Gündemdeki bahislere ait açıklamalarda bulunan Bakan Akar, özetle şunları söyledi:
LİBYA’DAKİ HÜKÜMET YASAL BİR HÜKÜMETTİR
Libya ile olan bağlarımızın çerçevesini iyi çizmemiz lazım. Birincisi Libya bizim denizden komşumuz. İkincisi, Libya ile bizim 500 yıldan fazla bir ortak tarihimiz var, ortak kültürümüz var. Hasebiyle oradaki kardeşlerimizin ıstıraplarını ve kıvançlarını biz yakından takip etmek durumundayız. Hakikaten bu gelişmeleri de son gelişmeleri de yakından takip ediyoruz. Bununla ilgili alınması gereken ne önlem varsa, oradaki kardeşlerimize nasıl yardımcı olabilirsek bunun arayışı içindeyiz ve bunları da karşılıklı görüşmek ve konuşmak suretiyle ilerlemeye devam ediyoruz. Bildiğiniz üzere Libya’da şu andaki duruma baktığımızda, Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti var.
Bu hükümet sahiden yasal bir hükümettir, Libya’yı temsil eden hükümettir ve bizim muhatap olduğumuz hükümettir. Lideri tarafından, Sayın Fayiz Serrac tarafından bir davet mektubu gönderildi 5 ülkeye. Bunlardan biri de Türkiye. Yalnızca Türkiye bu davet mektubuna, Sayın Serrac’ın davet mektubuna müspet yanıt verdi, o da Sayın Cumhurbaşkanımız. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu davet mektubuna verdiği olumlu karşılıktan sonra çalışmalarımızı biraz daha hızlandırdık ve askeri eğitim işbirliği ve yardım konusunda, danışmanlık konusunda Libyalı kardeşlerimizle münasebetlerimizi geliştirdik ve onlara yardım etmeye başladık. Burada biz yalnızca bu askeri bahislerde, askeri eğitim ve işbirliği konusunda değil, birebir vakitte oradaki sıhhat konusunda da yardımlarımızı oraya ulaştırmaya çalışıyoruz.
Bilhassa bu Covid’den sonra yapılabilecek ne yardım varsa onların hepsini de yaptık, yapmaya devam ediyoruz. Daha sonra bu Hafter, darbeci Hafter kümesinin terk ettiği topraklarda önemli biçimde patlayıcı unsurlar, el üretimi patlayıcı hususlar ve mayınların terk edildiğini gördük ve burada da bunların temizlenmesi konusunda da biz elimizden geldiğince oradaki kardeşlerimize yardımcı olmaya çalışıyoruz. Hepinizin yakından takip ettiği üzere bu yapılan yardımlarla, bu yapılan dayanaklarla Libyalı kardeşlerimizle yaptığımız işbirliği sonucunda doğal olarak önemli bir formda istikrarlar değişti. Bu dengelerin değişmesiyle birlikte oradaki istikrara çok önemli katkılar sağlandığını kıymetlendiriyoruz ve bu çerçevede faaliyetlerin gelişmesi ve Trablus’un güvenliğini, Misurata’nın güvenliğinin sağlanması mümkün hale geldi.
