Karaciğer, vücudun en çok kanlanan ve en büyük organıdır. Kan girişi hem atar hem toplardamar olmak üzere 2 münferit damar vasıtası ile olan vücuttaki tek organdır.
Tüm bağırsakların, pankreasın, midenin kan geri dönüşü öncelikle karaciğere uğradığı için bu organlardaki kanserlerin metastazları karaciğerde sıkça gelişir. Karaciğerde görülen kanserler karaciğerin kendi hücrelerinden kök alan hepatosellüler karsinom ya da kolanjio karsinom olabilir.
Birebir halde öbür organlarda gelişen kanserlerde sıklıkla karaciğere metastaz yani sıçrama yaparlar. Karaciğerde gelişen kanserlerin birden fazla da aslında bu metastaz yolu ile oluşan kanserlerdir. Karaciğerin kendi hücrelerinden kaynaklanan kansere orantıyla 20 kat daha fazla sıklıkta görülür.
Karaciğerde gelişen metastazların başlangıçta hiçbir bulgu vermez. Hastalar esasen farklı organ kanseri tanısı ve onkoloji denetiminde olduğu için, rutin takip tetkiklerinde saptanırlar.
Bu hastalara esasen muayyen aralıklar ile karaciğer fonksiyonunu gösteren kan tahlilleri ve kanda kanser belirteci olan tahliller yapılır. Bunların yanı sıra ultrasonografi, MR, BT ya da PET tomografi üzere taramalar yapılır.
Onkoloji denetimlerinin ve bu taramaların yapılması metastazların erken saptanmasında hayati ehemmiyet taşır. Bulgu vermeye başlaması büyüyüp karaciğerde şişmeye, kan akımında ve safra akışında basınca yol açması ile ortaya çıkar.
Karaciğer metastazları büyüdüğünde iştah kaybı, kilo kaybı, şişkinlik, hazımsızlık, karında dolgunluk hissi, ağrı, bulantı ve geç evrelerde sarılık, göz aklarında sararma, idrarda koyu renk, karında su toplanması üzere belirtiler görülebilir.
Karaciğere kolon, pankreas, mide üzere organlardan olan metastazlar tüm metastazların yüzde 50’sini oluşturur. Kalan yüzde 50’ye ise göğüs, akciğer, yumurtalık, rahim, cilt üzere organ kanserlerinden sıçrayan metastazlar sebebiyet verir.
Umumi dolaşıma kan ve lenf yoluyla karışan kanser hücreleri karaciğere uğrayıp tutunduklarında öncelikle mikrometastaz ismindeki çok küçük metastazları oluşturur. Bu metastazlar vakitle büyümek için kendine beslenme ve oksijen gereksinimini karşılayacak yeni kılcal damarlar geliştirir. Bu biçimde kanlanmasını oluşturan kanser hücreleri denetimsiz büyümeye başlar. Böbrek, böbrek üstü bezi, safra yolları üzere komşu organların kanserleri ise karaciğere sirayet eder.
“Karaciğer metastazı gelişen hastalarda tedavi birçok faktör kıymetlendirilerek yapılır. Hangi organdan sıçradığına, karaciğerde kaç metastaz olduğuna, karaciğerin hangi yerinde yayıldığına, akciğer, kemik, dimağ üzere öbür organlarda da eş devirli metastaz olup olmadığına, hastanın yaşına ve umumî fizikî performansına nazaran tedavi değişir.
Karaciğer metastazlarında tedavi seçenekleri arasında cerrahi, girişimsel radyoloji, kemoterapi ve immünoterapi üzere tedaviler vardır. Bu yüzden tedavi bu bahiste deneyimli karaciğer cerrahları, girişimsel radyoloji bilirkişileri ve onkologların içinde bulunduğu bir ekip tarafından yönetilmelidir. Evvelce çok büyük boyutta ya da sayıda kansere sahip ve ameliyat edilemeyen birçok hastayı bile 2 aşamalı cerrahi olarak özetleyebileceğimiz kişisel bir yol sayesinde ameliyat edilebilir hale getirdik.
Bunun yanında girişimsel radyoloji tarafından kanserli kesime anjiyo ile damardan kemoterapi verilmesi ve kanserin kanlanmasının engellenmesi olan ‘kemoembolizasyon’ yahut nükleer kürecikler verilmesi olan ‘radyoembolizasyon’ tedavilerinin uygulanması yahut dışarıdan iğne ile yakma tedavisi olan ‘mikrodalga ablasyon’, cerrahi uygulanamayacak hastalarda çok başarılı sonuçlar veriyor. Birtakım hastalarda ise girişimsel radyoloji ile birlikte ameliyata girip cerrahi ile ablasyonu kombine uygulamaktayız. Onkoloji yanından ise yeni nesil kemoterapi ilaçları eskiye nazaran son aşama daha iyi sonuçlar sergiliyor.
Milliyet
