Yıllardır kullandığım kredi kartımdan aidat fiyatı öğrenim eden ve talebime karşın iade etmeyen bankaya karşı açtığım davadan, milyonlarca kredi kartı kullanıcısını ilgilendiren emsal bir karar çıktı. Anadolu 3. Tüketici Duruşması, tüketiciyle müzakere edildiği ispatlanmadan kart üyelik fiyatı alınmasının haksız koşul olacağına hükmetti. Duruşma, bankaların kart fiyatı için dayanak gösterdiği BDDK düzenlemesinin tüketici duruşmalarını bağlamayacağını da karar altına alarak, Yargıtay kararı uyarınca yalnızca farz masrafların tüketiciden istenebileceğini, fakat kart üyelik fiyatının farz masraf olmadığını kararlaştırdı. Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Lideri Aydın Ağaoğlu, “BDDK yönetmeliğinde yan alan, ‘kredi aidatı alınabileceğine’ dair husus bu karar sonrası artık tüketiciler açısından bağlayıcı değildir. Kendileriyle müzakere edilmeden kartlarından fiyat kesilen her tüketici parasını geri talep etmeli” dedi.
Her şey geçtiğimiz yılın yaz aylarında kredi kartı ekstremde yıllık kart üyelik bedelini görmemle başladı. İlgili kart, bir periyot maaş müşterisi olduğum banka tarafından ‘ücretsiz’ tasarruf vaadiyle verilmişti. Kartı yıllardır kullanıyordum. Birkaç kere aidat kesintisi yapılmış lakin itirazım üzerine hepsinde bir sonraki ay fiyat iade edilmişti. Emsal durumda gazetedeki birçok arkadaşımdan da birebir ay kesinti yapıldığını öğrendim. Arayıp itiraz eden birkaç arkadaşım, bedelin iade edildiğini söyledi. Ben de herkes üzere gibi telefonla bankayı arayarak 124 liralık fiyata itiraz ettim. Ve tüzel süreç aslında bu telefonla başladı.
‘Bonus verelim’
Banka ismine konuştuğum kişi, haberlerimi aldıktan sonra 5-10 saniyelik bir bekleyişin akabinde müjdeyi verdi: “Bedeli iade edemiyoruz lakin yıl sonuna kadar kartı kullanma kelamı verirseniz kartınıza 30 lira bonus yüklenecek.”
Elbette kabul etmeyip, kartımın iptalini istedim. Fakat yeniden de bedeli iade etmeyeceklerini söylediler. Akabinde da bankanın umum müdüriyetine bir dilekçe yazarak, aidat alınmasının hiçbir haklı dayanağı olmadığını ve uyguladıkları ikili standardı anlattım. Umumi müdüriyet de otomatik bir bildiriyle “olumsuz”’ cevap verince yasal itiraz hakkımı kullanarak Tüketici Hakem Heyeti’ne gittim. Biliyordum, haklıydım ve kazanacaktım. Bu sırada ilgili kart, talebim üzerine iptal edildi. Ben de gönül rahatlığıyla çıkacak sonucu beklerken Ataşehir Tüketici Hakem Heyeti, akıl almaz bir karara imza attı.
Komik münasebet
Heyet, münasebetinde beni haklı bularak, talebimi reddetti. “Nasıl yani” demeyin. İşte Hakem Heyeti’nin 28 Ekim 2019 tarihli kararı:
“BDDK’nın ilgili yönetmeliğindeki, ‘Kart çıkaran kuruluşlar yıllık fiyat ve gibisi isim altında fiyat öğrenim etmedikleri bir kredi kartı çeşidi sunmak zorundadır’ kararı gereği şikayetin reddine karar vermek gerekmiştir.”
Yani, “İlgili düzenlemeye nazaran banka sana fiyatsız kart vermeli” denilerek benden alınan fiyatı haklı görüldü.
Dava daha masraflı
Ben de “Bir yanlışlık olmuştur herhalde” diyerek, gidip heyet üyelerine kararın nedenini sordum. Aldığım şifai cevap karardan daha acıydı: “Kart aidat iadesi taleplerini reddediyoruz. Zira banka duruşmaya gidince vatandaş daha güç durumda kalıyor.”