Artık burada başlangıçtan itibaren bu türlü kimi şeyleri kestirip atmak mümkün değil. Orada tabi çok dinamik bir yapıdan bahsediyoruz, hem askeri manada hem siyasi manada hem de toplumsal yapısı itibariyle. Bu mevzuda bizim asıl çıkış noktamız legal hükümet, Birleşmiş Milletler tarafından tanınan yasal hükümet, Serrac hükümeti. Münasebetiyle Serrac hükümetinin etrafında toplanmamız lazım. Bunun dışında bu darbeci Hafter’e yardım eden ögelerin da bir biçimde, bu Abu Dabi Hükümetinin dâhil, Abu Dabi dâhil, Suudi Arabistan dâhil, Mısır dâhil, Rusya dâhil, Fransa dâhil ve başka birtakım ülkeler var, bunların bu yardımı kesinlikle kesmesi lazım ki orada bir istikrar sağlanabilsin, ateşkes sağlanabilsin ve darbeci Hafter’i bir kadro amaçlarından vazgeçirebilsinler. Bu mümkün olduktan sonra, bu sağlandıktan sonra oradaki ateşkesin sağlanmasının ve ateşkesin devamının daha mümkün olacağını kıymetlendiriyoruz ve Sirte sorunu kesinlikle çözülmeli, Cufra çözülmeli ve 2015 Suheyrat Anlaşması’nı da kesinlikle biz göz önünde bulundurmamız lazım tahlil üretirken. Aksi halde faaliyetlerle alakalı, hususların tahliliyle alakalı çok çeşitli görüşler ortaya çıkıyor. Bildiğiniz üzere bu yılın başında İstanbul’da, daha sonra Moskova’da, daha sonra da Berlin’de yapılan çalışmalar var. Buradaki yapılan bütün çalışmalara Ulusal Mutabakat Hükümetinin başı olan Sayın Serrac katılmıştır, oradaki alınan kararları hürmetle karşılamıştır ama Hafter her seferinde buradaki çalışmalardan uzaklaşmış, bunlara prestij etmemiştir ve Hafter’in desteklenmesi nitekim çok önemli problemlere sebebiyet veriyor. Biran evvel az evvel isimlerini saydığım devletlerin ve başka kurum ve kuruluşların bu takviyelerinden vazgeçmesi lazım. Zira darbeci Hafter desteklenecek bir hükümet yahut da Libya’yı temsil eden bir kişi yahut kurum değil. Niçin? Zira bunların orada terk ettikten sonra Cufra bölgesini, Sirte bölgesini, Tarhuna bölgesini, ortaya olmadık şeyler çıktı. Bunlardan en kıymetlisi de toplu mezarlar çıktı. Şu ana kadar 19 mezardan toplam 200 kişinin katledildiğini gördük, bunları gördük. Oraya bıraktıkları el imali patlayıcıları ve mayınları gördük. Bunlardan çocuklar dâhil etkilendiler, onların vefatına sebebiyet verdiler. Mısır tarafından da kimi açıklamalar yapılıyor, Mısır da birtakım tahriklerde bulunuyor. Bunların da Mısır’ın da yaptıkları açıklamalarda çok dikkatli olması lazım. Barışa, ateşkese hizmet etmeyen açıklamalardan kaçınmaları lazım. Aksi halde buradaki külfetlerin daha da büyüyeceğini hepimizin görmesi lazım.
MEKTUBA İSTİNADEN ORADA BULUNUYORUZ
Biz orada büsbütün Birleşmiş Milletler tarafından tanınan yasal Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin Lideri olan Sayın Fayiz Serrac’ın Sayın Cumhurbaşkanımıza yazdığı davet mektubuna istinaden orada bulunuyoruz. Bizim orada bugüne kadar yaptığımız çalışmalar çok açık ve seçik her şeyi ortaya koyuyor. Her vakit her yerde biz Libya’nın toprak bütünlüğünden yanayız, her vakit siyasi birliğin sağlanmasından yanayız ve her vakit her yerde Libya Libyalılarındır diyoruz. Biz orada 500 yıllık kardeşliğimizin, vefamızın bir gereği olarak bu gereksinim halinde olan Libyalı kardeşlerimize yardım için bulunuyoruz. Yaptığımız da askeri eğitim işbirliği ve dayanışmadan ibarettir, danışmanlıktan ibarettir.
Bunu öncelikle Abu Dabi tarafına sormak lazım, onların bu düşmanlık, bu kasıtları nereden geliyor, bu haset nereden geliyor, bu fitne fesat nereden geliyor, onu onların kendilerine sormak lazım, birincisi. İkincisi, bunlar ateş olsalar cürmü kadar yer yakarlar. Münasebetiyle bunların ister Suriye’de olsun, ister Irak’ta olsun birtakım terörist kümeleri, teröristleri, PKK’yı, DEAŞ’ı, YPG’yi desteklemelerinin hiçbir kıymetiharbiyesi yok. Bu bahiste bizim Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak Silahlı Kuvvetlerimizi, siyasi yahut diplomatik gücümüzle yapılması gereken neyse bugüne kadar yaptık, bundan sonra da yapacağız. Ve ama bu Abu Dabi’nin Libya’da yaptıkları var, Suriye’de yaptıkları var. Bunların hepsinin kayıtları tutuluyor. Yeri ve vakti geldiğinde bunların hepsinin hesabı görülür.
