İhsan Dindar – milliyet.com.tr
Yeni tekliniz üzerine elbette konuşacağız fakat ben kelama tüm dünyayı etkileyen pandemi süreci ile başlamak istiyorum. Pandemi günleriniz nasıl geçiyor? Yanılmıyorsam Teksas’tasınız…
Evet iki yıla yakındır Teksas’ın Austin kentinde yaşıyoruz. Amerika’nın her eyaleti farklı kurallar koyuyor pandemi sürecinde. Teksas kuralları biraz daha rahat. Nüfus yoğunluğu çok olmadığı için doğal olarak bir toplumsal uzaklık kelam konusu. Maske, toplumsal aralık, daima el yıkama, gereksiz sokağa çıkmama üzere genel önlemler var. Bunun dışında benim yaşantımda pek bir değişiklik yok. Stüdyom konutta olduğu için üretmeye devam edebiliyorum. Spor için de çok uzun vakittir salona gitmiyordum aslında. İklim çok elverişli olduğu için dışarıda yapabiliyorum.
Bu süreç elbette tüm dünyayı ve tüm bölümleri de etkiledi. Fakat biz müzik özelinde kalacak olursak; Size nazaran müzik bölümünde ne üzere ziyanlar oluştu. Gözlemleriniz nelerdir?
Müzik bölümü geri dönüşü olmayacak biçimde büyük darbe aldı. Bilhassa canlı müzik tarafı. Amerika’daki canlı müzik yerlerinin %80’i bir daha açılmamak üzere kapandı. Pandemi süreci bittiğinde canlı müzik tarafında bizi nelerin beklediğini kimse bilemiyor. Birtakım şenlikler ve kümeler Avrupa ve ABD konser günleri açıklamıştı, onlar da tekere teker iptal oluyor ya da belgisiz bir vakit erteleniyor. Türkiye’deki durum da bundan farksız. Müzisyenlerin ve canlı müzik bölümünden geçimini sağlayanların neredeyse tamamı çok önemli hayat kahrı çekiyor. Bilhassa gece kulüplerinde virüsün daha çok yayıldığını biliyoruz fakat öteki bölümlerdeki ve hayatın öteki alanlarındaki gevşeklik pandemiyi denetim altında tutmayı imkansızlaştırıyor. Dünyanın büyük bir kısmında toplu etkinlikler konusunda önemli bir ikili standart olduğunu gözlüyoruz. Sanat ve cümbüş bölümündeki kadar sert uygulamalar olsa bu süreci çok daha zararsız ve süratli atlatabiliriz.
?
“Online konserler değer kazanacak”
Son olarak; bundan sonrası için bir öngörünüz var mı? Müzik bölümünün seyri nasıl olacak?
Online müzik tüketimi ve online konserler ehemmiyet kazanacak. Müzisyenlerin toplumsal medyadaki ve internetteki varlığı şu ankinden çok daha fazla ehemmiyet kazanacak. Gerçek bir aşı bulunduğunda ve herkesin erişimine sunulduğunda açılacak olan canlı müzik piyasasını hayal bile etmek istemiyorum. Çok önemli bir rekabet olacak birinci açılma periyodunda. Bu ortada daldaki bir sürü çalışan ve müzisyen öbür alanlara yöneldiler bile. Dayanma gücü olanlar bir geri dönüş sağlayabilir durum düzeldiğinde.
Gelelim yeni teklinize… Mecnun Hayaller ile başlayan ve eski bi dinleyiciniz olarak “köklere dönüş” olarak yorumladığım bu süreç “Hayat Nedir” ile daha da bir taçlanmış üzere. Bir köklere, öze dönüş kelam konusu mu hakikaten?
Evet, bu türlü yorumlanabilir. Yakında yeni bir şeyler duyacaksınız benden, şimdiden muştusunu vereyim. Zaferlerim, Gitti Sarfiyat, Kahpe, Göçmen, Hayat Nedir üzere müziklerden vazgeçemiyorsanız yeni gelecek olanları da çok seveceksiniz. Ayrıyeten çok uluslu bir grup ile başlama kademesinde olduğumuz büyük bir projemiz var. Yol almaya başladığımızda bunun hakkında da bilgiler vereceğim.
Karşımızda sorgulayan bir müzik var. Üstelik 14 yıllık mazisi olan bir müzik. Bu kadar beklemesinin nedeni neydi bu müziğin? Bugünleri yanlışsız vakit olarak mı gördünüz?
Doğrusunu söylemem gerekirse benim aklımdan büsbütün çıkmıştı bu şarkıyı yayınlamak. 2006’da bir internet sitesi kurmuştuk ve mp3 yayınlamak için bir yola girmiştik. “Hayat Nedir” de bu kesimlerden birisiydi. O vakitten belirliydi bizim için müziğin geleceğinin internette olacağı. Müzik o siteden indirmeye açılmıştı ve klibi de youtube’a koymuştuk. O yıllarda dinleyicinin internetten mp3 satın alıp indirme alışkanlığı yoktu ve istediğimiz üzere işlemedi proje, biz de rafa kaldırdık. Geçen aylarda toplumsal medyadan bir kaç takipçim bu şarkıyı resmi olarak neden yayınlamadığımı sordu. Uygun ki açtılar bu mevzuyu çünkü gerçekten unutmuştum. Bunun ardından şarkıyı yayınlama sürecine geçip resmi yayınını sağladık.
