Kovif-19 aşılarının uygulanmaya başlanmasının akabinde aşıların kimi özel hasta kümelerinde kullanımı ile ilgili soru işaretleri ortaya çıktı. “En sık karşılaşılan sorular ortasında Kovid-19 aşısı yaptırmalı mıyım?”, “Aşı vurulmamın MS hastalığıma ziyanı var mıdır?”, “Hangi aşıyı yaptırmalıyım?”, “mRNA aşıları inançlı mi?”, “İnaktif virüs aşıları mı daha inançlı?” üzere sorular daha çok MS hastaları ve yakınlarının başını karıştırıyor. Nöroloji Uzmanı Doç.Dr. M Emin Özcan bu soruların yanıtını tek tek yanıtladı:
Kovid-19 aşısı yaptırmalı mıyım?
Salgının büsbütün ortadan kalkması için aşılar vazgeçilmezdir. Yaygın aşılanmadan da salgın sona erecektir lakin çok daha uzun ve yıkıcı sonuçlar doğurarak ortadan kalkacaktır. Bu nedenle takip edildikleri MS merkezinin onayı ve teklifleri doğrultusunda MS hastalarının aşı olmasını önermekteyiz.
Aşı vurulmamın MS hastalığıma ziyanı var mıdır?
Yapılan çalışmalar şu an dünyada birçok ülkede uygulanmakta olan mRNA aşılarının da zayıflatılmış virüs aşılarının da MS hastalığını kötüleştirdiğini gösteren bir data olmadığını göstermektedir. Aşıların kısa devir sonuçları var olan MS hastalığını kötüleştirdiğine dair bir delil sunmamaktadır. Uzun devir sonuçları bilinmemekle birlikte elimizdeki datalar ışığında var olan aşıların MS hastalığını kötüleştirmediği söylenebilir.
Hangi aşıyı yaptırmalıyım?
Ülkemizde şu an uygulanmakta olan aşı, inaktif (ölü) virüs aşısıdır. İnaktif (ölü) virüs aşıları genel prestiji ile klâsik usullere en yakın ve yan tesir profili en düşük aşı kümesini oluşturmaktadır. Hali hazırda uygulanmakta olan ve erişilebilen öteki aşı olmadığı için mevcut aşının uygulanması sakınca teşkil etmeyecektir. Memleketler arası MS federasyonu da ABD’ de uygulanmakta olan mRNA aşılarının MS hastalığı olan şahıslarda itimatla kullanabileceğine dair bir bildiri yayınlamıştır.
Bilhassa canlı virüs aşılarını ve öteki bir virüsün taşıyıcı olarak kullanıldığı DNA aşılarını şu kademede MS hastalarında önerilmemektedir. Bu aşılar ülkemizde ve dünyada yaygın olarak uygulanmamaktadır. Bu aşılar ile ilgili daha fazla güvenlik verisi gerektiği düşünülmektedir.
mRNA aşıları MS’de inançlı mi?
ABD ve Avrupa’ da uygulanmakta olan her iki mRNA aşısının da milletlerarası MS federasyonunca MS hastalarında uygulanabileceği açıklanmıştır. Bu nedenle şu etapta bu aşıların MS hastalarında kullanılabileceği ve inançlı olduğu düşünülmektedir.
İnaktif (ölü) virüs aşıları MS’ de inançlı mi?
İnaktif (ölü) virüsler ile aşılama tekniği uzun yıllardır kullanılmakta olan ve güvenilirliği yüksek olduğu bilinen bir prosedürdür. Ülkemizde çocukluk çağında da yaygın olarak kullanılan hepatit A, hepatit B, boğmaca, hib ve grip aşıları bu sistemle geliştirilmiştir. Bu açıdan bakıldığında Kovid-19 için uygulanmakta olan inaktif (ölü) virüs aşılarının da güvenirliliğinin yüksek olması öngörülmektedir. Bütün bu bilgiler ışığında hala uygulanmakta olan inaktif (ölü) virüs aşısının MS hastalığında da emniyetli olduğu düşünülmektedir. Lakin hastaların kullanmakta olduğu ilaçların aşı aktifliğini değiştirme riski nedeniyle aşı yaptırmadan evvel kesinlikle kendilerini takip etmekte olan MS konusunda tecrübeli nöroloji uzmanına müracaatları ehemmiyet arz etmektedir.
Salgının daha fazla can kaybına yol açmaması için uygun olan herkesin aşılanması çok değerlidir. Bu doğrultuda MS hastalarının takip edildikleri MS konusunda tecrübeli nöroloji tabibinin bilgisi dahilinde ve teklifleri doğrultusunda aşılanması önerilmektedir.
Milliyet
