Emine Erdoğan, Türkçe ve İngilizce aylık yayımlanan, etraf, atık idaresi ve geri dönüşüm bahislerinin ele alındığı “Recycling Industry Dergisi”ne verdiği röportajda, “sıfır atık” demenin, öncelikle “içinde yaşanılan etrafın korunması” demek olduğunu vurguladı.
Doğayı müdafaaya yönelik işleri, “çocuklara ve onların geleceğine sahip çıkma” olarak düşündüğünü lisana getiren Emine Erdoğan, “Doğa sevgisi vatan sevgisine dahildir.” tabirini kullandı.
Erdoğan, herkesin içinde yaşadığı topluma ve dünyaya karşı sorumluluğu olduğuna işaret ederek, tabiatın korunmasına yönelik her işin yalnızca “şimdi” için değil, geleceğe de aktarılacak birer gayret olduğunu vurguladı.
Sanayi İhtilali’nden sonra dünyada değişen bir niyet yapısının ortaya çıktığını tabir eden Emine Erdoğan, insanların kendini tabiatın efendisi sandığını, bu niyetin de tüm davranışlara, üretim ve tüketim sistemlerine yansıdığını lisana getirdi.
“SUYUN BİR GÜN NİTEKİM BİTEBİLECEĞİ LATİFE SANILIYOR”
Emine Erdoğan, tabiattan uzaklaşıldığına dikkati çekerek, “Çocuklar tabiatla alaka kuramadan büyüyorlar. Tabiat ismine bilip deneyim ettikleri, parklardaki peyzajdan ibaret. Doğal durum bu türlü olunca, insan doğayı neden yok etmemesi gerektiğini anlamıyor. Suyun bir gün hakikaten bitebileceği latife sanılıyor. Çöplerin nereye gittiğini, hakikaten yok olup olmadıklarını düşünmüyoruz. Kurumuş bir gölün hüznünü yaşamadığımızdan ya da bir orman yangınının yasını tutmadığımızdan bol keseden plastik kullanabiliyoruz. O plastikleri denizlere atabiliyoruz. Zira tabiatın yavaş ve sancılı vefatı, bizden uzakta bir yerde oluyor.” tabirlerini kullandı.
Etrafın, “insan hayatının devamlığı” demek olduğuna işaret eden Emine Erdoğan, “İnsanlar etraftan başka bir varlık değil. Bunun siyaseti olmaz. Bu noktada insanlık kelam bahsidir. Denizlerden, ormanlara, havadan, toprağa kadar Allah’ın yarattığı bu muazzam eserler insanlığın ortak emanetidir. Lakin bu bakış açısına sahip olursak, etraf ile ilgili hususları yanlışsız anlayabilir ve yanlışsız yaklaşımlar geliştirebiliriz diye inanıyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Emine Erdoğan, sıfır atığın ömür biçimi haline dönüştürülmesi için en büyük rolün bireylere düştüğünü vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Tabii bunu başarmak için evvela toplumsal bir seferberlik başlatmamız lazım. Öncelikle, siyaset geliştirenlerin yanlışsız bağlantı kanallarını kullanması gerekiyor. Etraf bahislerini yalnızca sempozyumlara, çalıştaylara ya da konferanslara sıkıştırır sokağa indirmezsek, aksiyonlara dönmezse, kendi ortamızda konuşmakla kalmış oluruz. Bilimsel çalışmalar kadar, insanların tükettikleri içecek ya da yiyecek ambalajlarını denize fırlatmalarını önleyecek vicdanın gelişmesine de yardımcı olmamız gerekiyor. Şayet beşerler kıymetsiz sandıkları hareketlerinin tesir zincirinden habersiz olurlarsa, neden dikkat etsinler? Musluğu açık bırakmamak, ışıkları tıpkı formda işimiz bitince kapatmak ya da çamaşır, bulaşık makinelerini yarım kapasite çalıştırmamak üzere tedbirler bu işin püf noktası. Bunlar her gün tekraren yaptığımız şeyler. Kişisel hayatlarımızı etraf dostu hale getirmeden bu işi başaramayız.”
Emine Erdoğan, etraf dostu hayat kültürünün yayılması için insanlarda “bu benim sorumluluğum” hissinin oluşturulması gerektiğini vurgulayarak, bilhassa çocukların eğitimi ve bilinçlenmesinin çok kıymetli olduğunu anlattı.
Toplumsal medyanın da sıfır atık hareketinin yaygınlaştırılmasında değerli bir güç olacağını belirten Emine Erdoğan, topluma istikamet veren insanların, bu harekete dahil edilmeleri ve toplumsal medyanın bir bağlantı kanalı olarak ilgi çeken kampanyalarla kullanılması gerektiğini lisana getirdi.
“KÜLLİYE YERLEŞKESİNDE 234 BİN 244 KİLOGRAM KIYMETLENDİRİLEBİLİR ATIK GERİ DÖNÜŞTÜRÜLDÜ”
Emine Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki sıfır atık uygulamalarını şöyle anlattı:
“Külliye binalarına çöp ayrıştırma istasyonları yerleştirdik, çalışanımızı eğittik. Herkesin kendi çöpünü ayrıştırmasını sağladık. Ofis çöplerini kimse onlar ismine toplamıyor, herkes kendi ürettiği çöpün hakikat yere gönderilmesinden sorumlu. Bakın burada sizinle kimi sayılar paylaşayım. Mesela 36 ayda, Külliye yerleşkesinde toplanan 234 bin 244 kilogram kıymetlendirilebilir atığın geri dönüştürülmesi, 25 bin 572,95 kilogram sera gazı salınımını engelledi, 850 bin 476,99 kilowattsaat güç ve 3 bin 83,78 metreküp su tasarrufu sağladı.
