Kişilik tipleri aşikâr kümelere ayrılır. Araştırmacılar A tipi kişilik özellikleri taşıyanların gerilime yatkın olduğunu bildirmiştir. A tipi kişilik özelliği şiddetli mükemmeliyetçi, devirle yarışan, aceleci, beklemeye tahammülü olmayan, dinleme güçlüğü taşıyan, telaşlı sabırsız, rekabetçi ve birebir anda birden çok işi yapmaya çalışan kimselerdir. B tipi kişilik ise bunun tam karşıtıdır. İş konusunda çok rahatlar, devir ve muvaffakiyet ile pek ilgilenmezler. İşte kalite arayışı yok. Diğerleriyle yarışmaz, sakin ve açık konuşur. Sıhhatine düşkün ve boş vakti bol olmak, her şeyi olduğu üzere kabul etmek, herkesle dostluk içinde olmak, etrafa açık ve toplumsal ömrü seven…
A tipi kişilik risk kümesinde
Yapılan çalışmalarda, gerilimle baş etme becerileri yüksek, iyimser ve kendine güvenen kanser hastaları ile çöküntüye uğrayan kanser hastaları karşılaştırıldığında bir numara kümedeki hastaların daha uzun yaşadığı bulunmuştur. Hastalara toplumsal desteğin tedavi sürecini olumlu etkilediği görülmüştür. Bu durumda kanser tedavisi için A tipi kişilikler risk kümesinde nokta alıyor.
Kanser hastalarında gerilim neden artar?
Kanser tanısı alan hastalar duygusal, bilişsel ve fizikî olarak dağılma, kaygı, çaresizlik üzere hisler yaşar. Dışarıdan gelen tesirlere hassastır. Bu nedenle tabip, hemşire ve bütün sıhhat çalışanı değerli tesire sahiptir. Kanser hastalarına tedavide kemoterapi, radyoterapi, cerrahi tedavi ve hormon tedavisi uygulanmaktadır. Uygulanan tedavilere bağlı olarak kardiyak, nörolojik, böbrek, akciğer ve gayri organlarda fonksiyon bozukluğu gelişir. Hasta bu yan tesirlerle uğraşmak zorunda kalır.
Yüzde 65’i yürüme güçlüğü çekiyor
Kanser tedavisi gören yetişkinlerin yüzde 11’i, 65 yaş üzerindekilerin de yarısı ömür aktivitelerinde kısıtlama yaşıyor. Hastaların yüzde 65’inde yürüme güçlüğü görülüyor. Hastalar ve aileleri yalnızca omurlarındaki değişikliklerle uğraş etmek zorunda kalmıyor, tıpkı devirde ruhsal ve toplumsal külfetlerin üstesinden gelmeye çalışıyorlar. Halbuki umut, kanser tanısı alan ve tedavi gören bireylerin, illetle baş etme gücünün geliştirilmesinde değerli rol oynar. Tedaviye devam etmelerini ve kendilerini iyi hissetmelerini sağlayan bir kaynaktır. Kanser tedavisini uygulayan doktorlar hastanın sevildiğini, ilgilenildiğini ve sıhhatinin bozulmasına bakılmaksızın oburlarının ömründe kıymetli olduğunu fark etmesini sağlamaya çalışmalı. Hastaları olumlu deneyimlere sahip olan şahıslarla kaygısını paylaşmasını önermeli.
Gerilim ile nasıl başa çıkılır?
-Yaşama bakış açımızı geliştirerek hadiseleri olumlu tarafından da görün.
-‘Hayır’ demeyi öğrenin.
-İstemediğiniz, size yük getirecek, meseleler oluşturan, sizi zorlayacak durumlardan kaçının.
-Düzenli spor ve egzersiz yapın.
-Sağlıklı beslenin.
-Bol bol zerzevat ve meyve tüketin.
-Az yağlı süt peynir ve meskende mayalanmış yoğurt tüketin.
-Fazla şeker ve tuz tüketmekten uzak durun.
-Hazır azıkları kullanmaktan kaçının.
-Düzenli uyku uyuyun.
-Sosyal destek alın, hobiler edinin, yaşantıda mizaha taraf verin.
Milliyet