Türkiye’nin en esaslı gazetelerinden olan Milliyet gazetesi geçtiğimiz mayıs ayında 70’inci yaşını kutladı. Gazetemizin 70’inci yıldönümü nedeniyle hazırlanan şahsi kapakta eski çalışanlardan, devrin manşetlerine kadar birçok görsel mahal aldı. Tüm Türkiye’nin konuştuğu şahsi kapaktaki görsellerden biri de 17 Aralık 1967 yılına ilişkin gazeteyi elinde tutan bir gazete satıcısı evlattı. O periyot 12 yaşında olan küçük evlat, İstanbul’un tarihi ortamlarından olan Sultanahmet’te Dikilitaş’ın önünde “Yazıyorrr, yazıyorr” diye bağırarak gazete satmaya çalışıyordu. 53 yıl evvel gazete satarken fotoğrafı çekilen evlat, artık İstanbul Zeytinburnu’nda ihracat yapan bir dokuma firmasının dört ortağından biri.
‘Çalışmadığım iş kalmadı’
Yaklaşık üç yıl boyunca sokakta gazete satan iki evlat babası Habip Saçkan, sembol fotoğrafın hikayesini, gazete satıcılığını ve anılarını Milliyet’e anlattı:
“1960’lı yılların başında annem, babam ve altı kardeşimle birlikte Diyarbakır’dan İstanbul’a trenle geldik. O devir hem ekonomik kurallar hem de Güneydoğu’dan başlayan bir göç vardı. Kumkapı Nişanca’da oturmaya başladık. İlkokulu bitirdim. Daha sonra kendim okumadım. Birçok iş yaptım. Çalışmadığım iş kalmamıştı. Pazarlarda mal, ramazanda imsakiye, bayramlarda maytap, tabanca ne bulursam sattım. 2-3 sene de gazete satıcılığı yaptım. Hangi gazeteyi bulursam onu satıyordum. Gazete satıcılığını da mahalledeki arkadaşlarımdan görmüştüm. Satıyorlardı. ‘Nerden aldınız’ diye sormuştum. Sonra da ben gazete satıcılığına başladım.”
Sultanahmet’te çekildi
“Ortağım mütemadi Milliyet gazetesi takip eden biri. Geçtiğimiz ay da gazetede çıkan fotoğrafımı görünce bana gösterdi. Ben de fotoğraftaki kişinin kendim olduğunu doğruladım. Derhal gazetenizi aradı. 53 sene evvelki o fotoğraf Sultanahmet’teki Dikilitaş’ın önünde çekildi. O devir Milliyet’in fotoğrafçıları minibüsle Sultanahmet’ten geçerken beni gazete satarken gördüler. Birkaç fotoğrafımı çekmek istediler. Ben de gazete alma karşılığında kabul ettim. Daha sonra Dikilitaş’ın önünde fotoğraflarımı çektiler. Çekimler bitince minibüsle gazetenin Cağaloğlu’ndaki binasına gittik. Dedikleri üzere bana istediğim kadar gazete verdiler. O gazeteleri sattım ve harçlığımı çıkardım.”
Tebrik kartında nokta aldı
“Fotoğrafların çekiminin üzerinden 5-6 ay geçmişti. Dayımın arkadaşı Milliyet gazetesinde beni görmüş. O yıl Milliyet Gazetesi benim fotoğrafımı tebrik kartı yapıp okurlarına dağıttı. Fotoğrafımı görünce Cağaloğlu’na hem fotoğrafımı, hem de harçlık alabilir miyim diye gittim. Sağolsun ilgilendiler, harçlık verdiler. Paranın yarısını cebime attım, yarısını da aileme verdim. O vakitler çocuktuk. Ekonomik olarak sorunlu günlerdi, hakikat dürüst Türkçem bile yoktu. Ancak gazete satmaya başlamıştım. Yaklaşık 2-3 yıl gazete sattım.”
‘Çocuklarım şaşırdı’
Yanımda getirdiğimiz eski fotoğraflarına çok sevinen Saçkan şöyle devam etti:
“Getirdiğiniz tabloları meskenime asmayı düşünüyorum. Bu fotoğrafların hepsi nostalji, geçmişteki o gariban ve yokluk günlerini görmemi sağlıyor. O günler daima aklımda. Çok güçlükle günlerdi. Fotoğrafları her gördüğümde duygulanırım, o günleri hatırlarım. Gazete satarkenki fotoğraflarımı ailem görünce de çok sevindi. Evlatlarım ise şaşırdı. Saf o çekişmeli günleri dinleyince, onlara çok farklı geliyor. Küçüklüğümden beri çalıştım. İstanbul’da dokumacılık atölyemiz vardı. Orada da çalıştım. Artık ihracat yüklü çalışan 40 yıllık büyük bir dokuma firmasının ortağıyım. 300 çalışanımız ve Çorlu’da iplik fabrikamız var.”
“Bizim devrimizdeki gençler gayrı, bu zamanki gençler farklı. Şimdiki gençler her şeyi buluyor. Lakin yeniden de gençlerin hayallerinin olması lazım ve hayallerinden vazgeçmemeliler. Memleketimizde işi bilen lakin işe gitmeyen çok genç var. Ben her türlü işi yaptım. Kişiler türlü türlü iş yapmaktan çekinmemeli ve katiyen utanmamalı. Birçok devlet gezdim. Yalnızca kişilerin ABD ve Türkiye’de hayallerini gerçekleştireceklerini düşünüyorum. Şimdiki gençler inançlarını kaybetmesinler ve hayallerini kursunlar. Benim de hayallerim vardı ve hayallerime kavuştum.”
‘Bağırmazsan gazete satamazsın’
Gazeteleri Nişanca, Kumkapı, Sultanahmet, Beyazıt, Sirkeci, Eminönü, Mahmutpaşa üzere mekanlarda sattığını belirten Habib Saçkan, “O devirlerde sarsıcı haber olduğunda avazım çıktığı kadar bağırarak kıyameti koparıyordum. Yalnızca dolaşırsanız, bağırmazsanız kimse sizden gazete almaz. ‘Yazıyorrrr, yazıyor’ diye bağırmanız lazım. Bu türlü bağırınca da gazeteleri ekmek peynir üzere satıyordum. Fotoğrafta da koltuğumun altında yaklaşık on tane gazete var. Gazetenin tartısına nazaran, bazen bir yana bırakıyordum, elimdekiler bitince oradan alıyordum. O devranlar hoştu. Lakin devir çok değişti. Evvelce herkes gazete okurdu. Teknoloji geçmişteydi, herkes haberleri gazeteden alırdı” dedi.
Milliyet