Alzheimer hastalığı beyinde yaşanan dejenerasyon ve hücre vefatıyla bir arada beyin dokusunun küçülüp işlevlerini kaybetmesinin sonucu oluşan bir hastalıktır. Alzheimer değişik yaş kümelerinde görülebilir lakin ileri yaşlara hakikat geldikçe hastalığın görülme sıklığı giderek artıyor.
En çok görüldüğü yaş kümesi en ileri yaş kümesi oluyor. Belirtileri genelde hasta yakınları fark ediyor. Birinci fark edilen de unutkanlık oluyor. Birtakım hastalar kendilerinde gördükleri ufak unutkanlıklarla ‘Acaba Alzheimer mı oldum?’ diye düşünüyor. Lakin genelde bu unutkanlık kolay bir unutkanlık oluyor.
Alzheimer belirtileri kişinin hayatındaki değerli olayları unutması ve tıpkı soruları tekrar tekrar sorması halinde kendini gösteriyor. Bir telefon numarası unutmak ve alışverişe gidildiğinde alınacak bir şeyi unutmak üzere davranışların Alzheimer belirtileri olmadığını söyleyebiliriz. Unutkanlığın daha önemli düzeyde olması gerekiyor.
Tıpkı soru birçok kere soruluyorsa dikkat!
Örneğin hasta yakınlarından ‘Bir sorduğunu on defa daha soruyor, dışarı çıkıldığında nereye gidileceğini tekrar tekrar soruyor, yemek yiyoruz lakin on dakika sonra yemek yemeyecek miyiz? diye soruyor’ üzere bildirimler geliyor. Bu üzere önemli boyutlar Alzheimer belirtisidir.
Bunama, Demans ve Alzheimer halk ortasında ekseriyetle birbiriyle karıştırılıyor. Aslında bunama ve Demans birebir manaya geliyor. Demans yabancı lisandan gelmiş bir sözcük, bunama ise bu sözün Türkçe’deki karşılığı. Bunamanın tipleri vardır ve Alzheimer de bunamanın en çok görülen tipidir.
Günlük hayatı bozan unutkanlıklar tespit ediliyor
Günlük hayatını bozan bir unutkanlık olup olmadığı tespit ediliyor. Kişinin işlevlerini bozan bir unutkanlık varsa ikinci adımda tomografi ya da MR ile beyinde hastalığın belirtisi olan küçülmenin olup olmadığına bakılıyor. Bazen teşhisten kuşkuya düşüren hastalarda detaylı nöropsikolojik test denilen birçok zihinsel yeteneğin ölçüldüğü psikometrik testler istenebiliyor.
Hasta yakınları hastayı getirdikleri vakit genelde hastalık başlangıç evresini geçmiş, orta evre hatta bazen ileri evreye kadar ilerlemiş oluyor. Yaşlılarda unutkanlık biraz ihmal ediliyor, yaşına bağlı olarak unutmanın olağan olduğu söyleniyor lakin bu türlü durumlarda aslında ihmal etmemek gerekiyor.
Alzheimer genetik geçişi çok düşük bir hastalıktır lakin bazen gelen ailelerde neredeyse herkesin Alzheimer olduğunu görüyoruz ve çok önemli bir genetik hastalık kelam konusu oluyor. Bu türlü durumlar olduğunda genetik testler de yaptırabiliyoruz. Bu testlerin sonucu incelenip Alzheimer teşhisi konabiliyor.
“Her iki cinsiyette de bu hastalık görülebiliyor. Bayanlar, erkeklere nazaran daha uzun yaşıyor, bunun nedeni erkeklerde kalp damar hastalıklarının daha ağır olmasıdır. Alzheimer hastalığının toplam bilgilerine bakıldığında bayanlar tahminen daha yüksek çıkar. Onun nedeni de bayanların daha uzun yaşayıp daha çok Alzheimer hastalığına maruz kalmasıdır. Yaşı değerlendirmeye almazsak misal oranlarda bu hastalığa yakalanıldığını görürüz.
Ayrıyeten hastalığın kronik depresyonu olan, mutsuz insanlarda daha çok görüldüğü ile ilgili doğruluk hissesi da var. Depresyon kişiyi uyarandan yoksun bırakıyor ve içine kapanık hale getiriyor, sonuç olarak uyaran eksikliği de bu hastalığa yol açabiliyor. Bilhassa yaşlılarda depresyona çok dikkat etmek ve çabucak tedavi etmek gerekiyor.
Alzheimer’dan büsbütün korunmak ve riski sıfıra indirmek mümkün değil. Lakin hayat biçimi açısından dikkat edilebilecek noktalar olduğunu söyleyebiliriz. En değerlisi beslenmeye dikkat edilmesi, obezite ve şeker hastalığından korunmak gerekiyor. Fizikî aktiviteler de hayli kıymetli.
Emekli hayatı Alzheimer hastalığına önemli ölçüde taban hazırlıyor. O yüzden emekli hayatından kaçınmak gerekiyor. Araştırmalarda daha fazla zihinsel aktiviteyle meşgul olan insanların bu hastalığa daha az yakalandığı gösterilmiş.
Milliyet
