Türkiye’de yeni ziraî üretim dönemi hazırlıkları ‘kuraklık’ tasası altında başladı. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden Marmara’ya, Doğu Anadolu’dan İç Anadolu’ya bilhassa son 6 aydır önemli bir yağış eksikliği yaşanıyordu. Yeni ekinler, suya gereksinim duyduğu vakitte kâfi toprak nemini bulamıyordu. O denli ki, ekim-kasım ayları ortası ekimi tamamlanan hububat için yağış bekleyen üreticiler, iki aydır telaşla tarlalarında nöbet tutuyordu. Hububat ve bakliyat üzere temel besinlerin değerli üretici kentlerinde evvelki gün yağış başladı. Bu yağmurun hububat ekinini ‘son anda’ kurtardığını vurgulayan üreticiler, randımanın artması için sistemli yağışı bekliyor. İklim değişikliğinin sonucu afetler ortasında gösterilen kuraklık yanı sıra Akdeniz ve Ege’de ise çok yağışlar üretim bölgelerine ziyan veriyor.
‘Riski atlattık’
İklim değişikliği dünyada ziraî üretimin geleceğini tehdit eder hale gelirken, uzmanlar, ileride su kısıtı yaşayabilecek ülkeler ortasında gösterilen Türkiye’de de çalışmaların hızlandırılması ihtarını yapıyor. Bir taraftan çok yağışta bu suların yer altı barajları sayesinde kıymetlendirilmesi, başka taraftan ise ‘yer altı sulama’/‘damlama sulama’ prosedürüne tam geçiş için altyapının hazırlanarak; çiftçilerin teşvik edilmesi öneriliyor.
‘Hububat ambarı’ Konya, kuraklıktan en fazla nasibini alan bölgelerden oldu. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Süleyman Soylu, evvelki gün yağan yağmurla ‘nefes aldıklarını’ belirtirken, buğday ve arpa üzere ekimi yapılan eserlerde toprağın hazırlanması, eserin çıkması için bu yağışın kıymetli olduğunu söyledi. Soylu, “6 aydır yağış olmadığını söyleyebiliriz. Toprak kuruyunca bitki çıkışlarını, ekine hazırlık kademesini etkiliyor. Riski şimdilik atlattığımızı düşünüyoruz. Yağışlar baharlık eserler için de kıymetli. Baharlık eserler için toprağın sürülmesinde de kahırlar oldu” dedi.
‘Teşvik edilmeli’
Konya Karatay Ziraat Odası Lideri Rifat Kavuneker, evvelki güne kadar ‘büyük bir badire vardı’ derken, başlayan yağışlarla hububatın kurtarıldığını söz etti. Kavuneker, “Yağışını tertipli devam etmesi, toprağın nemli kalması eser randımanı açısından çok bedelli. Bu yıl çok sıkıntı kaidelerde ekim yaptık” diye konuştu.
Buğday başta olmak üzere mercimekte de çok kıymetli üreticilerden olan Diyarbakır da tekrar aylardır yağışsız bir periyot geçiriyordu. Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Lideri Süleyman İskenderoğlu, da evvelki gün başlayan yağmurun eseri kurtardığını söyledi. İskenderoğlu, “Bir taraftan salgın kaideleri, öteki taraftan kuraklıkla uğraş ettik ancak üretmekten vazgeçmiyoruz. Eserlerde randıman kaybı tehlikesi çok yüksekti fakat bu yağış, o tehlikeyi geriye attı. Ayrıyeten bölgede acil olarak damlama sulama sistemine geçmek için teşvik düzenekleri uygulanmalı” dedi.
‘Verimli kullanılmalı’
Tarım Muharriri Ali Ekber Yıldırım, iklim değişikliğiyle uğraşın güçlü ve uzun bir süreç olduğunu anlatırken, kaynak ve farkındalık çalışmalarının sürdürülebilir olmasına dikkat çekti. Yıldırım, verdiği örnekler ve tekliflerle şunları söyledi:
“Mesela ziraî üretimde; buğday, arpa, bakliyat üzere eserlerde, yağış olmaması nedeniyle birtakım bölgelerde ekimler gecikti. Suyun verimli ve ekonomik kullanımı sağlanmalı. Yer altı sularının randımanı, büsbütün damlama sulamayı sağlayacak altyapının oluşturulması gerekiyor. Salgın devri de besin güvenliğinin değerini gösteriyor. Uzun vadeli planlamalarla hazır olmalıyız.”
Yağış olağan seyredecek
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli de bir mühlet evvel Milliyet’e yaptığı açıklamada, kuraklıkla çaba için bir hareket planı üzerinde çalıştıklarını, topyekun bir çalışma yapıldığını söyledi. Pakdemirli’nin verdiği bilgilere nazaran, ‘süper bilgisayarların’ hesaplamaları; aralık, ocak ve şubatta mevsim normallerinde yağış gösteriyor.
Milliyet
