rahat yüz kitap okumuşumdur. Sanırım kayıplarımı süratle telafi etmeye çalışıyordum.
Bu süreçte yaşadığım, sonradan anlamlandırdığım değişik bir şeyi paylaşmak istiyorum. Hastanede o birinci günü atlattıktan sonra acilen Yanık Merkezi’ne yatırılmıştım. Enteresan bir mekandır; donmak ve yanmak bir sopanın iki ucu üzere, aslında birebir şey. Kangrene buz yanığı deniyor. Şahsi hava basılıyor ve kişilerle motamot Amerikan sinemalarında gördüğünüz üzere camın gerisinden telefonla konuşabiliyorsunuz. İşte ikamet etmeye başladığım o odada (ki üç ay yatalaktım) tam önümde bir tablo vardı; bir kumsal, kıyıya çekilmiş bir sandal ve uzakta bir fener. Kim gelse birebir şeyi söylüyordum; orada olmak istiyorum. Neredeyse yıllar sonra o tablonun eski kartpostallardaki Fenerbahçe burnu ve oradaki feneri andırdığını fark ettim. Ne vakit Moda’ya çıksam bir şey beni o buruna çeker, yakın değilsem uzaktan bakar hülyalara dalarım.
“Tedavi sonrası süreç nasıldı?”
Bahsettiğim üzere hastaneden epeyce sağlıklı çıktım. Uyku sorunum bitmişti. Çabucak aklınıza gelebilir, haklı olarak; “Sonrasında uykusuzluk yaşadın mı?” diyebilirsiniz. Evet, ne yazık ki çok alışılagelmiş başlayıp bir travma haline gelen her şey üzere bu da vakit zaman kendini hatırlatıyor, bir modül haline geliyor. Tüm hayatımın tek bağımlılığı uyuyabilmek için aldığım ilacım. Dönmemle birlikte mahsusen ailem üstüme düştü. Ama ben çok evvelce tek başıma yaşamaya karar vermiştim. Bunu rehabilitasyonum ve yeni hayatımı inşa etmek olarak görüyorum. Sağ olsunlar destek oldular. İşte o devir “Kendi ayaklarının üstünde durma,”nın ne olduğunu anlamadım, net olarak bildim.
2004 Aralık itibariyle hususî bir şirkette evvel kurumsal muhabere akabinde idari işler yaptım. 2016 yılında engelimin bana tanıdığı haklarla emekli oldum ve uzun müddettir biriktirdiğim metinlerimle naçizane elimden, niyetimden geldiğince edebiyat dünyasında alanımı almaya çalıştım, çalışıyorum. Birebir yıl toplu paramı alınca evvel eşimle konuşup, ortak karar verip Fenerbahçe Spor Kulübü Kongre Üyesi oldum. 2. iştirakim ise FABİSAD yani Fantazya ve Bilimkurgu Sanatları Derneği’ydi. Şu an bu dernekte idare konseyi üyesiyim.
“Slikon ayak taktırmaya karar verdiğinizde bu ayakların Fenerbahçe efsanesi Alex de Souza’ya ilişkin olması fikri nereden geldi?”
Öncelikle eşime teşekkür etmeliyim. Onun bu tertip ve başka bahislerdeki açık fikirliliği ya da bir arada yürüdüğümüz yollardaki pürüzlere olumlu bakış açısı olmasa sanırım bu kadar başarılı olamazdık. Bu arada kişisel şirkete iştirakim ile 2005 yılı itibariyle tribüne dönmüştüm. Birinci Fenerbahçe tribününe teşebbüs 1986’lara kadar gidiyor. İşte yeniden bu türlü, protezlerimi yenilemek zorunda olduğum bir devirde Serap ile daha iyi, benim Bilateral Chopart engelime daha gelişkin tahliller sunan eserlerin peşine düşmüştük.