“Yani hiç boşuna hakkınızı aramayın” diyordu Tüketici Hakem Heyeti. Açıkçası ben de vazgeçmiştim. Zira heyetin kararına tek itiraz merci, Tüketici Mahkemesi’ydi. Dava açmak için 200-300 liralık masrafı peşin yatırmak gerekiyordu ve belgeyi bir avukata vermek için ödenecek vekalet harcı (150 TL) bile iadesini istediğim bedelden fazlaydı. Tam pes etmişken, itiraz hakkımın son günü inat edip noterden belgeye bakmaya istekli olan avukat Aybars Karakırık’a vekalet verdim. Davayı da son dakikada UYAP üzerinden açtık.
Yönetmelik bağlamaz
Belgeyi inceleyen Anadolu 3. Tüketici Duruşması Hakimi Emre Kantar ise tüm kart kullanıcılarını ve tüketici hakem heyetlerini bağlayacak değerli bir karara imza attı. İtiraz yolu saklı olan kararda, Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 2013 tarihli kararı uyarınca tüketiciden farz masrafların istenebileceği lakin yıllık kart fiyatının mecburî sarfiyat olmadığına hükmedildi. Kararda ayrıyeten, yıllık kart fiyatına dayanak gösterilen BDDK yönetmeliğinin tüketici duruşmaları cihetinden bağlayıcı olmadığı, tüketiciden alınabilecek fiyatların kanunun ruhuna hilâf olamayacağına dikkat çekildi.
‘Kart aidatı kabusu bitti’
Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Lideri Aydın Ağaoğlu, kararı şöyle kıymetlendirdi:
“Mahkeme, net bir biçimde kredi kartı aidatının alınmasının Tüketicinin Korunması Kanunu’nun ruhuna uymaz olduğunu kararlaştırmış. Binaenaleyh BDDK yönetmeliğinde taraf alan kredi kartı aidatı alınabileceğine dair husus, artık bu emsal karara nazaran tüketiciler açısından bağlayıcı değil. Aidat kesilen vatandaşlar, bu kararı emsal göstererek Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurup paralarını geri istemeli. Karar tıpkı vakitte Tüketici Hakem Heyetlerine güçlü bir emsal oluşturuyor. Kararda ayrıyeten, kredi kartı aidatının banka ve müşteri arasında karşılıklı müzakere edilerek mutabakat sağlanırsa alınabileceğine de dikkat çekilmiş. Aidat, kabusu artık bitmiştir. Yalnızca banka, tüketiciye aidatsız kart sunar ve bunun yanı sıra da aidatlı kart kullandırmak için müzakere edip müşterinin onayını alırsa, aidatın alınması yasal hale gelebilir.”
Boşver demeyin!
Belgenin avukatı Aybars Karakırık, bankaların kredi kartı dayanağının BDDK yönetmeliği olduğuna dikkat çekerek, “Anadolu 3. Tüketici Duruşması ise bu kararıyla, BDDK yönetmeliğinin ve belirtilen aidatların tek taraflı olarak tüketiciye yansıtılamasını hukuka karşıt bulmuştur. Bankalar, tüketiciye fiyatsız kredi kartı seçeneği sunmak zorundadır. Kart aidatını bankayla müzakere etmiş olanlar da bundan sonrası için aidatsız kart isteyebilirler” dedi.
Vazgeçiyorlar
Karakırık ayrıyeten, anlaşmazlık konusu fiyatın 124 lira olmasına karşın vekalet sarfiyatı ve evrak masraflarının 400 lirayı aştığına dikkat çekerek, “Bu kesintiler için tüketicilerin dava yolundan vazgeçtiklerini, bir nevi ‘boşverdiklerini’ gözlemliyoruz. Küçük bedelli tüketici davaları için noter ve dava masrafları konusunda iyileştirmeler yapılmalı, davada kullanılmayan, fazladan masraf avansı alınmaması sağlanmalıdır” davetinde bulundu. Avukat Karakırık, bankanın kestiği aidatın kararla birlikte icra takibi kanalıyla öğrenim edileceğini belirtti.
Tüketici ne yapmalı?
Kart aidat bedeli yansıtılan tüketici, şayet fiyatlı kartı bankayla müzakere edip kabul ederek almamışsa, bedelin iptali için bulunduğu ruda bulunmalı. Ayrıyeten tüketici, fiyatlı kartı kullanmaya devam etmek istemiyorsa ilgili kartı iptal edip, bankadan fiyatsız bir kredi kartı talep edebilir. Bankalar, tüketiciye fiyatsız kredi kartı sunmak zorunda.
Milliyet
