Türk bilim insanları tarafından tümörü güdümlü biçimde bulan ve yok edebilen kanser ilacının protipi üretildi. ‘İzildemiR’ ismi verilen ve 2.5 yılda ortaya çıkan akıllı nano ilacın en kıymetli özelliği kanserin metabolizmasını bozması, tümörü güdümlü bir halde hedeflemesi ve bedende takip edilebilir olması. Yapılan çalışmalarda ilacın göğüs kanseri üzerinde tesirli olduğu kanıtlanırken karaciğer kanseri üzerinde de tesiri olduğu tespit edildi.
Yedi kişilik takım
Türkiye’nin güdümlü ve patentli nanoteknolojik kanser ilacı olarak da tanımlanan “İzildemiR”, Koç Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Funda Havva Yağcı-Acar ve Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Translasyonel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. İhtilal Gözüaçık liderliğinde toplam yedi kişilik bir araştırma grubu tarafından üretildi.
Öğrenciler Hasret Ünal, Yunus Akkoç ve Muhammed da çalışmalara Koç Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi’nden (SUNUM) dahil oldu. İzildemiR’in tasarımı ve her türlü temel bilimsel ve teknolojik AR-GE çalışması büsbütün yerli imkanlarla ve TÜBİTAK 1003 kodlu proje takviyesi sayesinde hayata geçirildi. Ortaya çıkan nano ilaç prototipi tümör gayeli, izlenebilir, biyo uyumlu ve inançlı bir gen ve ilaç taşıyıcı niteliği taşıyor.
Takip edilebiliyor
İlacın, sisteme eklenen bir gen karakteri olduğunu ve bu geni direkt tümörlü bölgeye ulaştırdığını söyleyen çalışma kümenin sözcüleri Prof. Dr. Acar ve Prof. Dr. Gözüaçık çalışmayı şöyle anlattı:
“Yürüttüğümüz çalışmalarda akıllı nano ilaç İzildemiR’in taşıdığı tedavi edici gen, tümör üzerinde birikiyor. Tek başına kanser tedavisi için kâfi olmasa da, klasik kemoterapi ile kombinasyon halinde kullanıldığında, kanserin metabolizmasını bozarak kanser ilaçlarının tesirini artırıyor.
Nano akıllı ilaç tıpkı vakitte demir oksit içeren bir çekirdek taşıyor. Bu halde de dışarıdan da takip edilebiliyor. Dışarıdan gelen manyetik alana da karşılık verdiği için dışarıdan da takip edilebiliyor. Araştırmalar taşınan genin tümör üzerinde biriktiğini de kanıtlamış durumda. İzildemiR’in üzerindeki antikorun değiştirilebilmesi, hedeflenebilecek tümör tipleri konusunda esneklik sağlıyor.”
Prof. Dr. Acar ve Prof. Dr. Gözüaçık yeniden İzildemiR’in farklı genleri taşıma kapasitesinin de olduğunu belirterek, tıpkı vakitte gen tedavisi sağlayan bir “akıllı nanoilaç” olarak tanımlandığını belirttiler.
Göğüs kanserinde tesirli olduğu ortaya konuldu
İzildemiR’in öncelikle göğüs kanseri üzerinde tesir gösterebildiğini ortaya konulduğunu belirten Prof. Dr. Acar ve Prof. Dr. Gözüaçık şunları söyledi:
“İlacın karaciğer kanseri üzerinde de tesirli olabileceğini tespit ettik. Klinik büyük ilerleme kaydedilen ilaç, eldeki bilgi birikimi sayesinde ve ek testler sonrası klinik faz çalışmalarına ulaşabilir. Türkiye’nin ulusal kanser ve gen tedavisi ilaçları ortasında yerini alabilir.”
Milliyet