O devirde silikon protez ile tanıştık. Olağanda ön ayaklarım (topuklar özgün, tarak ve parmaklar yok) olmadığı için dizime kadar uzanan protezler kullanmıştım. Bu refleks, koşmak yok demek. Gelgelelim silikon tüm bunları geri verebileceğini vaat ediyordu. Daha birinci gün, silikon teknikeri ölçüm yaparken bana “İstediğiniz şahıstan ayak kalıbı alınabilir,” dedi. İşte her şey o an başımda şekillendi. Fenerbahçe, tribün, pahalı Fenerbahçe Ailem ile geliştirdiğimiz birçok yaratıcı girişim güneş zihnimde parıldadı. Başımda “Beraber yürüdük biz bu yollarda, birlikte yürüdük yağan yağmurda,” bestesini söyleyen kişiler, Fenerbahçe Stadı vardı güya. Gayri yandan ise Liverpool’un “Asla yalnız yürümeyeceksin,” müziğinin kelamları. Serap’a dönüp Fenerbahçe, Fenerbahçelilik hakkında mükemmel bir örneklik,” dediğimi hatırlıyorum. Sene 2008’di ve 2009 yılında artık dünyaca tanınan bir tertip olmuştu. Real Madrid, Liverpool üzere dünya devleri ile yazışır hale gelmiştik. Toplumsal medya ile ilgilenenler, tertip yapanlar, bir güruh lisana çeviri yapanlar, devlet dışında olup bu girişimimizi orada tuttukları kulüplere aktaranlar; inanılmazdı.
Tabi burada çabucak geniş bir parantez açıp o devir kulübümüzün lideri Aziz Yıldırım’a, Feryal Pere’ye, Alaattin Metin’e, Murat Özaydınlı’ya, parıltılarda yatsın Serkan Acar ağabeyimize, dünden bugüne hâlâ dostluklarını velev artık kardeşlik saydığım desteklerini eksik etmeyen FBTV ve Fenerbahçe Spor Kulübü emektarlarına, Didem Coşkun, Melih Özhan ve rahmetle andığım Hale Kocabaş ablamıza, ismini sayamadığım kendilerini çok iyi bilen kaç şık beşere çok teşekkür etmeliyim.
Hadise yalnızca kalıpları almakla bitmedi akabinde yeniden kulübümüzden müsaade alıp evvelden tellerin akabinde Oğuz, Aykut, Rıdvan, Hakan’ı izlediğim Lefter Küçükandonyadis Dereağzı Tesisleri’nde iki dostumla idman yapmaya başladım. Hedefimiz ehil seviyeye ulaşınca Fenerbahçe ile idmana çıkmaktı. Velhasıl gücüm, maksadım tertibi daha örnek daha güçlü bir noktaya konumlandırmaktı. Bir müddet sonra Brezilya’dan ben ve Alex’i çekmek için bir televizyon ekibi geldi. Alex ile Can Bartu Samandıra Tesisleri’nde küçük bir idman yapma bahtına eriştim. Silikon protezleri kullandığımdan beri sol ayağımın (protezin) topa verdiği falsolara Alex de şaşırdı. En son Alex De Souza sineması için İstanbul’da bir araya geldik, bir röportaj gerçekleştirdik.
“Türk futbolunda ve Fenerbahçe’de efsane olan Alex de Souza sizin için ne söz ediyor?”
Örneklik. Fenerbahçe Spor Kulübü’nün tarihi, bir sivil topluluk örgütü olarak unsurları, verdiği savaşlar düşünüldüğünde onu özgün kılan, başkalarından ayıran şey yalnızca meydanda yaptıkları değildi. Âlâ bir baba, iyi bir eş, saha ve dışında düzgün bir insan görüyordunuz. Birçok insan bana şunu sordu; “Neden Roberto Carlos değil de Alex?” O periyotta Roberto kadrodaydı ve benim verdiğim karşılık kişileri hem şaşırtıyor hem de ilgilerini çekiyordu; “Henüz Carlos o noktada değil,” bu aslında kendime, taraftara, memleketime, dünyaya duyurmak istediğim, vurgulamak istediğim şeyin özetiydi; “Biz bu türlü kişileriz ve Alex bu mülahazanın alanda uğraşını veren, ayakları ile şiir yazan bir Fenerbahçeli”
Daima söylediğim, tekrarladığım bir motto vardı; “Fenerbahçelilerin Fenerbahçelerine olan tarifsiz hislerini söz etme eforu,” Bu bir aşk, tutku. Ben memleketimin bayrağına baktığımda Fenerbahçe bayrağını görüyorum, Fenerbahçe bayrağına baktığımda devletimi. Bunlar farklı şeyler değil. Fenerbahçeli kimliğimle hakkı, adaleti, mücadeleyi yorumluyorum ve evet bu Galatasaraylı, Beşiktaşlı için de hakikat. Bunda fanatizm yok, sevdaya hürmet, sevgi var. İşte Alex orada, vesair kadro taraftarları için bile sevilen, hürmet duyulan, futbolu ile öne çıkan bir adam oldu. Tekrar o devirde söylediğim bir şey vardı; “Alex meydanda nasıl duruyorsa ben de tribünde o denli durmalıyım…” O yüzden sorunuzun karşılığı benim kumandanım, benim kaptanım.
