Anayasa Mahkemesi (AYM) ferdi müracaatıyla ilgili verdiği hak ihlali kararının münasebetinde CHP’li Enis Berberoğlu’nun yine milletvekili sıfatına kavuşmasının önünü açtı.
Tekrar yargılama talep eden AYM, münasebetinde ihlale yol açan kararının sonuçlarının da ortadan kaldırılmasını istedi. Münasebette, TBMM Lideri Mustafa Şentop’un, Anayasa Komitesi Lideri olduğu periyotta dokunulmazlığa ait kelamları de ihlal tespitine destek gösterildi.
AYM Genel Konseyi, Berberoğlu’nun, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının oy birliğiyle ihlal edildiğine hükmetmişti. Kararın akabinde Berberoğlu’nun milletvekilliğinin iade edilip edilmeyeceği tartışma konusu olmuş, TBMM Lideri Şentop başta olmak üzere iktidar kanadı izlenmesi gereken yol haritasının AYM’nin gerekçeli kararıyla şekilleneceğini lisana getirmişti. Beklenen gerekçeli karar dünkü Resmi Gazete’de yayınlandı.
Kararda, yasama dokunulmazlığına ait Anayasa’nın 83. unsurunun milletvekillerinin TBMM’nin kararı olmadıkça tutuklanamayacağı ve yargılanamayacağı teminatına yer verdiği, birebir unsurun 4. fıkrasının ise tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasının TBMM’nin yine dokunulmazlığı kaldırmasına bağladığı belirtildi. Berberoğlu’nun 24 Haziran 2018 tarihi prestijiyle tekrar yasama dokunulmazlığından yararlanmaya başladığına dikkat çekilen münasebette, bu nedenle anılan tarihten sonra tutulmaya devam edilmesi ve hürriyetinden mahrum bırakılmasının yasama dokunulmazlığına ait teminatların yer aldığı 83. unsurla bağdaşmadığı aktarıldı. Münasebette kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği de söz edildi, tekrar yargılama istendi.
Gözler Meclis’te
AYM’nin gerekçeli kararının akabinde gözler, TBMM Başkanlığı’nın Berberoğlu’nun vekilliğinin iadesi konusunda nasıl bir yol haritası izleyeceğine çevrildi.
O görüş de münasebette
Gerekçeli kararda yasama dokunulmazlığı değerlendirilirken Anayasa’nın Süreksiz 20. unsurunun manası ve kapsamı da ele alındı. Münasebette, TBMM Lideri Mustafa Şentop’un, kelam konusu anayasal düzenleme yapılırken Anayasa Komitesi Lideri sıfatıyla lisana getirdiği “tekrar bir seçim olması halinde seçilenlerin, dokunulmazlığı kaldırılan belgeler bakımından, dokunulmazlığın tekrar kazanılacağının açık olduğu” görüşüne yer verildi.
Öztrak: AYM’nin kararına uyulmalı
CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararında, Berberoğlu’nun siyasi faaliyette bulunma misyonunun engellendiği ve hakkının gasbedildiğinin teyit edildiğini lisana getirdi. Öztrak, bu kararın akabinde yargının bir an evvel harekete geçmesi, TBMM Başkanı’nın da milletin iradesine uyması gerektiğini söyledi.
Hukukçular nasıl pahalandırıyor?
Milliyet’e konuşan hukukçular, bundan sonra atılacak adım konusunda farklı görüşler lisana getirdi. Hukukçuların görüşleri özetle şöyle:
Doç. Dr. Tolga Hoş (Marmara Üniversitesi Öğr. Üyesi): Anayasa Mahkemesi, kararın münasebetinde, ‘Anayasanın işvereni benim’ dedi. Ayrıyeten kararının da nasıl uygulanacağını açıkça söyledi. Buna nazaran büyük olasılıkla, tekrar yargılama sonucu yargılamanın durduğuna karar verilecek; akabinde bu karar, TBMM’ye bildirilecek ve tekrar milletvekilliği sıfatını kazandığı kabul edilecektir. Berberoğlu’nun bu süreçteki maddi ve manevi ziyanlarının da tazmin edilmesi lazım geliyor.
Ersan Şen (Hukukçu): AYM’nin gerekçeli kararı yanlıştır, ben katılmıyorum. Niçin? Süreksiz 20. husus ile Berberoğlu’nun evrakı 83. hususun 2. fıkrasının kapsamı dışında tutulduğuna nazaran artık bu belge bakımından Berberoğlu’nun dokunulmazlığı olamayacağından 24 Haziran 2018’de yine seçilse bile 83. unsurun 4. fıkrasından yararlanamaz. 83’e 2’nin uygulanmadığı yerde 83’e 4. fıkrayı uygulayamazsınız. AYM değerlendirmede yanılgı yapmıştır.
Lakin bu evrede AYM kararına karşı gidilecek yol yok. Bir yer var AİHM. Lakin, devlet birey olmadığı için Berberoğlu belgesini götüremez. Bu noktada AYM kararının gereğinin yerine getirilmesi lazım. Bunu kim yerine getirecek? Meclis yargının yerine geçip Berberoğlu’nu milletvekili sayamaz. Milletvekilliği yargı kararı okunmasıyla düştü. Ya Yargıtay yahut lokal mahkeme belgeyi yine açacak. Kararını düzeltecek. Bana nazaran bunu yapacak olan da lokal mahkemedir. Karar TBMM Genel Kurulu’nda okutularak vekilliği iade edilmelidir.
Hüseyin Ersöz (Hukukçu): Birtakım anayasa hukukçuları AYM’nin ihlal kararı sonrası Berberoğlu’nun yasama dokunulmazlığına direkt sahip olacağı görüş bildirirken, kimileri ise milletvekilliği düşürüldüğünden müdafaaya sahip olmadığını tabir ediyor. Lakin ben Meclis bir karar vermeden mahkemenin yargılamayı sürdüremeyeceği kanaatindeyim. Meclis, lokal mahkemenin tekrar yargılama kararının katılaşmasını beklemek zorunda değil. AYM kararı hak ihlalini ortaya koyuyor. Berberoğlu’nun vekilliği iade edilebilir.
Milliyet
