Covid-19 enfeksiyonunun ileri yaştaki ve kronik rahatsızlığı olan bireylerde daha ağır seyrettiği bilinse de her yaş kümesinden bireyde olduğu üzere hamilelerde de tesirli olabilir. Hamilelerde Covid-19 enfeksiyonu ateş, öksürük, boğaz ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk üzere hafif semptomlardan zatürre, akut respiratuar distress sendromu, böbrek yetmezliği, çoklu organ yetmezliği üzere ileri ağır bakım muhtaçlığı doğuran ağır semptomlar formunda klinik belirtiler gösterebilir.
Yapılan araştırmalar sonucunda Covid müspet olarak doğuma gelen hamilelerin yaklaşık yüzde 87,9’sinin asemptomatik iken yüzde 12.1’inde semptomatik olabildiği gösterilmiş. Asemptomatik olaylardaki hamilelerin semptomlarının şiddeti ise hamile olmayanlarla benzeri çıkmıştır.
Gebelikte maternal bağışıklık sisteminin bir ölçü baskılı olması, teneffüs mukozasında ödem, diyafram elevasyonu, oksijen tüketiminin fazla olması nedeniyle hamileler teneffüs yolu enfeksiyonlarına daha yatkındır ama elimizdeki aktüel bilgilere bakıldığında hamilelerde Covid-19 enfeksiyonu olağan popülasyonla karşılaştırıldığında klinik seyir açısından manalı bir fark saptanmamıştır.
Burundan ya da ağız ve yutağa ilişkin bölgelerden alınan sürüntüde ‘revers transkriptaz polimeraz zincir tepkisi (RT-PCR)’ ile Covid-19 virüsü saptanabilmektedir. Mümkünse alt teneffüs yollarından alınacak örneklerle virüsü saptama ihtimali daha yüksektir. ELISA ya da IgM/IgG saptayan süratli antikor testleri üzere serolojik testler de RT-PCR dışında kullanılan teşhis sistemleridir.
Hamilelerde akciğer bulgularını kıymetlendirmek için ise akciğer grafisi ve düşük doz akciğer tomografisinin gerekli görüldüğü durumlarda kullanılabileceğini söyleyen Op. Dr. Levent Özçer, her iki yolun de batının kurşun plakalarla korunarak gebelikte kullanılabileceğini belirtti.
Hamilelerde olayların yüzde 85’inde akut periyotta akciğer bulguları olabileceğini, ağır olmayan hadiselerde tomografide rastgele bir bulguya rastlanmayabileceğini vurgulayan Op. Dr. Levent Özçer, RT-PCR testi negatif olan kuşkulu hadiselerde tomografideki Covid-19 enfeksiyonunu düşündüren bulguların başka viral enfeksiyonlarda da bulunabileceği konusunun da unutulmaması gerektiğini söz etti. Op. Dr. Özçer, Covid-19 enfeksiyonundakine emsal akciğer tomografi bulguları ile kendini gösteren hastalıklara karşı ayırıcı teşhis yapılması teklifinde bulundu.
Covid-19’lu hamilelerde düşük ya da erken gebelik kaybının arttığına dair rastgele bir bulgu yoktur. SARS ve MERS enfeksiyonlarının da düşük ve erken gebelik kaybı üzere komplikasyonlarla bağ içinde olmaması bu hipotezi güçlendirmektedir.
Sezaryen doğum planlanmış olup da Covid-19 müspet olduğu bilinen hamilelerde nasıl bir yol izlenmelidir?
Bu hasta kümesinde şayet anne karnındaki bebeğin durumu, doğumun geciktirilmesi için bir mahzur teşkil etmiyorsa ve doğum inançlı bir formda ertelenebiliyorsa, hastanın gerek doğum esnasında ya da sonrasında sıhhat işçisine gerekse tekrar doğum sonrası periyotta bebeğine olabilecek bulaştırıcılığı göz önünde bulundurarak doğum uygun bir vakte ertelenmelidir. Lakin belirtilen faktörler doğumun ertelenmesine müsaade vermiyorsa gerekli gözetici tedbirler sağlanarak doğum gerçekleştirilmelidir.
Koronavirüs hastası hamilenin sancısı gelirse…
Kuşkulu ya da muhtemel olaylar izole odalarda, tanısı katılaşmış hadiseler ise negatif basınçlı odalarda takip edilmelidir ve bu tedavi 3. basamak hastanelerde yapılmalıdır. Birçok sıhhat kuruluşunda negatif basınçlı oda sayısı az olduğundan bu üzere durumlarda kritik olan hastalar için ağır bakım ünitelerindeki negatif basınçlı odalar kullanılabilir.
Sancı şikayeti ile başvuran kuşkulu Covid durumlarında ise hasta izole odaya alınmalı ve Covid semptomlarının varlığı ve şiddeti enfeksiyon uzmanını da içerecek formda multidisipliner olarak değerlendirilmelidir. Bu üzere durumlarda annenin ateş ölçümü, dakika teneffüs sayısı, ve oksijen satürasyonu takip edilmelidir.
Fetüs ise daima elektronik fetal monitörizasyonla takip edilmelidir. Şayet faal doğum hareketi başlamışsa mümkünse hastanın takibi tıpkı izole odada devam etmelidir. Lakin takipler sırasında hastanın faal doğum aksiyonunda olmadığı anlaşılırsa da hasta tekliflerle konuta gönderilebilir.
Akut hastalık periyodundaki bir hamilenin takip ve tedavisinin hamile olmayanlarla misal olduğunun altını çizen Op. Dr. Levent Özçer, “Ancak her ne kadar bugüne kadar Covid-19’un fetüs üzerine bariz bir tesiri gösterilmemiş olsa da, hastalığın doğal seyri ve gebelik üzerine tesirleri şimdi tam olarak bilinmemektedir” tabirlerini kullandı.
Milliyet