Gerçek, artık buradaki dünyada bildiğiniz üzere çok değişik akımlar var, çok değişik uygulamalar var. Kimi kümeler, kimi bireyler, kimi kümeler, birtakım devletler, birtakım devletlerin maşası olabiliyor, aracı olabiliyor. Politik manada, askeri manada onlar araç olarak kullanılabiliyor. Hasebiyle bu Abu Dabi konusuna da bu halde bakmak lazım, kimlere hizmet ettiklerini anlamak lazım, onu kıymetlendirmek lazım. Aksi halde bizim rastgele bir formda fiziki temasımız yok, rastgele bir bu türlü bir tarihi geçmişimiz yok, olumsuz bir münasebetimiz yok. Bunların kimler ismine iş yapıyorlar, onu araştırmak lazım, bakmak lazım. Onların niyetleri olumsuz olabilir, berbat olabilir lakin bunların bize tesirinin son derece hudutlu ve kısıtlı olduğunu da hepimizin bilmesi lazım.
FRANSIZLARDAN ÖZÜR BEKLİYORUZ
NATO’da müttefikimiz olan Fransızlar tarafından Suriye’de de benzeri bir ekip teşebbüslerde bulundular, halleri var. Doğu Akdeniz’de emsal birtakım sözleri oldu, açıklamaları oldu, kimi hususlarda teşebbüslerde bulundular. Emsal halde Libya’da da birebir formda teşebbüste bulundular. En son geldiğimiz noktada da Libya’daki siyasetlerinin çöktüğünü görmekten ötürü kendilerince bir ekip mazeretler uydurmak için bu türlü bir kadro komplolara girdiler, kumpaslara girdiler, bu çok kolay.
Zira biz 10 Haziran’da bir yük gemimiz, içinde büsbütün sıhhat materyali olan, bizim Libya’daki askeri eğitim işbirliği ve danışmanlık yapan birliklerimizin gereksinimleri için olan, ömür gereci olan, bir ekip giyim kuşam gereci, onların güvenlik materyali olan materyalleri taşıyan bir gemi, 3 gemimiz savaş gemimiz tarafından korunmalı olarak, onların refakatinde ilerlediler, ilerliyorlardı. Sabah olduğunda bizim, Fransız gemisinin, daha sonra vakaya karışan Fransız gemisinin talebi üzerine bizim oradaki akaryakıt gemimiz tarafından Fransız gemisinin ikmali yapıldı. Ya bu bir dostluk nişanesi olarak, bir işbirliği nişanesi olarak NATO müttefikimize yapabileceğimiz bir dayanaktı ve bunu gerçekleştirdik biz. Daha sonra Fransız gemisi tarafından da emsal sorgulama yapıldı, benzeri karşılıklar verildi, İtalya’ya ve Yunanistan’a verdiğimiz karşılıklar verildi ama daha sonra anlaşılmadık bir biçimde saatte 20 knot deniz mili süratle bir Fransız savaş gemisi bizim konvoyun içine daldı.
Çok tehlikeli hareketler yaptılar, bu hareketlerden sonra kendi yaptıkları kusurları, kendi yaptıkları yanlışları düzeltmek için Türk gemisinin kendilerine silah doğrulttuğunu, yani kilit dedikleri, tracking dedikleri bir durum aldıklarını söylediler. Lakin bu geldiğimiz noktada teknoloji o kadar gelişmiş durumdaki, o radarın, o geminin hangi dakikada, hangi saniyede, saatte değil, hangi dakikada, hangi saniyede nasıl bir durumda olduğunu görebilmek, öğrenmek mümkün.