Bir sair hayat varsa tıpkı ekipte tıpkı uğurda ve yeniden Fenerbahçe’de onunla ter dökmek, sonuna kadar savaşmak isterim. Hani derler ya; “Beraber arbedeye girilecek adam,” evet, benim için Fenerbahçe sonuna kadar savaş edeceğim abide, Alex sonuna kadar sevdamın uğrunda bir arada uğraş edeceğim insan. 2011 yılı ve sonrasında bunu hem çok acı hem de çok manalı bir biçimde yaşadık. Ne mesrur ki bahsettiğimiz kişilermişiz ki daha o günlerden kimseye kanmadan gerek yöneticimiz gerekse de kıymetlerimizin arkasında durmuşuz. O berbat günlerde esir edilen yöneticimiz Aziz Beyefendi, dışarda başkanımız Ali Koç, kenarda Aykut Kocaman, alanda Alex De Souza bize sahiden kumandanlık yapmışlardır. Tarih bunları yazdı. Ne Fenerbahçe ne de Fenerbahçeli unutur.
“Şu an hayatınız nasıl?”
2016 yılı itibariyle plaza kişisi olmaktan uzaklaştığım an tekrar arkeolog olduğumu hissettim. Bu çok rahatlatıcıydı. Söyleşiden çıkarabileceğiniz üzere ziyadesiyle enerjik, başını durduramayan (uykusuz) bir imalat var. O yüzden emekliliğimde de çalacağımı anlamış en azından sevdiğim şeylere yönelmem gerektiğine karar vermiştim. Bu yüzden 2014 itibariyle daha fazla edebiyata, yazmaya, okumaya, hat safhada beni besleyecek seri ve sinemaları izlemeye başladım. Şunu derhal belirteyim; arkeoloji arazi çalışması gerektirdiği için o sahası uzaktan izlemeye devam ettim.
Tıpkı yıl (2016’da) hikaye kitabım “Kibrit Ev” İthaki Yayınları’ndan çıktı. 2019’da Fenerbahçe’mizin ulu çınarlarından Lefter Küçükandonyadis’in hayatını işlediğim “Lefter: Efsaneler Ölmez” kitabım Gerekli Kitaplar etiketiyle raflarda bölge aldı. Yakın devirde çok değerli bir yayınevinden çıkmasını umduğum, Tanıl Yaşar üzere bir editörün elinde hazır bir romanım ve pandemi sürecinde hazır ettiğim üç novella ve üç hikayeden oluşan 2. hikaye kitabı belgem mevcut. Her kitabımın ön editörüm olan, fikirlerine çok güvendiğim, başkaca FABİSAD’ımızın yöneticisi Özgün Muti gözden geçiriyor.
Bunların yanında devirsiz kaybettiğimiz sevgili Koray Şener için ailesi, dostları ile bir kitap hazırlığımız var. Derleyen konumundayım. Beni çok şaşırtan bir insan Koray. Şener Ailesi artık benim de ailem. Büyük bir örneklik okuyacak kişiler, küçük yaşına karşın tam bir, net, hâlâ yaşayan ve yaşatan bir Fenerbahçeli. Kitap serüvenim haricinde Kitap Eki, Lemur üzere mecmualarda yazıyorum. Tekrar o günden bugüne Artemis Yayınları’ndan çıkan “Hayalet Müzik”, Yitik Devlet Yayınları’ndan çıkan “Tren Öyküleri”, Edebiyatist’ten çıkan “Sadık Dostlar” ve “Pati Öyküleri” ve son olarak Arsine Yayınları’ndan çıkan “Aslında Yaşanmadı,” üzere toplu kitaplarda birer hikaye ile yan aldım. Yakın devirde Dark İstanbul Projesi’nin bir antolojisinde, Özgen Berkol Doğan Bilimkurgu Kütüphane’miz ismine İthaki Yayınları ile oluşturduğumuz bir bilimkurgu hikaye derlemesinde ve salgın temalı, şimdi yayınevimiz aşikâr olmayan bir toplu kitap girişiminde öykülerim olacak.
