Daha çok bayan önder
Toplumsal cinsiyet eşitliğinin pratik ve yaşanır hale getirilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Mary Lou O’neil, “Toplum bu hususta dayanak veriyor fakat uygulamada eksiklikler var. Yani altyapı hazır fakat uygulama gerekiyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için alınacak daha çok yolumuz var.” dedi. Bayan liderliği konusunda hem kamuda hem de özel kesimde çok hoş örneklerin olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. O’neil, “Ama bu örneklerin artması gerekiyor. Akademide de bayan liderliğinin pek çok örneğini görüyoruz. Türkiye’de Yükseköğretimdeki Cinsiyet Eşit(siz)liği 1984-2018 Araştırma Raporu’muza nazaran akademide son 30 yılda toplumsal cinsiyet eşitliğinin artması tarafında bir eğilim göze çarpıyor. Lakin üniversitelerin üst idaresinde bir eşitsizlik kelam konusu; örneğin rektörlerin yalnızca yüzde 9,1’i, rektör yardımcılarının ise yüzde 10,3’ü bayan. Dekanlık düzeyinde ise yüzde 21,3 üzere bir oran ile karşılaşıyoruz. Bu oranlar toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için yetersiz, bu yüzden örneklerin artması gerekiyor, daha çok bayan önder görmemiz gerekiyor” diye konuştu.
Bayanların yaşadığı en büyük sıkıntılardan biri olan ‘cam tavan’ engelliyle ilgili de konuşan Prof. Dr. O’neil, “Bu mevzuda kurumların bayanlara karşı ayrımcılığa devam ettiğini düşünüyorum. Kurumların çalışma hayatı içerisinde bayanları görmeleri, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden kaynaklanan meseleleri önemsemeleri, onlara inisiyatif vermeleri, bu eşitsizliği göz önünde bulundurarak atamalar yapmaları, yani velhasıl bayanlara takviye vermeleri gerekiyor” dedi.
İşgücüne katılamıyor
Bayanların iş hayatının her alanında toplumsal cinsiyet temelli bir çok sıkıntıyla karşılaştığına dikkat çeken Prof. Dr. O’neil kelamlarını şöyle sürdürdü; “Ama bence en sıkıntı şey, işe girmek. Bayanlar iş gücüne katılamıyor, istihdama iştirak oranları çok düşük. Bu türlü bir durumda işe girdikten sonra da ne tıp sorunlar var onları konuşalım. Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet ve Bayan Algısı Araştırması 2020 Raporu’muza nazaran bayanların işi bırakma sebepleri sorulduğunda “çocuk bakım takviyesinin olmaması (yüzde 14), baba/eş/aile müsaadesi olmaması (yüzde 5), evlilik ve konut işi sorumlulukları (yüzde 25)” yanıtlarıyla karşılaştık. Yani aile müsaadesi, bakım sorumlulukları ve kreş üzere çocuk bakım dayanağı verilmemesi nedeniyle bayanların yüzde 44’ü istihdamda yer alamıyor.”
Pandemi devrinde aslında ne kadar eşitsizlik yaşandığının farkına varıldığının altını çizen Prof. Dr. O’neil, “Bu, pandemi periyodunda toplumsal cinsiyet eşitliğinin daha da değer kazandığı manasına gelmiyor, pandemi periyodu eşitsizliği daha da görünür kıldı. Bilhassa en çok ses getiren küme olarak da beyaz yaka çalışanların öne çıktığını gözlemliyoruz” diye konuştu.
Milliyet