Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nin pazartesi gerçekleşen toplantısında Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, yargıda dijitalleşme alanında atılan adımlara dair bir sunum yaptı. Bakanlığın pilot uygulamaların akabinde yaygınlaştırmayı hedeflediği E-Duruşma’ya dair sunumda, yargıda yapay zekâ uygulamalarına dair atılacak adımlar da yer aldı.
Gül, yargıdaki dijitalleşme alanında gelinen noktayı ve atılan adımları kabineye sundu. Yargı ıslahatı strateji evrakında, “yargıda dijital dönüşüm ve bu suretle vatandaşların işlerinin kolaylaştırılması hedeflendiği” belirtilen sunumda, “E-duruşma” sistemi hakkında bilgi verildi. Evrakta hukuk duruşmalarındaki duruşmalara adliye dışından sesli ve imajlı iştiraki sağlamak için programın tasarlandığı belirtilirken, “Çalışmalar daha evvel başlamış olmakla birlikte, Kovid-19 salgını nedeniyle e-duruşma çalışmalarına sürat verilmiştir. Uygulamadan, avukat, davacı, davalı, şahit ve uzmanlar faydalanacaktır” denildi.
Yararlar anlatıldı
Sunumda sistemin nasıl çalışacağı şöyle anlatıldı:
“Yargılamalara hakim olan temel prensiplerden biri de yüz yüzelik prensibidir. Duruşmalara sesli ve manzaralı iştirak ise istisnadır. E-duruşma uygulaması öncelikle avukatlar tarafından kullanılacak ve uygulama süreç içerisinde taraf, şahit ve eksperleri de kapsayacaktır. E-duruşma avukatın talebine ve hakimin kabulüne bağlıdır. Talebin duruşmadan 24 saat evvel sisteme gönderilmesi gerekmektedir. Talebin kabulü halinde e-duruşma, duruşma saatinde canlı görüntü konferans yoluyla yapılmaktadır. E-Duruşma oturumlarına iştirak ve oturumların kaydında güvenlik üst seviyede sağlanmıştır.”
“E-Duruşma” sistemi ile “zaman ve emek tasarrufu” sağlanacağı belirtilen sunumda, “Vatandaşlarımız adalet hizmetlerini daha zahmetsiz alacaklardır. Hukuk yargılamaları, makul müddette ve daha az masrafla çözülecektir. Adalet hizmetlerinden memnuniyetin artması hedeflenmektedir, vatandaşlarımızın adliyeye gitmeden hizmet alması sağlanarak adliyelerin yoğunluğu azaltılacaktır” denildi.
Sunumda SEGBİS’te bir duruşma salonu sisteminin ortalama maliyetinin yaklaşık 200 bin TL olduğu fakat “E-duruşma” sisteminde bu maliyetin 15-20 bin TL civarında olduğu da belirtildi.
Yapay zekâ şubesi
Sunumda, yargıda yapay zekâ uygulamaları için çalışmaların da başlatıldığı tabir edilerek şunlar kaydedildi:
“Bakanlık bünyesinde vazifesi yalnızca yapay zekâ konusunda çalışmalar yapmak olan bir şube kurulmuştur. Isimli süreçlerin hızlandırılması ve kusur ihtimalinin ortadan kaldırılmasına yönelik uygulamalar üzerinde çalışılmaktadır. Kullanılan mevcut sistemlerde iş yükünün hafifletilmesi hedeflenmektedir. Davanın açılması ve dilekçelerin teatisinde görülen yanlışların önüne geçilmesi hedeflenmektedir. Uyuşmazlık mevzularının türel vasıflandırması ve uyuşmazlığa uygulanacak mevzuatın tespit edilmesinde yapay zekâ uygulamaları geliştirilmektedir.”
Avrupa’da başladı
Yargıda yapay zekâ sistemleri son periyotta Almanya, İngiltere ve ABD üzere ülkelerde devreye girmeye başladı. Örneğin İngiltere’de yapay zekânın verdiği her beş karardan dördünün duruşma kararıyla örtüştüğü tespit edildi. ABD’de birtakım duruşmalar ise ceza mühletinin ve failin tekrar kabahat sürece ihtimalinin belirlenmesinde yapay zekâ yazılımlarından faydalanıyor. Almanya ve İngiltere’de polis, hatası evvelden iddia edip engellemeye yönelik yapay zekâ yazılımları kullanıyor.
Milliyet
