Bayan Doğum ve Perinatoloji Bilirkişisi Doç.Dr. Ali Ekiz, “Anne karnındaki bebeğin kansız kalmasına neden olabilecek birçok sebep vardır. Ana karnındaki bebekte, eritrosit olarak isimlendirdiğimiz hücreler, anadan oksijeni almak için bebeğin kanında dolanırlar. Bu hücrelerin bazen anadan kaynaklı (enfeksiyon, Rh Rh uyuşmazlığı gibi) bazen de bebek kaynaklı sebeplerle yıkılarak ölçüsü azalabilir. Bu da bebekte kansızlığa sebep olabilir” biçiminde konuştu.
Ana karnında kansızlığa sebep olan faktörler nelerdir?
Ana karnındaki bebekte kansızlığa sebep olabilecek faktörlerin birden fazla olduğunu belirten Perinatoloji Mütehassısı Doç.Dr. Ali Ekiz bu faktörleri sıraladı:
Bebekteki birtakım illetler
Bebeğin kan üretimindeki zayıflığa bağlı marazlar olabilir. Bunların içerisinde ana karnındaki bebeğin kemik iliği illetleri sayılabilir.
Bebeğin kan hücrelerinin yıkılımına neden olan durumlar
Yapılmış kan hücrelerinin yıkılmasına sebep olacak faktörlerdendir. Ananın kanındaki savunma hücreleri bebeğin kanını yabancı olarak algılar ve hücuma makbul. Yani anadan geçen antikorlarla bebeğin kan hücrelerinin yıkımı gerçekleşebilir. Kan uyuşmazlıklarının içerisinde en sık bilineni, Rh Rh uyuşmazlığıdır. Ama birçok alt uyuşmazlık tipi vardır. Sair eritrositlerin yıkımına sebep olabilecek hastalıklarda tıpkı tabloya neden olabilir. Örneğin bebekte bir damarsal mesele yahut teratom üzere bir tümör varlığında kan hücreleri o damarların içerisinden geçerken de yıkılıp bebekte kansızlığa sebep olabilir.
Enfeksiyon marazları
Gayri en sık görünen sebepler arasında enfeksiyon illetleri nokta alır. Anada meydana gelebilecek birtakım enfeksiyon marazları bebeğe bulaşarak bebekte kan imalatını durdurabilir. Bunların başında Parvovirüs B 19 dediğimiz enfeksiyon illeti gelmektedir.
Rh uyuşmazlığı nedir?
Doç.Dr. Ali Ekiz, “Eritrosit denilen hücrelerin azalmasına neden olan birçok etken vardır lakin en çok bilineni RH uyuşmazlığıdır. Rh eritrosit denilen al kan hücrelerinin kimliğini tanımlayan bir antijendir. RH uyuşmazlığı; ana adayıyla eşi arasındaki kan kümesi uyuşmazlığına verilen isimdir. Örneğin ana adayı RH negatif, baba adayı da RH müspet olduğu vakit bebeğin kan kümesi RH müspet olabilir. Bu türlü bir durumda anadan bebeğine geçen antikor denilen hususlar, bebeğin kan hücrelerinin yıkımına sebep olabilir ve bebek ana karnında kansız olabilir. Bu durumda biz perinatologlar bebeğin kansız kaldığının araştırılması için “indirekt coombs” olarak isimlendirdiğimiz testi yaparız.
İndirekt coombs testi olumlu çıkarsa ne olur?
İndirekt coombs testinin sonucu negatif çıkarsa ek bir şey yapılmadan takibe devam edilir. Bu test müspet çıkarsa anadaki antikorlar oluşmuş ve bebeğe zarar verme ihtimali var demektir. Bu nedenle artık bu gebelikler çok risklidir ve çok yakın takip gerektirir. Bu meselesi yaşayan gebelerin takibinin, indirekt coombs testi müspet saptandıktan sonra bir perinatolog tarafından yapılması çok değerlidir. Büyük olasılıkla da bu çeşit gebeliklerde ana karnındaki bebeğe kan verme süreci yapılır” kelamlarını söz etti.
Göbek kordonuna iğne ile giriliyor
“Bu saydığımız sebeplerden hangisi olursa olsun, bebekte kansızlık meydana geldiği vakit bebeğin yaşama tutunabilmesi için tek dermanı bebeğin damarına girilerek kan verilmesidir” diyen Doç.Dr. Ali Ekiz, “Bu sürece intrauterin transfüzyon denir. İntrauterin transfüzyon için bebeğin kritik seviyeye kadar kansız kalmış olması gerekir. Perinatoloji kompetanı tarafından takip edilen bebeklerde birtakım ölçümler yapılarak bebeğin kansız kaldığı, yalnızca ultrason muayenesi ile anlaşılabilir. Müdahale kararı verildikten sonra bebeğin göbek kordonundaki damarına iğne ile girilerek, öncelikle süreç sırasında ne kadar kansız kaldığını anlamak için bir kan örneği alınır. Bu tahlil edilir ve bu tahlil sonucunda da bebeğe ne kadar kan verileceği netleştirilir” dedi.
Bir defa yapılan bir süreç değil!
“Anne karnında kan verilmesi, bir kere yapılan bir süreç değil” “diyen Ekiz, “Verilen eritrositlerin yani kan hücrelerinin ömrü kısa olacağı için ortalama 2-3 hafta içerisinde tekrar tekrar süreç yapmak gerekebilmektedir. Birden fazla süreç yapılacağı için çok ağır ve yakın takip gerektirir. Bu hastalık süreci çetin bir süreçtir gelgelelim sağlıklı sonuç imkansız değildir. Tekraren kan transfüzyonu yaparak büsbütün sağlıklı bir formda bebeği kucağımıza alma ihtimalimiz çok yüksektir. Faal ve başarılı bir tedavi yöntemidir” tahlilinde bulundu.
Doğum 35-36 haftada gerçekleşiyor
Ekiz, “Anne karnında kan nakli yapılan bebekler başka bebeklere nazaran biraz daha erken doğurtulması planlanan bebeklerdir. Ana karnında kan nakli yapılmış bebeklerin doğum zamanlamasına perinatoloji mütehassısları karar vermelidir. Ortalama 35-36 hafta civarında doğum gerçekleştirilir ve ana karnındaki kan nakli süreci 20. haftadan itibaren tesirli formda yapılır. 20. haftanın öncesindeki transfüzyon süreçleri, bebeğin göbek kordonunun çok küçük olması sebebiyle teknik olarak daha zordur gelgelelim imkansız değildir.
Müsait devirde doğumu gerçekleştirilen bebeklerin ailelerinin, doğum sonrasında bebeğin yönetilebilecek 3’üncü seviye bir yeni doğan ağır bakım ünitesinin olduğu bir hastaneyi tercih etmesi gerekir. Zira doğum sonrasında bu bebeklerde sarılık daha yaygın görülür. Doğumun akabinde yeniden bebeklere kan vermek gerekebilir.
Ayrıyeten kan dışında birtakım şahsi ilaçlarla bebeklerdeki kan yıkımının engellenmesi gerekebilir. Ağır bakımda yatış süreçleri, her şey yolunda gidip bebek devranında doğsa bile bazen haftalarca uzayabilmektedir. Lakin bazen birtakım bebekler de bir sefer transfüzyon ile sıhhatine kavuşarak ağır bakıma girmeden anayla birlikte meskene taburcu edilebiliyor” haberlerini paylaştı.
Milliyet