Son dakika haberine nazaran, Türkiye’de son 24 saatte 187 bin 518 Kovid-19 testi yapıldı, 32 bin 381 kişinin testi müspet çıktı, 187 kişi hayatını kaybetti. Ağır hasta sayısı 5 bin 611 oldu, son 24 saatte 4 bin 190 kişinin Kovid-19 tedavisinin tamamlanmasıyla iyileşenlerin sayısı 418 bin 331’e yükseldi.
Tüm Türkiye kısa mühlet içinde uygulamaya başlayacak olan Çin aşısıyla ilgili sorulara karşılık ararken, en net açıklama Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’dan geldi.
Hürriyet gazetesinde Ahmet Hakan’ın sorularını yanıtlayan Bakan Koca, değerli açıklamalarda bulundu. İşte Bakan Koca’nın aşıyla ilgili çarpıcı sorulara verdiği cevaplar:
Neden Çin aşısı? Erişimi kolay ve ucuz olduğu için mi?
FAHRETTİN KOCA: Çin aşısı, Alman aşısı, İngiliz aşısı, Amerikan aşısı… Mevzuyu bu türlü ele alamayız. Öncelikle ele almamız gereken konu, aşının hangi prosedürle üretildiği konusudur. Zira aşının yolu, aşının emniyetli olup olmadığını birinci dereceden tesirler.
Korona aşıları kaç formülle üretildi?
FAHRETTİN KOCA: İki usul var. Birincisi: İnaktif virüs aşıları… İkincisi: mRNA prosedürüyle üretilen aşılar…
Hangisi daha muteber?
FAHRETTİN KOCA: İnaktif sistemle üretilen aşılar daha sağlamdır. Tarihte bilinen en iyi usul budur. Bunun uzun vadeli sonuçlarını biliyoruz. Virüsün genetik yoluyla geliştirilen mRNA aşıları, kısa vadede iyi sonuç verdi. Lakin orta ve uzun vadede nasıl bir tesiri olacağını bilmiyoruz.
SORU: Çin aşısının formülü nedir?
FAHRETTİN KOCA: İnaktif prosedürle üretildi. Bu formülü kullanması nedeniyle daha fazla tercih edilmesi gereken aşıdır. Üretildiği ülkeye odaklanmak yanlış, usule odaklanmak lazım. Ben diyorum ki bu usul, en eski yoldur. Yıllardır bu metoda dayalı olarak aşılar üretildi. Uzun vadede test edilmiştir. Bir yan etkisi yoktur.
SORU: Madem inaktif dediğiniz aşı üretme formülü daha emniyetli, neden dünya bu sisteme yönelmedi?
FAHRETTİN KOCA: Zira bu usul çok sıkıntı ve çok kıymetli bir prosedür. İnaktif aşılar, kolay üretilebilir aşılar değil. Maliyeti çok yüksektir. O nedenle öbür prosedür daha fazla tercih edilen metot oldu.
SORU: mRNA aşılarıyla ilgili ne düşünüyorsunuz?
FAHRETTİN KOCA: Çin’le yaptığımız muahede 50 milyon… Bunun üzerini öteki sistemle üretilen aşılarla tamamlamak durumundayız. Ancak şu gerçeği de unutmayalım: Öbür aşıların uzun vadede ne çeşit tesirler geliştirebileceğini bilmiyoruz.
SORU: Çin aşısı onay aldı mı?
FAHRETTİN KOCA: Dünyada üretilen tüm aşılar, Dünya Sıhhat Örgütü’nün süreçlerinden geçmek zorunda. Çin aşısı da o denli. Şu anda “Faz 3” devrini bitiren hiçbir aşı yok. Pandeminin yol açtığı acil durum nedeniyle orta raporlarla uygunluk veriliyor. Çin aşısı, “Faz 3”e en erken başlayan aşıdır. Ayrıyeten “Faz 3”ü daha geniş topluluklara uyguladılar. “Faz 3” ilgili Çin aşısının orta raporları şimdi açıklanmadı. Bir hafta-on gün sonra açıklanmasını bekliyoruz.
Faz 3 açıklanmadan Çin aşısını kullanma durumu olmayacak yani?
FAHRETTİN KOCA: Doğal ki olmayacak. Bütün orta onaylar alınmış olsa dahi biz milletlerarası akredite olan Halk Sıhhati ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumumuzun laboratuvarlarında titizlikle incelemeler yapacağız.
Bu incelemelerde aşının güvenlik testlerinin olumlu çıkması gerekiyor. Şayet aşı, ülkemiz standartlarına uygun bulunursa erken kullanım müsaadesini vereceğiz. Aşı uygulaması, lakin bu etaptan sonra olacak.
Aşı olmak mecburî hale getirilecek mi?
FAHRETTİN KOCA: Bu mevzuyu Bilim Kurulu’nda ele aldık. Vardığımız sonuç şu oldu: Mecburiyet olmasın fakat vatandaşımızı ikna edelim. Hangi aşıların hangi sistemle üretildiğini, hangi sistemin daha iyi bir prosedür olduğunu vatandaşımıza anlatacağız. Aşının menşeine değil de usulüne odaklanılması gerektiğini anlatacağız.
‘Aşıyı birinci ben yaptıracağım’ demiştiniz. Hangi formülle yapacaksınız?
