Gül, bir otelde düzenlenen İsimli Dayanak ve Mağdur Hizmetleri Kıymetlendirme Toplantısı’nda konuştu.
Ceza adaleti sistemi içerisinde mağdura mahsus uygulamaların her zaman öncelik verdikleri ve hassasiyetle üzerinde durdukları husus olduğunu belirten Gül, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından geçen yıl açıklanan Yargı Islahatı Strateji Dokümanı’nda, mağdur odaklı uygulamalara yönelik açık hedeflere yer verildiğini anımsattı.
Suça maruz kalan şahıslara isimli süreçte dayanak olmak, yalnız olmadıklarını hissettirmek gayesiyle son devirde bu istikamette birçok adım attıklarını söz eden Gül, çocuklar başta olmak üzere suça maruz kalan mağdurların muhtaçlıklarını gözeterek isimli görüşme odalarını kurduklarını ve sayılarını artırdıklarını bildirdi.
Adliyelerde İsimli Dayanak ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerini faaliyete geçirmeye başladıklarını aktaran Gül, böylelikle kırılgan kümelere yönelik, onların yanında yer alacak biçimde düzenlemeler ve hazırlıklar yaptıklarını söyledi.
Gül, isimli süreçte mağdurları desteklemek ismine yapılan bu çalışmaları ve gelecek periyotta yapılabilecek çalışmaları pahalandırmak üzere bir araya geldiklerine değindi.
Her cürmün kamu tertibini ve toplum huzurunu direkt etkilediğine işaret eden Gül, bu nedenle kabahat ve suçluluk ile aktif gayret yürütüldüğüne dikkati çekti.
Bu uğraş isimli sürecin bir tarafında suça maruz kalan bireylerin, yani mağdurların yer aldığını lisana getiren Gül, cürüm mağdurlarının istemedikleri bir harekete maruz kaldığını ve bu aksiyonun sonuçlarının de ortadan kaldırılmasını beklediğini söyledi.
BAKAN GÜL, KELAMLARINI ŞÖYLE SÜRDÜRDÜ:
“Adalet lakin hatalının cezalandırılması, hakkın hak sahibine teslimi, mağdurun gözyaşının silinmesi ve vicdanların teskin edilmesi ile lakin tecelli eder. Bu manada mağdurun, mazlumun, güçsüzün hak ve hukuk temelinde korunması ve gözetilmesi gerekmektedir. Adalet sistemi, güçsüzü koruyabildiği ölçüde, mağdurun ve mazlumun gözyaşını silebildiği ölçüde kendinden kelam ettirir. Bu nedenle onarıcı adalet anlayışımız çerçevesinde sanık-mağdur istikrarını koruyarak mağdura tanınan hakları daha da geliştiriyoruz. Kabahat mağduru kişiyi korumak, yargılama safhasında tekrar örselenmesini engellemek temel emelimizdir. Uygulama, hukuk devleti prensipleri çerçevesinde maddi gerçeği ararken yeni mağduriyetlere sebebiyet vermemelidir.”
Mağdur hakkının aslında toplumun hakkı olduğunu, onu muhafazanın toplum huzuru için de ehemmiyet taşıdığını söz eden Gül, bu sayede yargıya inanç duygusunun da artacağını vurguladı.
Bir hukuk nizamında kabahat mağdurunun korunması, desteklenmesi ve hak arayışına ortak olunmasının hukukun üstünlüğüyle direkt ilgili olduğunun altını çizen Gül, “Suçtan ziyan gören kişiyi yargısal sistemler içerisinde kendi kaygısıyla baş başa bırakmak hukuk devletinde mümkün değildir. Çünkü hukuk kurallar hiyerarşisi değildir, haklar toplamıdır. Adalet bu hakların yerini bulmasıdır. Bir yandan haksızlığı yapanın yanına bırakmazken öteki yandan mağdurun hukuka, toplumsal barışa, huzura olan inancını tamir eden bir hukuk tertibi adildir, demokratiktir, muteberdir.” değerlendirmesinde bulundu.
“SOSYAL DEVLET OLMANIN GEREĞİ”
Mağduru müdafaanın toplumsal devleti gereği olduğuna işaret eden Gül, “Mağdurlara, hatası yetkili makamlara bildirmeleri konusunda cüret verici bir yaklaşım içinde olmalıyız. Bilhassa bayanlara yönelik şiddet, aile içi şiddet hadiseleri üzere mağduriyetlerde hukukun onların yanında, faillerin ensesinde olduğunu uygulamalarınızla ortaya koymalısınız. Bu durum yeni mağduriyetlerin önlenmesine ve adaletin tez vakitte tecellisini beraberinde getirir.” diye konuştu.
Adalet Bakanı Gül, devletin temel misyonunun muhafaza yükümlülüğü olduğunu, bu kapsamda mağdurların yeni mağduriyetler yaşamasının önüne geçmesi gerektiğini söyledi.
