Kalp krizinin belirtileri nelerdir?
Göğüste 20 dakikadan fazla süren, göğsün orta kısmında iman tahtası olarak isimlendirilen bölgede şiddetli biçimde bastırıcı, ezici, yanıcı usulde olabilen ağrı kalp krizinin sıklıkla birinci bulgusudur. Ağrının kollara ve çeneye vurması yanında, nefes darlığı, baş dönmesi, kusma, mide bulantısı, soğuk terleme, ağır tasa hali ve mevt korkusu beraberinde olabilir. Bazen, bilhassa şeker hastalarında, daha düşük yoğunlukta şikayetlerle, bazen ise çabucak hiç şikayet olmadan, fark edilmeden kalp krizi geçirilebilir.
Kimi kalp krizi tiplerinde ise göğüs ağrısı olmadan yalnızca mide ağrısı olarak adlandırabilecek bir şikayet birinci bulgu olabilir. Bunun yanında, bayanlar için kalp krizi belirtileri daha farklı olabilir. Bayanlar da göğüs ağrısı yerine nefes darlığı, halsizlik, kötülük hissi , bulantı yakınmaları ön planda görülmesi, hastaneye müracaatta gecikmeye neden olur. Bu nedenle bu hasta kümelerinin kriz konusunda daha uyanık olması, şikayetlerinin devamı halinde hastaneye başvurmaları hayati ehemmiyet arz eder.
Kalp krizi risk faktörleri nelerdir?
Erkekler için 45, bayanlar için 55 yaş üzerinde olmak, şeker hastalığı, hipertansiyon, şişmanlık, sigara içmek, iyi kolesterolün düşük, makûs kolesterolün yüksek olması, öteki atar damarlarda tıkanıklığı saptanmış olması( felç geçirmek, bacak damarlarında tıkanıklık olması), birinci dereceden yakınlarında (anne, baba, kardeş ve çocuklarında) erken yaşlarda damar tıkanıklığı saptanması, hareketsiz hayat ve gerilimli ömür usulü üzere faktörler kalp krizi açısından risk yaratmaktadır.
Kalp krizi anında ne yapmalı?
Kalp krizi geçirildiği düşünülüyorsa birinci olarak kişinin kendini inançlı bir alana alması, ayakta ise oturabileceği bir duruma geçmesi, otomobil kullanıyorsa çabucak kenara çekmesi ve yardım istemesi önerilmektedir. Yakınlarda yardım istenebilecek şahıslar yoksa, 112 acil çizgisinin aranması gerekmektedir. Şayet aspirin alma bahtı varsa, bu müddette bir adet aspirin çiğnenmesi hayat kurtarıcı olabilir. Zira, aspirin kalp krizi nedenli vefatları önemli oranda azaltmaktadır. Lisan altı damar genişletici hap almak ağrıyı azaltıp, kan akışını arttırsa da kalp krizinin gidişatını etkilemez. Kriz esnasında kalp atışlarında düzensizlik, bilhassa nabzın yavaşlaması durumunda öksürmek, kalp atışını nizama sokmakta işe yarayabilir.
Kalp krizi teşhisinden sonra neler yapılmalı?
Kalp krizi kalp damarının tam tıkanıklığı nedeniyle oluyorsa, mümkün olan en kısa müddette damarı açmak oluşan hasarı en aza indirmek için çok değerlidir. Bunu sağlamanın en iyi yolu da hastaya koroner anjiyo yapıp, akabinde tıkalı damarı balon ve stent ile açmaktır. Bu etaba gelmeden ise hastaya kimi kan sulandırıcı ve pıhtı eritici ilaçlar uygulanmaya başlar.
Kriz teşhisinden sonra ne vakit anjiyo yapılmalı?
Hastanın acil müracaatında vakit kaybetmeden, EKG ismi verilen kalp şeridi çekilir. Buna nazaran çabucak anjiyo gerekip gerekmediğine çoğunlukla karar verilebilir. Anjiyonun çabucak gerektiği hastalar kalp damarının büsbütün tıkalı olduğu olaylardır. Kimi kalp krizlerinde ise damarda önemli tıkanıklık olup, tam tıkalı değildir. Teşhisin mutlaklaşması için kanda kalbin hasar alıp almadığını ölçen testler yapılır. Şayet test sonucu yüksek saptanırsa, hasta ağır bakıma alınır ve 24 saat içinde anjiyo yapılması planlanır. Bu müddette hastanın göğüs ağrısı devam eder ya da hasta klinik olarak kötüleşirse çabucak anjiyoya da alınabilir.
Anjiyodan sonra ne olacak?
Hastaya anjiyo yapıldıktan sonra tıkalı damar stent ile açılabilir, daha az olsa da bazen baypas ameliyatı gerekebilir. Bundan sonraki takibinde hastanın sağ kalımı için temel nokta kalbin krizden aldığı hasardır. Bu nedenle kriz başladığı an ile damarı açılması ortasındaki müddet ne kadar kısa ise bundan sonrası hasta açısından o kadar daha olumlu seyreder. Bu basamakta hastaya yapılan ekokardiyografi ismi verilen kalp ultrasonu ile kalbin kasılma gücü tespit edilip, bir nevi hasar tespit çalışması yapılır.
Bu sonuçlara nazaran hastanın kullanılması gereken ilaçlar belirlenir. Bu basamaktan sonra hastanın yapması gereken ilaçlarını tertipli kullanmak ve gereken hayat usulü değişikliklerini yapmaktır. Sigara kullanıyorsa bırakmalı, haftanın en az beş günü nizamlı idman yapmalı, tansiyon denetimi yapılmalı ve hastanın kandaki yağ ve kolesterol seviyeleri de dikkate alınarak uygun bir diyet belirlenmelidir.
Milliyet
