21 Ocak günü her yıl Dünya Sarılma Günü olarak kutlanıyor. Bu özel güne ait sarılmanın kıymetine değinen Uzman Klinik Psikolog Kübra Bozkurt, “Ülkemizde bu günün manası çok bilinmese de, dünyada insanların birbirine dokunarak sevgilerini gösterdikleri, dokunmanın ehemmiyetini vurguladıkları bir gün. Pekala dokunmak, kişinin, sevdiği birinden gelen fizikî temasını hissetmek neden değerli? Bu sorunun karşılığı hudut sistemimizde yer alıyor. Sevdiğimiz bir bireyden gelen fizikî temas sonrası bedenimiz oksitosin ismi verilen bir hormon salgılıyor.
Biyolojik fonksiyonundan dolayı bağlanma, sarılma, aşk hormonu olarak da isimlendiriliyor oksitosin zira sarılma, dokunma sonrası karşımızdaki bireye olan bağlılığımız, hislerimiz bu hormon sayesinde kuvvetleniyor. Bu yüzden sevdiğimiz bir insan bize sarıldığında ruhsal olarak bir rahatlama, gevşeme hissediyoruz. Gerilim düzeyimiz düşüyor, kan basıncımız dengeleniyor. Oksitosin hormonu gerilim düzeyini düşürerek bağışıklığımızın da kuvvetlenmesini sağlıyor. Yani sevdiğimiz insanlara bol bol sarılarak onları ve kendimizi hastalıklara karşı korumuş oluyoruz aslında.
Oksitosin üzerinde yapılan birçok çalışma, yalnızca fizikî temasla bile fiziki acılara karşı toleransımızın yükseldiğini gösteriyor. Virginia ve Wisconsin Üniversitelerinde yapılan bir çalışmada, deneye katılanlara elektrik şoku verilerek gerilim hormonu ölçülüyor. Katılanların bir kısmının kolu sevdiği insan tarafından tutuluyor. Çalışmanın sonunda fizikî teması hisseden iştirakçilerin elektrik şokunun verdiği acıyı daha düşük hissettikleri, gerilim hormonunun da öteki iştirakçilere nazaran daha düşük ölçüldüğü raporlanıyor” dedi.
Sarılmanın insan üzerindeki ruhsal tesiri nedir?
Uzman Klinik Psikolog Kübra Bozkurt şunları söyledi:
“Psikolojik olarak da değerlendirdiğimizde, cenaze üzere derin kederler hissettiğimiz günlerde, sevdiğimiz insanların yanımızda olması, bizi sarılarak teselli etmeleri acımızı hafifletiyor. Hüznümüz büyük olsa da fizikî temasla acılarımızın üstesinden daha kolay gelebiliyoruz. Bu yüzden cenaze yahut ayrılık sonrası yaşanan yas sürecinde, toplumsal etrafımızdan aldığımız fizikî ve ruhsal dayanak, yas günlerini daha kolay atlatmamızı sağlar.
Sarılmanın diğer nasıl tesirleri vardır?
Oksitosinin anne adayları üzerinde de bağlanmayı sağlayan tesiri vardır. Kimi anne adayları, doğum sonrası bebeklerini sevememekten, onlara bakamamaktan korkar. Bunun nedeni genelde gebelikte yaşanan hormonal değişimlerdir yahut anne adayının bebek sorumluluğu almaya yönelik hissettiği tedirginliği de olabilir. Ancak doğum sonrası, anneler bebeklerini kucaklarına aldıkları birinci andan itibaren, bedenlerinde oksitosin hormonu salınımı artar, bu da bebeklerine şartsız ve kuvvetli bir bağla bağlanmalarını sağlar. Bayanlarda oksitosin hormonunun erkeklere nazaran daha fazla fonksiyonu var. Bilhassa bebekle birebir temasta, emzirme sırasında daha fazla salgılanır. Bu da ‘annelik içgüdüsü’ nün biyolojik açıklaması olarak görülebilir.
Pandemi günlerinde toplumsal uzaklığa dikkat ederek fizikî gereksinimlerimizi nasıl karşılayacağız?
NYTimes gazetesinin bu bahiste birkaç önerisi var. Hava yoluyla bulaşan virüsler konusunda uzman tabiplerin görüşlerine nazaran, kısa periyodik sarılmayla enfekte olma ihtimalimiz düşük. Lakin pandemi sürecinde maske, ara ve hijyen vazgeçilmez korunma ve muhafaza yolumuz olduğu için sarılmak için bir mühlet daha sabredeceğiz.
Öksüren ya da öbür fizikî semptomları gösteren hastalara karşı toplumsal aramızı korumalıyız. Ancak öbür sevdiğimiz insanlara, kuralları uygulayarak, sarılıp dokunabiliriz. Yüzümüzü ve maskemizi karşı tarafın kıyafetlerine sürmemeye ihtimam göstermemiz gerekiyor. Sarılırken yüz yüze olacak formda değil, yüzlerimiz karşıt istikamete bakacak halde sarılmalıyız. Sarılırken konuşmamalıyız, zira biz fark etmesek de konuşurken ağzımızdan ufak damlacıklar çıkıyor. Çocuklarınıza, torunlarınıza sarılmak, öpmek istiyorsanız, başlarının gerisinden onları öpebilirsiniz. Maske takmak, kısa vadeli sarılmak, sarılırken konuşmamak, hatta mümkünse 10 saniyeliğine nefesinizi tutmak, konuşmaya başlamadan evvel ortaya uzaklık koymak, sarılma sonrası elleri yıkamak, sarılmanın verdiği ruhsal gevşemeyi azaltıyor üzere gözükebilir. Rahatlıkla, sevgimizi göstermek için yaptığımız bu hareketi, kurallara uyarak yapmak çok katı, soğuk bir his gösterimi üzere gelebilir. Tekrar de fizikî temasın stimüle ettiği hormon akışıyla birebir ruhsal rahatlığı hissedebiliriz. Oksitosin salınımı ruh sıhhatimiz için çok değerli. Sevdiğimiz insanların yakınlığını daha çok aradığımız şu günlerde kısa periyodik de olsa sarılmak bizi rahatlatacaktır.”
Milliyet