Suça maruz kaldığında şikayetini lisana getiren ve isimli sürece dahil olan mağdurlara yaklaşım şeklinin taşıdığı değere değinen Gül, mağdura hak ve yükümlülüklerinin hatırlatılması ve anlatılması, isimli sürecin kademeleri hakkında bilgilendirilmesi, ikincil örselenmelerin önüne geçilmesi, psiko-sosyal destek alabilmesi üzere tamamlayıcı adımların da mağduru önceleyen uygulamalar olarak dikkati çektiğini hatırlattı.
Bunların yanında uzlaşma üzere onarıcı adalet manasında çok önemli uygulamaların da kelam konusu olduğunu aktaran Gül, “Bazen bir bağış yapmak, bir kitap ikram etmek, özür dilemek üzere bir grup fiillerle onarıcı adaletin yerine gelebilmesi bu uygulamayla mümkün olabilmektedir.” dedi.
Yargı Islahatı Strateji Dokümanı’nda bu bakış açısıyla çalışmaları ortaya koyduklarını belirten Gül, “Adli Süreçte Mağdur Odaklı Yaklaşımların Güçlendirilmesi” ve “Alternatif Uyuşmazlık Tahlil Yöntemlerinin Yaygınlaştırılması”nı amaçlar ortasına dahil ettiklerini bildirdi.
Bu anlayışla yüzlerini caydırıcı adalet anlayışından daha çok onarıcı adalet ve mağdur odaklı adalet sistemine yanlışsız çevirdiklerini vurgulayan Gül, “Onarıcı adalet esasen mağdur haklarının korumak ve güçlendirmek kadar failin de adil yargılanma ve topluma tekrar kazandırılması maksadına hizmet etmektedir. Bu sistemde silahların eşitliği unsurundan yalnızca bir tarafın kazanması değil, adaletin kazanması ve hasebiyle herkesin kazanması anlayışı yer almaktadır.” biçiminde konuştu.
Geride kalan 18 yılda çok kıymetli adımlar atıldığını belirten Gül, bu yıl haziran ayında çok kıymetli bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yürürlüğe girdiğini anımsattı.
Hata Mağdurlarının Desteklenmesine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi sayesinde bu alandaki adımların çıtasının daha üst çıktığını söyleyen Gül, kararnameyle kuşkulu yahut sanıkla mağdurun temasını önleyici önlemler başta olmak üzere pek çok adım atıldığını anlattı.
Bakan Gül, bu kapsamda daha evvel yalnızca aile, çocuk mahkemelerinde misyon yapan tüm uzmanların Cumhuriyet Savcıları ve tüm mahkemelere hizmet vermesinin yolunun açıldığını hatırlattı.
Bu çerçevede “Adli Takviye ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı” kurulduğunu, vilayetlerde de “Adli Takviye ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri”nin kurulmaya başlandığını ve ileride yaygınlaştırılacağını belirten Abdulhamit Gül, şöyle devam etti:
“Bu müdürlüklerimizin temel vazifesi de mağdurların isimli süreçte yalnız olmadıklarını hissettirmek ve devletin müşfik yüzünü göstermektir. Değerli çalışanlarımızdan beklentimiz, devletin bu müşfik yüzünü göstermek, adliyeye geldiğinde mağdurun eli, kolu, gözü olmanızdır. Adliyede ‘devlet benim yanımda, mağdurun yanında, adaletin yanında’ dedirtmenizdir. Bunu yapacak olan sizlersiniz. Yeni kuruldunuz fakat bir mağdurun adliyenin kapısından girdiğinde ‘elinden tutacağım, yalnız hissettirmeyeceğim’ diye düşünen tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.”
“FAİLLE KARŞI KARŞIYA GELMEDEN YARGILAMA SÜREÇLERİ MUVAFFAKİYETLE DEVAM ETMEKTE”
Bilhassa çocuklara karşı işlenen cürümlerde ve cinsel kabahatlerde duruşma salonlarında cürmün anlattırılmasının yine travma yaşanmasına neden olduğuna işaret eden Gül, “Buna pürüz olmak ismine bildiğiniz üzere isimli görüşme odaları faaliyete geçirildi. Tekrar uzmanlar eşliğinde duruşmada faille karşı karşıya gelmeden yargılama süreçleri muvaffakiyetle devam etmektedir. Bu ortamda da her bir mağdur vatandaşımızın kabahat mağduru olarak ‘devlet benim yanımda’ diyebilmesi, bu duyguyu hissettirebilmesi bizim ortak gayemizdir.” dedi.
Bu uygulamanın kapsamının da genişletildiğini anımsatan Gül, artık sanıkla yüz yüze gelmemesi bedellendirilen tüm mağdurlar ve şahit sözlerinin de bu odalarda alınmasının mümkün hale getirildiğinin altını çizdi.
İsimli dayanak müdürlüklerinin sayısını gelecek yıl 150’ye ulaştırmayı hedeflediklerini kaydeden Adalet Bakanı Gül, “400 yeni uzman istihdam ederek müdürlüklerimizi destekleyeceğiz. İnşallah 2021 ve devamı süreçte alacağımız işçilerimizle 813 olan uzman sayımızı 1923’e çıkarmış olacağız.” ifadesini kullandı.
Milliyet