Kayseri-Sivas kara yolunun 18’inci kilometresinde bulunan Kayır Hanı, 1200’lü yıllarda Anadolu Selçuklu Devleti tarafından yapıldı. Hana, o periyot Alaeddin Keykubad’ın buyruklarından olan ‘Kayır Han’ ismi verildi.
İpek Yolu üzerindeki han, geçen süreçte birçok medeniyete konut sahipliği yaptı. Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk de ‘harf inkılabı’ için 20 Eylül 1928’de gittiği Kayseri’de, Kayır Hanı’nı ziyaret etti.
Atatürk, burada Gesi, Mancusun, Efkere, Vekse ve Isbıdın köylerinin halkıyla bir ortaya gelip, öğrencilere yeni harflerle ilgili sorular sordu.
Öğrencilerin karşılıklarıyla memnun olduğu öğrenilen Atatürk’ün, sonrasında tarihi handan ayrılarak Kayseri’ye gittiği belirtildi.
Tarihi han, o süreçten sonra özel mülkiyet olarak kullanılmaya başladı. Ahır yapılan tarihi han görenleri üzüyor. Tarihi hanın birtakım kısımlarının de bakımsızlık nedeniyle tahrip olduğu görüldü.
‘ATATÜRK YENİ HARFLERİN TETKİKİNİ GERÇEKLEŞTİRİYOR’
Tarihi han hakkında bilgi veren tarihçi Alım Yazlık, “Burada harap halde bulunan yapı, aslında bir han. Burası Kayır Hanı. Kayır Hanı isminin, Alaeddin Keykubad periyodunda buyruklardan birisi olan Kayır Han’dan geldiğini düşünmekteyiz. Bu han, mevcut haliyle son 100 yıl içinde tadil görmüş bir han.
Natürel bu han Türkiye için kıymetli bir ziyarete konut sahipliği yapmış. Mustafa Kemal Atatürk, ‘Harf İnkılabı’ olan 1 Kasım 1928’den 40 gün evvel 20 Eylül 1928’de Sivas’tan Kayseri’ye ziyarete geliyor. Gelirken de bilhassa öncesinden Gesi, Mancusun ve Isbıdın bölgesindeki öğrencilerden bir küme oluşturuluyor. Burası Sivas güzergahında olduğu için geçerken uğrayacağı, mükellef sofrası da kurulmuş bir karşılama merasimi düzenleniyor.
Atatürk, burada yeni harflerin tetkikini gerçekleştiriyor. Bu bölgedeki öğrencilerin hususa vakıfiyeti, sorulan sorulara verdikleri karşılıklar Atatürk’ü son derece şad ediyor. Hatta kimilerine ‘bu çocuklarda potansiyel var’ tavsiyelerinde bulunduğu biliniyor. Bu durum o çocukların torunları tarafından hala anlatılır. Atatürk bu ziyaretinden sonra çabucak Kayseri’ye devam ediyor” diye konuştu.
‘BİR VATANDAŞIN MÜLKÜ OLARAK İÇİNDE HAYVAN BESLENMEKTEDİR’
Tarihçi Yazlık, hanın son durumunun üzücü olduğunu belirterek, “Kayır Hanı, bugün ne yazık ki bahtına terk edilmiş bir durumda bulunuyor. Şu an özel mülk halinde. Gönül ister ki restore edilsin ve kendi geçmişine layık bir halde eğitim müzesi olsun. Eski ihtişamına kavuşturulabilir. Zira tanıklık etmiş olduğu tarihi olaylar, son derece kıymetli.
Şu an ne yazık ki gördüğünüz üzere bir vatandaşın mülkü olarak içinde hayvan beslenmektedir. Şu an kapalı lakin içine girildiği vakit duvarlarının esnediği görülecektir. Bu biçimde bakımsız, önlem alınmadan bırakılırsa çok uzun ömrü olacağını düşünmüyorum. Kısa müddette yıkılacağını kestirim diyoruz” tabirlerini kullandı.
Mehmet B.’ye ilişkin olduğu öğrenilen tarihi hanın özel mülkiyet olması nedeniyle restore edilemediği belirtildi.
Milliyet