FAHRETTİN KOCA: Aşıyla ilgili tüm onay süreçleri bittikten sonra bir hastaneye gideceğim ve kamuoyunun huzurunda aşıyı yaptıracağım. Akabinde da o hastanede bulunan bütün sıhhat çalışanlarımız aşılarını yaptıracaklar.
PROF. LATİFE: TESTE BAĞLI KALMAYIN
Öte yandan İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Bülent Latife, hafif kas ağrısı, halsizlik hissi sonrası peş peşe 3 PCR testi yaptırdı. Saka’nın test sonuçları negatif çıktı. Kendisine Kovid -19 teşhisi koyan ve tedaviye başlayan Latife, 36 saat sonra yapılan ayrıntılı kan analizi ve akciğer tomografisiyle Kovid-19’a bağlı zatürreye yakalandığını öğrendi.
Konutta ilaç tedavisi süren Latife, Milliyet aracılığıyla vatandaşları ‘Sırtı ağrıyan, halsizlik yaşayan birinin şikâyeti bir günlük dinlenmede geçmiyorsa yüzde 99 koronavirüstür. Topluma tavsiyem; PCR’a bağlı kalmasınlar’ diye uyardı.
Kovid-19 olmasına rağmen PCR test sonucu negatif çıkanlar durumu tıp topluluğunda tartışılmaya devam ediyor. İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Bülent Saka’nın hastalık süreci ise Kovid-19’un ne kadar sinsi ve risk içeren bir hastalık olduğunun çarpıcı bir örneği. Hafif kas ağrısı ve halsizlik hisseden Prof. Dr. Latife, 10 gün evvel Kovid-19 kuşkusuyla peş peşe 3 PCR testi yaptırdı fakat bu testlerin sonuçları negatif çıktı.
Kandaki enfeksiyon düzeyini gösteren CRP bedeli de olağan seyreden Latife, buna karşın ikna olmayarak kendisine Kovid-19 teşhisi koyup erkenden tedaviye başladı. Prof. Dr. Latife, 36 saat sonra yapılan ayrıntılı kan analizi ve akciğer tomografisi sonucunda Kovid-19’a bağlı zatürreye yakalandığını öğrendi. Halihazırda konutta izolasyon altında, ilaç tedavisi devam eden Prof. Dr. Latife, Milliyet aracılığı ile kıymetli ihtarlarda bulundu:
“10 gündür Kovid-19’a bağlı zatürre ile uğraş ediyorum. Şayet PCR ve CRP testlerinin sonuçlarına güvenip erkenden tedaviye başlamasam, çok daha makûs bir tablo ortaya çıkacak, hastanede tedavi görmek zorunda kalacaktım. Halsizlik, kas ve eklem ağrısı, tat ve koku kaybı, ateş, çok yorgunluk, öksürük, şiddetli baş ağrısı üzere problemlerden ikisini çok hafif bile olsa hisseden vatandaşlar yüzde 99 olasılıkla Kovid-19 olduğunu bilmeli.
Bu şikâyetlerden ikisi varsa test sonucu beklenmeden tabip nezaretinde tedaviye başlanmalı ve akciğer tomografisi talep edilmeli. Şu an Kovid-19 dışında öteki bir viral enfeksiyon görülmediğinden, bu şikâyetlerin durduk yere ortaya çıkması kelam konusu olamaz. Koronavirüs en sinsi viral hastalık.”
Erken teşhis kıymetli
Hastalığın 16 yaşındaki oğlu ile yakın temas sonucu bulaştığını da söyleyen Prof. Dr. Bülent Latife, şunları söyledi: “8 aydır Kovid-19 hastalarını iyileştirmek için gayret veriyorum. Oğlum, geçtiğimiz hafta imtihanlara girip, arkadaşlarıyla buluştu. Geçen gün karşılıklı iki saat play-station oynadık. Hastalığımın ortaya çıkmasıyla oğlumun da taşıyıcı olduğunu öğrenmiş oldum.
Oğlumun sıhhat durumu iyi. Esasen 18 yaş altı çocukların neredeyse tamamı asemptomatik biçimde hastalığı atlatıyorlar. Mevcut salgın tablosunda PCR testlerinin negatif çıkmasının ehemmiyeti yok. Üç kere peş peşe yaptırdığım PCR testleri negatif sonuç verdi. Üstelik ateş, öksürük, tat ve koku kaybı üzere semptomlarım da yoktu. Lakin şuan Kovid-19’a bağlı zatürre ile uğraş ediyorum. Erken teşhis ve tedavi en kritik evre.”
Prof. Dr. Bülent Latife, vatandaşalara teklifleri var: “Dört, beş gündür onlarca tanıdığımı acil servise yönlendirdim. Hafif ağrı ve kırgınlık hissettiğini söyleyen fakat PCR sonucu negatif çıkan bireylerin tamamı kapsamlı analizlerin akabinde teşhis aldılar. Bu bireyler erkenden harekete geçmemiş olsa 5,6 gün sonra hastanelik olacaklardı.
Toplumun her kesitine yayılmış bir virüsten bahsediyoruz. Sırtı ağrıyan, halsizlik yaşayan birinin şikâyeti bir günlük dinlenmede geçmiyorsa yüzde 99 koronavirüstür. Topluma tavsiyem; PCR’a bağlı kalmasınlar.
Kovid-19 geçiren şahısların antikor düzeyi stabil kalmıyor. Maske, ara, hijyen kuralının ihmal edildiği durumlarda hastalık ikinci, üçüncü sefer kapıyı çalıyor.” (MERT İNAN İstanbul)
Milliyet