Son olarak bir yıldır İstanbul Üniversitesi Uzaktan Eğitim (AUZEF) Fakültesi’nde Felsefe Kısmı öğrencisiyim.
“12 yıl sonra Alex de Souza’dan gelen paylaşımı birinci gördüğünüzde ne hissettiniz?”
Sağ olsun arayı çok açmaz, muhakkak hem hatırımı sorar hem de bu türlü şık anıları kendi toplumsal medyasından yad eder zati. İkimiz de birbirimiz için ne tabir ettiğimizin daima farkında olduk. Samimi lakin bir taraftan da o samimiyeti incitmeyen bir iletişimimiz oldu. Ben taraftar olarak “Efsane Alex!”i tribünden ziyadesiyle yaşadım ama bunun dışında benim için hiç değişmeyen bir “İnsanoğlu insan Alex,” var ki orası kişisel ve hoş. Fanatizm ya da olumlu olsa bile önyargıdan uzak. Misal hiçbir formamın ardında futbolcu ismi yoktur, buna Alex de dahil. Velev imza bile almam. Bazen beşerler “Ne kadar şanslısın,” diyor, muhakkak, haklılar lakin onlara şöyle derim; “Alex de çok şanslı, benden ötürü değil Fenerbahçe forması giydiği için.” Bu tertip, protezler, tanışıklık fevkalâde lakin herkesin sandığından biraz daha farklı bir şey bu. Hedef bizim inandığımız, gerekirse uğrunda sonuna kadar savaşacağımız şeyleri söz etmeye çalışmaktı ve bu sıfatı, bu ünvanı en iyi taşıyacak insan, kaptan velev kumandan olduğunu düşündüğüm için onun ayaklarıyla yürümek istedim. Zira her Fenerbahçeli bilir; tribünde de Alex olmak lazım…
Fenerbahçe ve Alex’in yolları tekrar kesişir mi? Ve bir büyük buluşma daha gerçekleşir mi ilerleyen vakitte?
Bu hakikaten büyük bir beklenti lakin Alex üzere zeki, Alex üzere ceza meydanı ya da dışında bir konumu ve hayattaki her sıkıntıyı evvelden, tüm detayları ile düşünen biri için şimdi devir var diye düşünüyorum. Alex gelirse argümanlı olduğu için gelir, kazanmak isteyecektir. Ne yazık ki her devir bu eşleşmeler, eski futbolcu, efsane ve onu efsane yapan kulüp muvaffakiyet sağlayamıyor. Umarım ve kuvvetle diliyorum ki her şeyin hakikat olduğu bir devirde tekrar bir araya geleceğiz.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Pandemi, salgın sürecinde tüm insanlık ve memleketimiz ismine enteresan, meskene kapanmakla birlikte kendimiz ismine, sevdiğimiz şeylerle uğraşma yolunda aralık kat ettiğimizi umuyor, düşünüyorum. En azından benim için o denli oldu. Evvelden toplumsal medya olmadığı için fakat büyük savaşlar ya da felaketlerde onda da malûm bir kesimde insanlık tıpkı şeyi yaşıyordu. Bu sefer her mealde konutlarımızın içi tek bir dünyaya dönüştü. Tabiatın bizim olmadığımız süreçte açtığımız yaraları süratle iyileştirmesi görülmeye bedeldi. Bir manada artık ulusal değil küresel olarak emsal şeylere tıpkı anda gülmeye, üzülmeye başladık ve bilhassa sanat, edebiyat manasında her konuta ulaşabilen kontaklar, meblağ, tarafsızlığı, zamansızlığı aşan canlı yayınlar izledik. Bunların hepsi velev istemez bana bir umut veriyor. Kuvvetle umuyorum ve diliyorum ki eskisi üzere değil eskisinden de iyi, sağlıklı, yanlışlarının farkında beşerler oluruz.
Milliyet