?
Kerem Tüzün, Ozan Yılmaz ve Nedim Ruacan üzere değerli isimlerle bir ortak çalışma kelam konusu. Bundan sonraki çalışmalarda da bu birliktelik devam edecek mi?
Çok sağlam takımdı gerçekten! Çok iyi işler yapmıştık o devir, bilhassa canlıda. Uzun vakittir Kerem Tüzün ile birlikteyiz esasen. Davulda da çok uzun vakittir Arbak Kısım ile çalışıyoruz. Trio olarak performans yapmadığımızda da Model kümesinin birinci gitaristi Serkan Gürüzümcü katılıyor bize. Yeni müziklerde bu takım olacak.
Müzik Türkçede artık pek de rastlayamadığımız sertlikte. Oysa 2000’lerin başında bu usul soundlara aşinaydık. Dünya geneline de baktığımızda da artık bu türlü “sert” bestelerin azaldığını görüyoruz. Halbuki insanlığın ortak acıları bitmiyor, dinmiyor. Tam karşıtı daima artıyor. Müziklere bu durum sizce neden eskisi kadar yansımıyor?
Aslında yansıyor lakin tanınan mecralarda bu üzere örneklere rastlayamazsınız. Bunu olumlu yorumluyorum. Âlâ ki bu stil ve gibisi “gerçek” usuller kendi mecralarını oluşturdular ve lakin bu formda sulanmadan üretime ve kendi içinde gelişmeye devam edebiliyor. Tanınan müzik piyasasının müzisyen/sanatçı tarafından çok dinleyici endeksli bir işleyişi var. Çoğulların tercih ettiği müziğe ve sanatkarlara öncelik veriyor. Bu türlü bir ortama aslında girmesinin hiç bir yararı yok “gerçek” bir üretim yapıp ve dinleyicisiyle bunun üzerine bir ilgi kurmak isteyen bir kümenin yahut sanatkarın.
Hayat Nedir’e klip de geldi. Direktör koltuğunda Pentagram’dan da çok iyi bildiğimiz Hakan Utangaç var. Klipten de biraz bahsetmeniz mümkün mü?
Klip de müziğin ortaya çıktığı gülerde çekilmişti. Hatta Hayat Nedir’in bir de İngilizce versiyonu var, ismi “The One To Die”. Tıpkı anda iki versiyona da klip çekmiştik. Türkçe versiyonu montajlandı ve youtube’dan sunuldu. Klipteki bildiri müziğin iletisi ile özdeş. İnsanlık tarihi kadar eski olan “insanı dramadan” bahsediyor. Tüm kıymetlerimiz, gayretimiz, tutkularımız, çekişmelerimiz ve çatışmalarımız ile deneyimlediğimiz süreci “hayat” olarak tanımlıyoruz. Hayat nedir? sorusunu cevaplamak için daima dışarı bakıyoruz. Lakin bu sorunun karşılığı dışarıda değil. “Ölmeden evvel ölmek” kavramına aşınasınızdır. “Hayat” dediğimiz şartlar kümesinin dışına çıktığımızda fakat hayatın ne olduğunu anlayabiliriz. Hakan Utangaç ile bu hususların üzerine yoğunlaşmıştık. Hayat Nedir’in klibi güç, para, idare, kaygılarımız, kimliğimiz olduğunu sandığımız tanımlar üzere kavramları imgeleyen bir klip.
?
Baştaki bahisle biraz ilintili olacak tahminen de; pandemiyle konserler de durma noktasına geldi. Olağanda yılın bu devri konserlerin en ağır olduğu vakitler olarak bilinir. Lakin yeniden de hudutlu sayıda izleyicinin katıldığı konserler de yavaş yavaş başladı. Sizin bu türlü bir hazırlığınız var mı?
Şimdi bir konser yahut turne hazırlığım yok.
Son soru yakın gelecek için nasıl bir his hali içerisindesiniz? Optimist mi? yoksa…
Pek iyimser değilim. Tüm dünya ülkeleri kendi içlerinde önemli bir kutuplaşmaya gidiyor. “biz-onlar” ayrımı baskın bir gündem olmaya başladı. Pandemi de bunun üzerine tuz biber oldu. Esasen pandemi de politize oldu ve artık virüs, maske takmak, olay ve mevt sayıları siyasi duruş ve görüş haline gelip değişik argümanlara sebep oldu. Yaşadığımız ve deneyimlediğimiz her süreç ve olgu bizi dünya toplumu olarak kutuplaşmaya götürecekse, çok üzgünüm ancak, bizi hiç parlak bir gelecek beklemiyor.
Milliyet