Öte yandan, 110 bin 135 kilogram kağıt atığın kaynağında ayrılmasıyla 3 bin 744 kişinin oksijen gereksinimini karşılayacak 1872 yetişkin ağacın korunması sağlandı. 25 bin 63 kilogram metal atığın kaynağında ayrıştırılması ile 32,58 ton, 32 bin 983 kilogram cam atığın kaynağında ayrıştırılması ile 39,58 ton hammadde tasarrufu sağlandı. 66 bin 63 kilogram plastik atığın kaynağında ayrıştırılması ile 1076,83 varil petrol tasarrufu sağlandı. 15 bin 370 kilogram atık bitkisel atık yağın kaynağında ayrıştırılması ile 15 bin 370 litre biyodizel kazanımı elde edildi.”
Emine Erdoğan, ailelerin çocuklarına rol model olduğunu, evvel kendileri uygularlarsa sıfır atık hayat kültürünün çok daha süratli yol alacağına dikkati çekerek, “Çocukları yetiştirirken, tüm ebeveynler olarak, onları büyüdüklerinde topluma katkı sağlayan, etrafa hassas evlatlar olarak görmek istiyoruz. Düzgün ve ahlaklı beşerler olmaları en büyük temennimiz. Bu ahlak kavramına etraf ahlakı da dahil olmalı.” değerlendirmesini yaptı.
“KADINLARIN UYGUNA GERÇEK DÖNÜŞTÜREN BİR GÜCÜ VAR”
Bayanların sıfır atık ile bağına de değinen Emine Erdoğan, şunları kaydetti:
“Kadın eli değmiş.’ diye bir tabir vardır lisanımızda. O kadar hakikat ki. Bayanların iyiye gerçek dönüştüren bir gücü var. Sarıp sarmalamayı, iyileştirmeyi ve güzelleştirmeyi çok iyi biliyorlar. Sıfır Atık Projesi özelinde de aileyi de toplumu da onlar dönüştürecekler. Yani bu hareketin öncü kuvveti kesinlikle bayan yüklü olacak. İki, üç bayanın birleşerek tüm mahallede sıfır atık şuurunu yayabilecek büyük bir güce sahip olduklarına inanıyorum. Ayrıyeten belediyeler üzere bu alanın paydaşı kurumları da bu alanda daha iyi çalışmaya teşvik etmeliler. Bu türlü böyle dönüşmüş insan kümeleri birleştiğinde orijinal bir toplum çıkacak karşımıza.”
Emine Erdoğan, sıfır atık hareketinin “halihazırda çöp üretmemek” demek olduğunu hatırlatarak, “Eskiden, siz de hatırlarsınız, meskenlerde eskiyen hiçbir şey atılmazdı. Öteki bir fonksiyon kazandırılırdı. En kolayı, yağ tenekeleri bile atılmaz, saksı olarak kullanılırdı. Kumaş atıklarından balkonda, bahçede kullanmak için yaygı yapılırdı. Alınan bir kıyafet kardeşler ortasında el değiştirirdi. Aslında çöplük dediğimiz şey, erken ölmüş eşyalar mezarlığıdır. Muhtaçlık fazlası üretim bizim tamir etme hünerimizi de elimizden aldı. İnsanları üşengeçliğe sürükledi. Tamir etmektense yenisini alıyoruz. Her yeni aldığımız eşya ile karbon ayak izimizi çoğalttığımızı düşünmüyoruz.” sözlerini kullandı.
Bunun yanı sıra 1 pamuklu tişört üretimi için 2 bin 720 litre su tüketildiği bilgisini veren Emine Erdoğan, dokumacılığın en çok etraf kirleten dalların başında geldiğini söyledi.
“122 BİN 193 METREKÜP DENİZ ÇÖPÜ TOPLANDI”
Emine Erdoğan, sıfır atık uygulaması kapsamında başlatılan “Sıfır Atık Mavi” hareketine ait ise denizlerin, okyanusların hayatın devamlılığı için çok değerli olduğunu, buradaki kirlenmenin tüm dünyayı son derece olumsuz etkilediğini belirtti.
Denizler ve okyanusların, “dünyanın çöplükleri” haline dönüştüğüne işaret eden Emine Erdoğan, “Denize attım, kurtuldum sandığımız plastikler, besin zincirine girip, yediğiniz balığın bünyesine karışmış olarak önünüze geliyor. Çamaşır makinelerini sık sık, hatta bazen tek kesim giysi için çalıştırıp, paklık yaptığımızı sanıyoruz. Fakat o kıyafetlerden koparak sulara karışan mikroplastiklerin suları nasıl kirlettiğini düşünmüyoruz. İşte tüm bu tehlikelere karşı topyekun bir seferberlik halindeyiz. Tüm yurtta başlattığımız deniz paklığı seferberliği ile 122 bin 193 metreküp deniz çöpü toplandı. Türkiye’nin önde gelen 760 kuruluşu Sıfır Atık Mavi kelamı verdi ve denizlerin kirlenmesiyle uğraş edeceklerini taahhüt ettiler. Bunlar çok hoş gelişmeler.” değerlendirmesini yaptı.
Emine Erdoğan, gençlere de seslenerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Doğanın korunmasında, bu şuurun yaygınlaşmasında, tüm gençleri ön saflarda yer almaya davet ediyorum. Özellikle onlar, teknolojiyi bizden çok daha iyi anlıyor ve yönetiyorlar. Hasebiyle, bizlerin eksik kaldığı yerleri onlar tamamlayabilirler. Bizim ufkumuzu daha da açabilirler. Geleceğin dünyasında hak sahibi oldukları kadar, kelam sahibi de olsunlar. Ben de tabiatın ve kaynakların korunduğu bir gelecek için onlarla el ele vermek istiyorum.”
Milliyet