Türkçeyi koruma teklifi

Türk Lisan Kurumu’nun günlük hayatta Türkçe dışındaki yabancı söz kullanımına ait raporunun Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu’nda ele alınmasının akabinde, AK Parti’nin bu mevzuda Meclis’e yasa teklifi sunması bekleniyordu. Fakat bahse ait olarak birinci atılım MHP’den geldi. MHP Mersin Milletvekili Olcay Kılavuz imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunulan yasa teklifine nazaran tabelalar ve şirket isimlerinden yabancı söz kullanımı kaldırılacak. Teklifin münasebetinde özetle şunlar kaydedildi: “Şehirlerimizin cadde ve hatta orta sokaklarına kadar yabancı isim, unvan taşıyan iş yeri isimleri, levhalar ve tabelalar, kimi vakit Türkçemizin yanlış kullanımından elde edilen sözler ile donanmış bir haldedir. Bu durum içler acısı olduğu kadar birebir vakitte ulusal lisanımıza, hoş Türkçemize de açık bir taarruz, yozlaştırma uğraşıdır.”
Yabancı firmalar hariç
Teklif, Türkiye’de iş yapan yabancı firmalar ile Türkiye’de satışı yapılan isim hakkı alınmış yabancı mal, eser ve hizmetler hariç olmak üzere Türkiye hudutları içinde faaliyet gösteren gerçek ve hükmî şahıslar ilişkin iş yeri, ticari işletme, ticari kuruluş, kurum ve kuruluşları kapsıyor. Teklif özetle şöyle:
– İş yeri, işletme ve kuruluşların isim, unvan, tabela, reklam ve hizmet dokümanlarında Türk alfabesinin kullanılması ve Türkçe olmasının sağlanarak ticari alanda Türkçenin korunmasına yönelik düzenlemeler yapılacak.
– Isim ve unvanlar, reklam tabelaları, mal ve eserleri ile hizmetlerinin isimleri belirlenirken TDK’nin Türkçe sözlüğü temel alınacak.
TDK’ya sorulacak
– Türkçeden öbür rastgele bir lisana ilişkin tamlamalar kullanılamayacak. Tereddüt halinde TDK’nin görüşü temel kabul edilecek.
– Türkçeden öbür bir lisanın kullanılmasının zarurî olduğu hallerde, bu lisanlara ait yazılı tabir ve metinler, Türkçeden daha evvel, daha kapsamlı, daha okunaklı ve daha bariz olamayacak.
– Türkiye’de satışı yapılan her türlü mal, eser ve hizmete ilişkin kullanım kılavuzlarında Türkçe açıklama bulunması mecburî olacak.
Para cezası uygulanacak
– Kararların ihlali halinde yasağa husus tabela, levha, afiş, yazılar belediyeler ya da muhtarlıklar tarafından kaldırılacak. Sorumlular hakkında minimum fiyatın brüt meblağının on katı idari para cezası uygulanacak.
– Düzenlemenin uygulama ve kontrolünü Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yapacak. İşyeri, işletme ve kuruluşlara gerekli düzeltmeleri yapmaları için bir yıl müddet tanınacak.
Milliyet