Geçtiğimiz hafta 2020 yılının birinci 6 aylık pahalılığı görünür olunca SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı emeklileri ile vazifedeki memurların artırım orantısı ortaya çıktı. Vazifedeki memurlar ve memur emeklileri ile birlikte SSK ve Bağ-Kur emeklileri de temmuz ayında artırımlı maaşlarını alacaklar. Birinci altı aylık pahalılık nispeti emekliler dışında bir bölümü daha ilgilendiriyor. 65 yaş, engelli aylığı ve meskende bakım parası meydanlar için de temmuz ayı maaşların zamlanma ayı.
Hizmetteki memurlar ve memur emeklilerinin maaş artırımları toplu akit görüşmelerinde belirleniyor. 2020 yılı için birinci 6 ay yüzde 4, 2. 6 ay için yüzde 4 nispetinde artırım uygulanması karar altına alınmıştı. Bunun yanında pahalılığın yüzde 4’ün üzerinde olması halinde yüzde 4’ü aşan kısım da artırım orantısına eklenecekti. Birinci 6 aylık pahalılığın yüzde 5.75 olarak gerçekleşmesi sonrası memurlar yüzde 4, toplu mukavele görüşmelerinde belirlenen artırıma ek olarak yüzde 1.75 pahalılık farkı da alacaklar. Bu halde memur ve memur emeklilerinin maaş artırımı yüzde 5.75 olarak gerçekleşecek.
Kim alacak?
Birinci 6 aylık pahalılığın belirli olması sonrası SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin de artırım orantısı muayyen olmuş oldu. SSK ve Bağ-Kur emeklileri temmuz maaşlarını yüzde 5.75 artırımlı alacaklar. Bunun yanında SSK ve Bağ-Kur’dan mevt aylığı ortamlarla birlikte mütemadi iş göremezlik geliri meydanlarında maaşları artırımlı olarak ödenecek.
Birinci 6 aylık pahalılık orantısı emekliler dışında 65 yaş aylığı ortamların da maaşlarının artışında tesirli. 65 yaş aylığı memur maaş katsayısına endeksli. Memur maaş katsayısı da temmuz ayında birinci 6 aylık pahalılık nispetinde güncellenecek. Maliye Bakanlığı tarafından memur maaş katsayısının 2. 6 ay için güncellenmiş rakamı şimdi yayımlanmadı. Bu nedenle 65 yaş aylığındaki net rakamı şu an için yazmak mümkün değil. Lakin memur maaş katsayısındaki artışla birlikte 65 yaş aylığı yaklaşık 711 TL olacak. Bu biçimde 65 yaş aylığı 672 TL’den 711 TL’ye yükselmiş olacak.
65 yaş aylığı nasıl alınır?
65 yaş aylığı alınabilmesi için 3 kaide var. Bir numara koşul kişinin 65 yaşın üzerinde olması. Başkaca hiçbir toplumsal garantisinin bulunmaması ve eşi ile birlikte yekun geliri üzerinden hesaplanan kişi başına düşen gelir minimum fiyatın üçte birinden az olması da kaidedir. Bu kapsamda 65 yaşın üzerinde olan, hiçbir toplumsal garantisi olmayan ve eşi ile birlikte yekun geliri üzerinden hesaplanan kişi başına düşen geliri 2020 yılı itibarıyla 701.32 TL’den düşük olan şahıslar 65 yaş aylığı alabiliyorlar. 2020 yılının birinci 6 ayında 65 yaş aylığı 672.81 TL olarak ödendi. Birinci 6 aylık pahalılığın yüzde 5.75 olarak gerçekleşmesi sonrası memur maaş katsayısı da güncellenecek ve 65 yaş aylığının fiyatı artacak.
Engelli maaşı kime verilir?
Sıhhat konseyi raporuyla en az yüzde 40 engelli olduğu tespit edilen şahıslar engelli aylığı alabiliyorlar. Engellilik orantısına nazaran engelli aylığının ölçüsü değişiyor. Sigortalı olarak çalışan yahut SGK’dan gelir yahut aylık alan engelliler aylık alamazlar. Nafaka bağlanmış yahut bağlanması mümkün olan engelliler de aylık alamıyorlar. Çalışmayan ve SGK’dan gelir yahut aylık almayan engellilerin engelli aylığı alması mümkündür.
Gelir sonu var
Engelli aylığı alabilmek için çalışmamak dışında bir de gelir sonu var. Engelli aylığı bağlanacak kişinin yaşadığı hanedeki kişi başına düşen gelirin taban fiyatın üçte birinden az olması gerekiyor. Bu hudut 2020 yılı için 701.32 TL. 2020 yılında engelli aylığı almak için başvuracak şahıslar, öteki kuralları sağlıyorlarsa ve yaşadıkları hane içindeki kişi başına düşen gelir 701.32 TL’nin altındaysa, engelli aylığı alabiliyorlar.
2020 yılı için belirtilen sair koşulları sağlayan ve yüzde 40 ila yüzde 69 engellilik orantısı bulunan engellilere aylık 537.08 TL, yüzde 70 ve üstü engellilik orantısı bulunan ve oburunun bakımına muhtaç engellilere ise aylık 805.62 TL aylık bağlanıyor. Bu rakam da memur maaş katsayısına endeksli olduğu için temmuz ayında artış gösterecek.
Konutta bakım parası koşulları neler?
Engellilerin gündelik hayatlarını sürdürebilmeleri için diğerinin bakımına muhtaç olmaları kelam konusu. Engellilerin gündelik bakım hizmetlerinin çoklukla kendi meskenlerinde ve bir akrabaları tarafından gerçekleştirildiği görülüyor. Bakım hizmetini gerçekleştiren insana konutta bakım parası ödenebiliyor. Fakat bunun için birtakım kaideler laf konusu.
Engelliye bakan kişinin meskende bakım parası alabilmesi için birinci kaide, engellinin en az yüzde 50 nispetinde keti olduğunun sıhhat konseyi raporuyla tespit edilmesidir. Bununla birlikte, engellinin sıhhat şurası raporunda “ağır engelli” ibaresinin taraf alması koşuldur. Yüzde 50’den daha düşük bir engellilik nispeti tespit edilmiş ise konutta bakım parası alınamaz.
Meskende bakım parası alınabilmesi için engellinin sıhhat şurası raporunda bakıma muhtaç olduğunun da belirtilmesi gerekmektedir.
Artırımlı ödenecek
Konutta bakım parası 2020 yılının birinci 6 ayında 1460.61 TL olarak ödendi. Memur maaş katsayısının artması sonrası meskende bakım parasının da ölçüsü artacak. Meskende bakım parası, 65 yaş aylığı ve engelli aylığındaki artışların net meblağı Kaynak ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanacak genelge ile netleşecek. Bu sayede 65 yaş aylığı, engelli aylığı ve konutta bakım parası alan şahısların ellerine geçen rakamlar bir nebze olsun artacak.
Milliyet