HDP, 24 Haziran 2018 seçimlerinde aldığı 5 milyon 867 bin oyla 67 milletvekili çıkararak TBMM’de temsil edilen 3. büyük parti olmuştu. Lakin HDP listelerinden seçildikten sonra öbür partilere geçen, partiden istifa eden, ihraç edilen, mahallî seçimlerde adaylık için ayrılan ve vekillikleri düşürülen isimler nedeniyle HDP’nin vekil sayısı 55’e geriledi. AYM’de açılan kapatma davası kapsamında hakkında “siyasi yasak” istenen isimlerin 44’ü mevcut HDP’li milletvekillerinden oluştu. 685 kişilik listede, eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun 2015’te kurduğu seçim hükümetinde bakanlık yapan Müslüm Doğan ve Ali Haydar Konca ile HDP’den ayrılan Bağımsız Milletvekili Ahmet Şık için de siyaset yasağı talep edildi. Eski milletvekili Altan Tan ve hala tutuklu olan eski Kars Belediye Lideri Ayhan Bilgen ile Kürt siyasetinin sembol isimleri Leyla Zana ve Ahmet Türk de tıpkı listede yer aldı. Zana ve Türk, 2009 yılında kapatılan Demokratik Toplum Partisi (DTP) davasında da beş yıl siyaset yasağı almıştı.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın HDP hakkında iddianame hazırlanmasının akabinde, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 44 HDP’li milletvekiline siyaset yasağı getirmesi halinde Meclis aritmetiğinde yaşanabilecek değişiklikler de tartışılmaya başlandı. 2010 yılına kadar anayasanın 84. unsuruna nazaran, “partisinin temelli kapatılmasına beyan ve hareketleriyle sebep olduğu, AYM’nin kesin kararında belirtilen milletvekillerinin” vekillikleri, otomatik olarak sona eriyordu. Fakat 2010 yılındaki referandumda kabul edilen değişiklikle, bu karar anayasadan çıkarıldı. Bu nedenle HDP’nin kapatılması ve mevcut HDP’li üyelere siyaset yasağı getirilmesi halinde bile, bu isimlerin vekilliklerinin düşmesi kelam konusu olmayacak.
Bağımsız olacaklar
Bu 44 vekil, bağımsız olarak Meclis’te misyon yapmaya devam edecek. Hakkında siyaset yasağı istenmeyen 11 vekil de, HDP’nin kapatılması halinde “bağımsız vekil” statüsüne geçecek. Böylelikle HDP’nin mevcut 55 vekili “bağımsız” da olsa Meclis’te siyaset yapmayı sürdürecek. Bu noktada ise 55 vekil hakkında hazırlanan dokunulmazlık fezlekelerinin gündeme gelmesi ihtimali doğacak.
Orta seçim olur mu?
Fezlekeler yoluyla vekilliklerin düşürülmesi ihtimali ise orta seçim tartışmalarını başlatacak. Hala TBMM, vefatlar, bakanlık yahut belediye seçimleri için ayrılanlar, vekillikleri düşürülenler sebebiyle, 16 üye eksikle çalışıyor. Seçim Kanunu’na nazaran bu sayının 30’u bulması halinde, üç ay içinde orta seçim yapılması gerekiyor. Genel seçimlere bir yıl kala ise orta seçim yapılamıyor. Buna nazaran bir orta seçim ihtimali, en geç 2022 yılının haziran ayı başına kadar 14 HDP’li milletvekilinin, vekilliklerinin düşürülmesi halinde mümkün olabiliyor.
Seçime girebilirler
AYM’nin, hakkında “siyasi yasak” kararı verdiği isimlerin hiçbirinin, rastgele bir siyasi partiden seçimlere katılabilmesi de mümkün olmayacak. Fakat Siyasi Partiler Kanunu’nun 95. unsurunda aksi bir karar bulunmadığı için, bu bireylerin seçimlere bağımsız olarak katılabilmesinin önünde de rastgele bir mahzur bulunmuyor. Siyasi yasağı bulunmayan HDP’lilerin yeni bir parti kurabilmeleri noktasında ise AYM kararının ortaya çıkış müddeti tesirli olacak. Siyasi Partiler Yasası’na nazaran, siyasi partilerin seçime katılabilmesi için, “İllerin en az yarısında (41 il) seçim gününden en az 6 ay evvel teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olması yahut TBMM’de kümesinin (en az 20 milletvekili) bulunması” gerekiyor.
DBP’ye katılabilirler
Meclis’te hakkında siyasi yasak talebi olmayan 11 vekilin ise HDP’nin kapatılması durumunda, 2014 yılında BDP’nin ismi değiştirilerek kurulan ve Meclis’te 1 milletvekiliyle temsil edilen Demokratik Bölgeler Partisi’ne (DBP) geçmesi ihtimaller ortasında yer alıyor.
Milliyet
