Son dakika haberine nazaran, corona virüs tedavisinde kullanılan ilaçlarda iyi noktada olunduğu bedellendirilen toplantıda, aşı çalışmalarındaki son durum ve aktarılması gereken ek bütçe ele alındı. Sekiz aşı ve 10 ilaç projesini yürüten iki aşı projesinde insan deneylerine başlamaya hazırlanan Türkiye, 2021’in birinci çeyreğinde sonuca ulaşmayı hedefliyor.
Cumhurbaşkanlığı Sıhhat ve Besin Siyasetleri Heyeti başkanvekili Prof. Dr. Serkan Topaloğlu başkanlığında toplandı.
Toplantıya Sıhhat Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Emine Alp Meşe, Sıhhat Bakanlığı yetkilileri ile Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu yetkilileri de katıldı. Koronavirüs ana gündemiyle toplanan heyette, koronavirüsün son periyot seyri, ilaç ve aşı çalışmaları ele alındı.
Toplantıda daha evvel kamuoyuna açıklanan ve virüsün tedavisinde aktif olduğu bilinen “favipiravir” isimli ilacın muadilinin Türkiye’de de üretilebildiği, yeni formül ile tedavide güçlü olabilecek bir ilaç çalışması olduğu aktarıldı.
Klinik çalışma müsaadesi
Türkiye’nin kendi sentezi ile yarattığı ve süratlice üretmeyi hedeflediği ilaç için gereken teknik süreçlerin masaya yatırıldığı toplantıda, ilacın süratle üretime geçmesi halinde ülke iktisadına büyük katkı sağlayacağı tabir edildi.
Koronavirüsü yok ettiği argüman edilen Rusya’nın bulduğunu açıkladığı aşı çalışmaları ile ilgili değerlendirmeler de yapılan toplantıda, Türkiye’nin yürüttüğü aşı çalışmalarının kimilerinde test kademesine gelindiği ve “klinik çalışma izni” alınma kademesinde olduğu kaydedildi.
Birçok firmanın aşıyı bulmak için “KOVID-19 Türkiye Platformu” çatısı altında ağır gayret sarf ettiği belirtilen toplantıda, “Çalışmalar çok olumlu istikamette ve süratli ilerliyor. Yeni yılın birinci 3 ayında sonuç alınabilmesini umut ediyoruz” değerlendirmesinde bulunuldu.
Çalışmalar için bütçe gereksinimlerinin da değerlendirildiği toplantıda, ek bütçelere muhtaçlık duyulması durumunda dayanak için teşebbüste bulunulacağı belirtildi. Toplantıdaki tespitler ve çalışmalar hakkında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a da bilgi verilecek.
Öte yandan dünyada 20.5 milyon aşkın bireye bulaşan, 747 bine yakın kişinin vefatına neden olan yeni tip koronavirüs salgınında kalıcı ve kesin bir çıkış için neredeyse tek deva olarak Kovid-19 aşı bulma yarışı ‘savaşa’ dönüşmüş durumda.
ABD, Almanya ve pek çok bilim insanı, Rusya’nın iki haftaya piyasaya süreceği ‘Sputnik V’ aşısına kuşkuyla yaklaşırken İsrail ikna olurlarsa aşıyı alacaklarını duyurdu. Rusya ise tenkitleri global aşı rekabetine bağladı.
Çin Vuhan’dan dünyaya yayılan yeni tip koronavirüs salgını, son yıllarda görülmemiş halde global çapta insan hayatını tehdit eder hale dönüştü.
20.5 milyondan fazla bireye bulaşan, 747 bini aşkın kişinin vefatına yol açan salgının tesirli olduğu ülkelerde sıhhat sistemi, ekonomileri ve toplum darbe üstüne darbe aldı.
Virüsün neden olduğu Kovid-19 hastalığı memleketler arası bir krize dönüştü. ABD başta olmak üzere Amerika kıtası, İngiltere ve Avrupa ülkeleri bu süreci iyi yönetemediklerini itiraf etti. Ülkeler, salgından mümkün olan en kısa müddette kesin ve kalıcı bir çıkış yolu olarak “Kovid-19 aşısı”nı görmeye başladı.
Dünyada 100 fazla ülke aşı bulma rekabetine girdi. Bu rekabet, Rusya’nın salı günü birinci “Supitnik V” ismini verdiği Kovid-19 aşısı ile adete “savaşa” dönüştü.
‘Aşımız güvenli’
Rusya Sıhhat Bakanlığı, “Sputnik-V” isimli aşının birinci partisi 2 hafta içinde hazır olacağını duyurdu. Sıhhat Bakanı Mikhail Muraşko, tescilledikleri aşının inançlı olduğunu savunarak, tenkitlerin sebebinin global aşı yarışındaki rekabet olduğunu belirtti.
Muraşko, “Kalite testleri şu an yapılıyor. İki hafta içinde birinci dozlar hazırlanacak ve riskli küme içinde olan sıhhat çalışanlarının aşılanması için teslim edilecek” diye konuştu.
