İstanbul’un en kıymetli su kaynakları sayılan Terkos’ta Ağustos ortasında yüzde 71 olan su düzeyi yüzde 20’ye, Darlık’ta yüzde 62’lik düzey, yüzde 23’e, Ömerli de ise yüzde 65’den yüzde 40 düzeyine geriledi. İstanbul’da kuraklık tehdidi devam ederken, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Orhan Şen, “Ekim ayı ortalama sıcaklık bedelleri iki günlük müddette neredeyse iki katına çıktı. Son 48 saatlik dilimde 100 yılın Ekim sıcaklık rekoruna şahit olduk. Havalar çıldırmış durumda. Yarından itibaren şiddetli, ekstrem yağışlar göreceğiz fakat İstanbul için kuraklık sorunu devam edecek. Asıl külfet Kasım ayında ziraî kuraklıkla ortaya çıkabilir. Kaldı ki, meteorolojik datalar Kasım ayının da kurak ve olağan sıcaklık bedellerinin üzerinde geçeceğini gösteriyor” dedi.
Kuraklık yılı
Prof. Dr. Şen, ihtarlarının devamında ise şunları söyledi:
“Meteoroloji uzmanları olarak, 1 Ekim’i ‘su yılı başlangıcı’ kabul ederiz lakin ortaya çıkan tablo ‘kuraklık yılı’ olduğunu gösteriyor. Yalnızca İstanbul için ülkenin genelinde iklimsel tehlike çanları çalıyor. Perşembe akşamı göreceğimiz ekstrem yağış, yüzeysel akışla boşa gidecek. İstanbul’un su toplama havzaları imara açıldığı için yağışlar, toprağa karışamıyor. Melen Barajı acilen tamamlanıp hizmete girmeli. Kuraklık devam ederse, önümüzdeki yaz su düzeyleri tabana vurur. İstanbul’un günlük su muhtaçlığı 3.2 milyon metreküp. Su tasarrufu, kayıp, kaçakların önlenmesiyle bu oranı 2.5 milyon metreküp düzeyine düşürülmeli.”
Ilıman bir kış
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Meteoroloji Laboratuvarı Lideri Prof. Dr. Adil Tek de iklim modellemelerinin önümüzdeki kasım ve devamındaki periyotta kurak geçeceğini gösterdiğini belirterek, “Sel halinde görülen yağışlar toprağa ve su kaynaklarına karışmadan yüzeyden akıp gidiyor. Son yıllarda ortaya çıkan yağış rejimi toprağı doldurmadığı üzere yeraltı suları da beslenemiyor. Çok kurak bir periyottan geçiyoruz. Global iklim değişikliğinin tesirleri ortaya çıkmış durumda. Deniz suyu sıcaklıklarının artmasından ötürü total yağışlar artsa da, yağmurlar toprağa karışamıyor. En sıcak ekim günlerinden birine olduk. Önümüzdeki kış İstanbul özelinde kar yağışı istenilen yahut geçmişteki seviyede olmayacak. Kurak yaz ve sonbahardan sonra ılıman bir kış bizi bekliyor. İklim değişimi korkutuyor” diye konuştu.
Tablo berbata gidiyor
Devlet Su İşleri (DSİ) eski Daire Lider Yardımcısı ve Su Siyasetleri Derneği Lideri Dursun Yıldız tablonun berbata gittiğine dikkat çekerek, “Bu tablonun 2021, 2022’ye sarkması durumunda çok açık söylüyorum, İstanbul susuz kalır. Suyun çok verimli kullanılması gerekiyor. İstanbul, etrafındaki su kaynaklarını sünger üzere emiyor. Vatandaşların su kullanım şuurunu artıracak eğitim ve tanıtımlar yapılmalı. Suyu verimli kullanan tesislere geçilmeli. Otomobil yıkama, halı yıkama üzere hoyratlıklara son verilmeli. Bulaşık, çamaşır yıkarken suyu çok dikkatli tüketmeliyiz. Çok acil olarak gece, gündüz demeden tüm medya ve toplumsal medya kanallarından su tüketimine yönelik bilinçlendirme çalışmalarına başlamalıyız” diye konuştu.
Yüzde 57 azalma var
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Eylül 2020 periyoduna ait Alansal Yağış Raporu’nda, ülke genelindeki yağışların geçmiş ve geçen yılki periyoda kıyasla olağanın altında gerçekleştiği vurgulanırken, “Eylül ayı yağışı 9.4 mm, normali 21.8 mm ve 2019 yılı eylül ayı yağışı 16.0 mm’dir. Yağışlarda normaline nazaran yüzde 57, geçen yıl eylül ayı yağışına nazaran yüzde 41 azalma görüldü” denildi.
Dolu uyarısı
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Deniz Demirhan, mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıkların yarından itibaren düşeceğini belirterek, Kuzey Ege, Batı Karadeniz, Trakya ve Marmara’da lokal olarak dolu yağışının görülebileceği ikazında bulundu. Sıcaklıkların 10 derece düşeceğini belirten Demirhan, “İstanbul’da gök gürültülü sağanak yağış ve yıldırım riski çok yüksek. Tekrar kuvvetli yağıştan ötürü sel ve dolu ihtimali var” dedi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Meteoroloji Laboratuvarı Lideri Adil Tek de yarın ve cuma günü için “Dolu oluşma mümkünlüğü çok yüksek görünüyor. Beraberinde hortum da oluşabilir” diye konuştu.
Milliyet
