İstanbul’un kendi su kaynaklarının nüfusuna yetmediğini belirten hidroloji uzmanı Prof. Dr. İlhan Avcı, Trakya’nın da hakkı olan Istranca suyunu İstanbul’un kullandığına dikkat çekerek, kesinlikle nüfusun azaltılması gerektiğini söyledi. Meteoroloji Mühendisi Prof. Dr. Sevinç Asilhan ise Ankara’daki toz fırtınasının global ısınmanın sinyali olduğunu belirtti.
İstanbul’un Ekümenopolis (Ucu Olmayan Şehir) olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. İlhan Avcı, kentin su siyaset ve planlamalarının yıllarca ihmal edildiğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
‘İleri arıtma gerekir’
“İnsanlar günü birlik yaşıyor. Haftalık gelişmelere nazaran plan yapılıyor. Marmara Bölgesi’ndeki su kaynakları Türkiye genelindeki kaynakların yalnızca yüzde 5’lik kısmını kapsıyor. İstanbul, bölgenin tüm su kaynaklarını emiyor. Trakya’nın hakkı olan Istranca suyu da kente veriliyor. 180 kilometre uzaktaki Melen suyu İstanbul’a taşınıyor.
Sessiz, sedasız Sakarya ırmağından su çekip, Melen boru çizgisine verdiler. Tüm arıtma tesisleri birinci kademe klasik arıtma dediğimiz tesislerdir. Ağır metal için ileri derece arıtma tesisi gerekir. Sakarya’dan aldığınız kirli suyu mevcut arıtma tesislerinden geçirip veremezsiniz. Lakin o periyot çaktırmadan bu usule başvuruldu. Toplumun bundan haberi yoktu. Şu an ne yazık ki, Sakarya’dan diğer gidecek yerimiz yok.
En büyük fatura yeniden halka çıkartılacak. 2025’e kadar sürecek kuraklık ve susuzluk riski var. Terkos kritik düzeye inmeden denizden su çekip arıttıktan sonra şebekeye verilebilir. Fizikî gerçekleri masaya yatırıp tahlil üretmeliyiz. İstanbul’un genişlemesi sistemi bir yerde tıkıyor. İstanbul’u besleyen kaynaklar ve yağış rejimleri aşikâr. Nüfus yoğunluğunun bir formda azaltılması gerekiyor.”
Sazlıdere
‘Sağlık için riskli’
Prof. Dr. Avcı, Sakarya Havzası’na umut bağlayanlar olduğunu söz ederken, şu ihtarları sıraladı: “Türkiye’de endüstriyel faaliyetin en ağır olduğu havzalardan biri. Ankara, Eskişehir ve Sakarya vilayetleri başta olmak üzere havzanın neredeyse tamamında birçok farklı daldan sanayi kuruluşu faaliyet gösteriyor. Temmuz 2014’te devreye sokulan terfi istasyonu aracılığıyla Sakarya Nehri’nin suları Melen-İstanbul basınçlı sınırına alınıp Ömerli Barajı’na iletebilirler lakin halk sıhhati açısından çok riskli. Bu noktada İSKİ yetkililerinin Sakarya Nehrin’den su alınıp alınmadığı, alınıyorsa nasıl bir arıtma süreçlerinden geçirilerek halkın kullanımına sunulduğu konusunda bir açıklama yapması gerekir.”
‘Kış periyodu için umutlu değiliz’
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Asilhan ise şunları söyledi:
“Ülkemizdeki birtakım hava olayları bize ‘kuraklık geliyor’ diye işaret verdi. Bunlardan biri de Ankara’daki toz fırtınasıydı. İç Anadolu Bölgesi’nin kuruyan toprağı bizim üzerimize geri döndü. Ülkemizin farklı bölgelerinde kuraklık çoktan başladı. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde bile kuraklık emareleri görür haldeyiz. İstanbul’da bulunan 10 barajdan 4’ünde ise doluluk oranı yüzde 20’nin altına indi. Yıllardır süregelen plansızlık krize dönüşmüş durumda. İstanbul’da yapılaşmanın neden olduğu ısı adası tesiri kar yağışlarını olumsuz etkiliyor.
‘3 aylık süreç önemli’
Kar yağışı kentleşmiş bölgelerde global ısınmayla yer değiştirdi. Kurak bildiğimiz bölgelerde artık taşkınlar, seller olmaya başladı. Önümüzdeki üç aylık süreç çok kıymetli. Şayet yağmur ve kar yağışları kâfi seviyede gerçekleşmezse su krizi yaşarız. Pandemiden sonraki süreçte dünyanın en kıymetli gündem unsurları ortasında iklim ve su krizleri olacak. Kuraklık 2025’e kadar şiddetlenerek devam edecek ve İstanbul’da bu tablodan nasibini alacak.
Kış devri için de umutlu değiliz. Umarım yanılırız lakin kış devri de kurak geçecek. Ekstrem dediğimiz sel ve şiddetli yağışlar, yüzeyden akıp gidiyor. Taşıma suyla değirmen dönmeyeceğini önümüzdeki periyotta daha net görmüş olacağız. Sorun bu kademeye gelmeden evvel önlemlerin yıllar öncesinde alınmış olması gerekirdi. Önümüzdeki günlerde kısmi su kesintileri görebiliriz. Tüketim alışkanlıklarının kesinlikle değişmesi gerekiyor. Su tüketimindeki hoyratlığa karşı önemli ihtarların yapılması gerekir.”
-BİTTİ-
Milliyet