Muraşko, aşının sıhhat çalışanları dahil herkese gönüllülük temelinde yapılacağını da ekledi. Sıhhat Bakanı, aşılanan Rus vatandaşlarının takibi için özel bir uygulama geliştirmekte olduklarını, bu uygulama ile aşının mümkün yan tesirlerinin izleneceğini belirtti.
Rusya, evvelki gün Soğuk Savaş’taki uzay yarışında kendisinin geliştirdiği dünyanın birinci uydusu Sputnik’e atıfla, birinci aşıyı “Sputnik V” ismi altında tescillediğini açıklamıştı. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, aşının kendi kızına da yapıldığını söylemişti.
‘Veriler paylaşılmadı’
Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, Rusya’nın tescil ettirdiğini açıkladığı aşı dünyadaki 26 aşı adayı ortasında “birinci evre klinik deneme” safhasında görülüyor. Rusya aşının insan deneylerine iki aydan kısa müddet evvel başlanmıştı.
Aşının olağanda aylar süren ve binlerce kişi üzerinde deneme yapılan üçüncü faz klinik denemelerinin bu kadar kısa müddette tamamlanması hem ülke içinde hem de ülke dışında çok sayıda bilim beşerinin Sputnik V’ye karşı kuşkuyla yaklaşmasına yol açtı. Rusların aşının nasıl yapıldığına, güvenliğine ve bağışıklık karşılığına ait detaylı bilgi yayınlamadığına dikkat çeken bilim insanları, Rusların ulusal itibarı insan güvenliğinin önüne koyduğunu argüman etti.
ABD ve Almanya’dan ise aşının beşerler üzerinde gereğince test edilmediği gerekçesiyle tenkitler geldi. Şu anda dünyada 100’den fazla Kovid-19 aşısı geliştirme yarışı sürerken bunlardan en az 4’ü beşerler üzerinde denemeleri içeren üçüncü faza geçmiş durumda.
İsrail: İkna olursak alırız
İsrail Sıhhat Bakanlığı, Rusya’nın Sputnik V aşısının aktifliğini değerlendireceklerini açıkladı. Sıhhat Bakanı Yuli Edelstein, “Her bir haberi, hangi ülkeden gelirse gelsin, dikkatli bir halde takip ediyoruz. Şayet bunun önemli bir eser olduğuna ikna olursak, müzakerelere girmeye de çalışacağız. Lakin kimseyi yanıltmak istemem” dedi.
Edelstein, profesyonel çalışanları daima bu mevzu üzerinde çalıştığını belirterek, “Aşı yarın gelmeyecek” tabirini kullandı. İsrail’in de kendi aşısını geliştirmeye çalıştığı biliniyor. İsrail’deki aşı adayının beşerler üzerindeki testlerinin ekim ayında başlaması bekleniyor. İsrail hükümeti tıpkı vakitte, Amerikan firmaları Moderna ve Arcturus Therapeutics ile potansiyel aşılar için ön muahedeler yaptı.
Almanya: Problem birinci olmak değil
Almanya Sıhhat Bakanı Jens Spahn, Rusya’nın tescil ettiği birinci korona aşısının kâfi testlerden geçmediği belirtti. Spahn, emelin birinci aşıyı bulmak değil, inançlı bir eser elde etmek olduğunu söyledi. Spahn, “Mil-yonlarca insanı çok erken aşılamaya başlamak tehlikeli olabilir zira işler yanlış giderse aşının kabulüne ziyan verebilir.
Münasebetiyle Rusya’da yaşananlara büyük bir kuşkuyla yaklaşıyorum” dedi. Deutschland-funk Radyosu’na konuşan Alman bakan, “İyi bir birinci aşı olsaydı mutlu olurdum lakin bildiklerimize da-yanarak -ki temel sorun mu, Ruslar bize pek fazla bir şey söylemiyor- bu aşı gereğince test edilmedi” tabirlerini kullandı.
Spahn, pandemi devirlerinde bile halka gereğince itimat verebilmek için gerekli çalışmaların ve testlerin yapılıp sonuçlarının kamuoyuyla paylaşılması gerektiğini belirtti ve “Mesele bir formda birinci olmakla değil, tesirli, test edilmiş ve bu sayede inançlı bir aşı elde etmekle ilgili” dedi.
ABD: Inançlı olması süratten kıymetli
ABD Sıhhat Bakanı Alex Azar, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in salı günü “iki aydan kısa müddette yapılan testler sonucu geliştirilen aşının onaylandığı” açıklamasıyla ilgili “Aşı gelişimi bir yarış değildir. Inançlı ve tesirli olması süratten daha önemlidir” dedi. ABD’nin koronavirüs başdanışmanı Dr. Anthony Fauci de ABC News kanalına açıklamasında Rusya’nın aşısıyla ilgili önemli kuşkuları olduğunu belirtip “Rusların aşının inançlı ve tesirli olduğunu kesin bir biçimde kanıtlamış olduklarını umuyorum” dedi.
