LİDER YILMAZ Ankara – Türkiye peş peşe gelen ve tesirini sürdüren orman yangınlarıyla uğraş ederken, Milliyet, TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nun hazırladığı şimdi taslak halindeki raporunun “ormanlar” kısmına ulaştı. Türkiye’nin üçte birinin ormanlarla kaplı olduğu, iklim değişikliğinden en önemli formda ormanların etkilendiği belirtilen raporda, karasal alanlarda karbon yutak alanlarının başında ormanların geldiği tabir edildi.
Siyasetler yetersiz
Rapordaki birinci tespit, “Ormancılık ile ilgili planlamalar, siyasetler ve uygulamalar iklim değişikliğinin olumsuz tesirlerini ortadan kaldırmak için kâfi bulunmamaktadır. Bu hususta aktüel siyasetlerin belirlenmesi ve mevzuat çalışmalarının yapılması gerekmektedir” tarafında oldu. Raporda, uygulama etabına geçirilemeyen Ormancılıkta İklim Değişikliğine Ahenk Strateji Planı’nın yaygın bir halde kullanılmaya başlanması gerektiğini lisana getirilerken, özetle şu teklifler sıralandı:
Kuraklığa güçlü ağaç
– Türkiye Ulusal Ormancılık Programı’nın hareket ve siyaset tekliflerinin iklim değişikliğiyle ilgili ulusal ve milletlerarası yasal zorunluluklar çerçevesinde güncellenmesi.
– Orman içi ve kenarındaki mesken ve iş yeri ruhsatlandırılmalarında yangın güvenliği açısından gerekli yasal düzenlemelerin yapılması. Ormana bitişik tarım alanlarında anız yakmanın yasaklanması, sıkı kontrolünün yapılması ve müeyyideler uygulanması.
– Gelecekteki iklim şartlarına ahenk ihtimali yüksek ve geçmişten beri iklim ekstremlerine dayanmış olan doğal yaşlı ekosistemler, yapılar ve doğal çeşitlerin kesinlikle korunması. Kurak ve kuraklaşma riski olan bölgelerde yapılacak ormancılık faaliyetlerinde bilhassa meşe, ardıç ve gibisi üzere çeşitlerin koruma edilmesi. Bu çeşitleri barındıran hassas ekosistemlerin korunması.
Deneyim tıpkı yerde kalsın
– Yangınla uğraşta uzmanlaşmış işçinin mümkün olduğu kadar emsal yörelerde vazife yapmasının sağlanması. (Kızılçam ormanını bilen, kayın ormanlarında görevlendirilmemeli.)
– Orman alanlarının oranını artıracak yöreye mahsus doğal ve karışık çeşitlerimize öncelik verilerek rehabilitasyon ve ağaçlandırma çalışmalarımıza sürat verilmesi.
Orman envanteri
– Milletlerarası standartlara uygun ulusal orman envanterinin bitirilmesi. Beypazarı ve Nallıhan’da başlatılan bu pilot uygulama tüm ülkeye yayılmalı.
– Kurak ve yarı kurak alanlarda su geriliminin azaltılması ve gençleştirme çalışmalarının iklim değişikliğine uyumlu bir halde yürütülmesi.
– Orman ekosistemlerinin direncinin arttırılması değerli. Bu hedefle yöreye uygun cinslerle bitkilendirme ve rehabilitasyon çalışmalarının yapılması.
– Orman köylüsünün ormanlar üzerine olan olumsuz tesirlerini azaltmak için, bunların desteklemesi.
İhtar sistemi
– Ormancılıkla ilgili hususlarda ikaz ve izleme sistemleri tamamlanmalı. İklim değişiklikleri senaryoları dikkate alınarak sıcaklık, kuraklık, yangın ve don gerilimi üzere adaptif karakterler içeren bitki fizyolojisi çalışmaları ile moleküler ıslah çalışmalarına ve buna ilişkin senaryoların kestirim edilerek uygun alanlarda deneme seyirlerinin kurularak takip edilmesi.
2100 projeksiyonu
– İklimle ilgili projeksiyonlar altlık olarak kullanılıp, OGM tarafından değişen iklim sistemine nazaran ormanların yayılışındaki mümkün değişimlerin 2100’e kadar projeksiyonlar hâlinde gösterilmesi, ormanların yayılışındaki değişimlerin izlenmesi ve gelecekte orman ekosisteminin nasıl şekilleneceğinin senaryolar hâlinde ortaya konulması. Ormanların üzerindeki iklim değişikliği kaynaklı baskının temel ögesi olan böcek ve yangın üzere ögelerin da modellemelerinin ve simülasyonlarının yapılması.
– Ormanların yararları konusunda toplumun farkındalığını artırmak için faaliyetlerin artırılması.
Milliyet