ABD’nin Covid-19 aşı programı ‘Operation Warp Speed’ 2021 yılı ocak ayına kadar 300 milyon doz “güvenli ve faal aşı” temin etmeyi hedefliyor. Başka yandan, ABD Lideri Trump, 100 milyon dozluk Kovid-19 aşısının üretimi ve teslimi için ABD merkezli biyoteknoloji firması Moderna ile mutabakat yapıldığını duyurdu.
Trump, ABD’nin Kovid-19 aşısının üretimi için ilaç üreticisi firmalarla daha evvel yaptığı mutabakatları anımsatarak, üç aşı adayının üçüncü evre klinik deneme sürecinde olduğunu aktardı. Moderna’dan yapılan açıklamada ise “mRNA-1273” isimli aşı adayından 100 milyon doz üretilmesi için ABD hükümetiyle yapılan mutabakatın bedelinin 1.5 milyar dolar olduğu duyuruldu.
Tedbirler geri geldi
Yeni Zelanda’nın Auckland kentinde yeni Kovid-19 olayları tespit edilince ülkede tedbirler tekrar devreye sokuldu, üçüncü düzey karantina kuralları getirildi.. Auckland’daki olaylar 102 gün sonra Yeni Zelanda’da görülen birinci olaylar olma özelliğini taşıyor. 5 milyon nüfuslu Yeni Zelanda’da şimdiye toplamda 1570 hadise tespit edilmiş, Kovid-19 nedeniyle 22 kişi hayatını kaybetmişti.
Yeni Zelanda’da 19 Eylül’de genel seçimlerin yapılması planlanıyordu. Fakat Başbakan Jacinda Ardern seçim sürecini başlatan adım olan parlamentonun feshinin pazartesi gününe kadar askıya alındığını duyurdu. Ardern, “Henüz bir karar vermek için çok erken lakin gerektiği takdirde seçim tarihinde ufak bir esneklik yapılabilir” dedi. Ardern seçimlerin ertelenmesi halinde yeni tarihin 21 Kasım’dan evvel olacağını belirtti.
Gençler dikkatsiz
Kovid-19 salgınının Almanya’da genç yaştaki insanları giderek daha fazla tesiri altına almaya başladığı ortaya çıktı. Alman Robert Koch Enstitüsü raporuna nazaran ülkede virüsün bulaştığı hastaların yaş ortalaması nisan ayında 52 civarında seyrederken ağustos ayında yaş ortalaması 36’ya kadar düştü. Alman basınına nazaran bu duruma kimi gençlerin dikkatsizliği katkıda bulunuyor.
Avrupa’da ürküten artış
Yeni tip koronavirüs salgınına karşı alınan önlemlerin gevşetildiği Avrupa’da Kovid-19 hadiselerinde artış yaşanıyor. İspanya, Fransa, Almanya ve başka Avrupa ülkelerindeki yetkililer yeni olayların daha fazla artmasından korku duyuyor. Fransa Başbakanı Jean Castex ülkenin iki haftadır “yanlış istikamete gittiği” ikazını yaparken Sıhhat Bakanlığı salı günü 1397 yeni Kovid-19 hadisesi tespit edildiğini duyurdu.
Fransa’da toplam hadise sayısı 226 bin 820, can kaybı da 30 bin 354’e yükseldi. Bu bölgelerde geçen ay önlemler yine getirilmişti. Belçika’nın başşehri Brüksel’de de hadise sayısındaki artış dikkate alınarak bütün kamuya açık alanlarda maske takmak zarurî hale getirildi.
1.2 milyon nüfuslu kentte parklarda, sokaklarda, alışveriş merkezlerinde ve tüm açık alanlarda maske takılması gerekiyor. Brüksel’de geçen hafta her 100 bin şahısta ortalama 50 hadise kaydedildiği belirtilmişti.
Rehavet uyarısı
Almanya’da da 1226 yeni tip koronavirüs olayı kaydedildi ve ülkedeki toplam hadise sayısı 219 bin 519’a ulaştı. Sıhhat Bakanı Jens Spahn, Artışın bir ikaz işareti olduğunu lisana getirerek, ülkesindeki durumu “Şüphesiz telaş verici” kelamlarıyla tanımladı. Spahn, “Burada gördüğümüz artış; seyahatlerden geri dönüşler nedeniyle olduğu istikametinde.
Birebir vakitte çeşitli formlarda yapılan partiler de etken. Birçok yerinde aile kutlamaları nedeniyle ülkenin çabucak her yerinde küçük ya da büyük ölçekli salgınlar yaşıyoruz.
Artık birbirimize dikkat etmezsek, bu (salgın) bir dinamizm yaratabilir” dedi.
Başka yandan Almanya, İspanya’nın Madrid ve Bask bölgelerini yeni tip koronavirüs salgınında riskli bölgeler listesine dahil etti.
Milliyet