Hem bizim karadaki karargâhlarımızda hem de gemide yapılan incelemeler sonucunda bütün bilgileri evrakları topladık ve bizim ne yapıp ne yapmadığımızı, bütün tamamını NATO askeri ve sivil makamlarına teslim ettik. Münasebetiyle şu anda problem NATO’da bulunmaktadır. Bütün yapılan, elimizdeki bütün bilgiler açık. Ek bilgileri de vermeye hazır olduğumuzu NATO makamlarına söyledik. Çok açık ve net bir formda bizim gemilerimiz orada denizcilik maddelerine, denizcilik metotlarına, denizcilik kurallarına büsbütün uygun hareket ettiler. Hiçbir biçimde Fransız gemisine düşmanca hal içinde olmadılar. Yalnızca ve yalnızca Fransız gemisine 20 knot hızla yaptığı harekette rastgele bir kaza bela olmasın diye müşahede halinde önlem aldılar, kendilerini korudular, durum bundan ibaret. Biz şu anda geldiğimiz noktada Fransız dostlarımızdan bir özür bekliyoruz.
EGE VE DOĞU AKDENİZ’DEKİ MESELELERIN BARIŞÇIL YOLLARDAN ÇÖZÜLMESİNDEN YANAYIZ
Biz her vakit Ege’deki, Doğu Akdeniz’deki ve Kıbrıs’taki tüm sıkıntıların barışçıl yol ve formülle çözülmesinden yanayız. Bu hususta iyi komşuluk bağlantılarını, milletlerarası hukuku temel alıyoruz, karşılıklı diyaloğu temel alıyoruz. Lakin öbür taraftan da biz Kıbrıs dâhil Mavi Vatanımızdaki hak, alaka ve menfaatlerimizden de rastgele bir formda vazgeçmeyeceğimizi, bunları, oradaki hakkımızı, hukukumuzu, alaka ve menfaatlerimizi korumakta azimli ve kararlı olduğumuzu ve burada muktedir olduğumuzu mütaeddit kezler söyledik. Bu bir tehdit değil, durumun tespiti, bunu söylüyoruz ve biz diyoruz ki bir an evvel görüşmelere, konuşmalara başlayalım ve bir an evvel sorunlarımızı görüşmeler yoluyla, barışçıl yol ve usullerle uygar bir biçimde çözelim.
YUNANLI KOMŞULARIMIZ DUYGUSAL, PROVOKATİF DAVRANIYOR
Objektif olmak lazım, objektif bakmak lazım konularımıza. Burada bizim yaptığımız şey, iki devlet, Türkiye Cumhuriyeti Devleti hâkim ve bağımsız bir devlet ve Birleşmiş Milletlerin tanıdığı Libya’nın temsilcisi de Ulusal Mutabakat Hükümeti, Sayın Serrac. Bu iki entity birlikte bir muahede yapıyorlar. Bunun neresi kime tehdit, bunun neresi yanlış? Milletlerarası hukuktan bahsediyoruz. Bunun memleketler arası hukuka ters olan kısmı nedir? Birleşmiş Milletlerin maddelerine muhalif olan kısmı nedir? Muhakkak yok, hiçbir şey. Münasebetiyle bizim yaptığımız her şey milletlerarası hukuka uygun formda devam ediyor lakin bizim Yunanlı komşularımız duygusal davranıyorlar, provokatif davranıyorlar. İşte biraz evvel bahsettiğim kendi vatandaşlarından da birçok kişi bu mevzuda Yunan tezlerine karşı görüşlerini belirtmeye başladılar. Biz bir an evvel görüşmeler yoluyla, barışçıl yol ve metotlarla sıkıntılarımızı çözmekten yana olduğumuzu söylüyoruz. Başka taraftan da bu bir zafiyet değil diyoruz. Yani biz görüşme talep ettiğimiz vakit bir zafiyetten ötürü bunu söylemiyoruz. Biz, barışçıl yol ve formülle bunları çözelim diye söylüyoruz ama başka taraftan da hiçbir oldubittiye müsaade vermeyeceğimizi, bizim içinde olmadığımız hiçbir sorunun da tahlilin de tahlil olmayacağını bilmelerini istiyoruz.
AZERBAYCANLI KARDEŞLERİMİZLE MÜNASEBETLERİMİZİ GÜZEL ANLAMAK LAZIM
Artık burada öncelikle şunu iyi belirtmek lazım, görmek lazım; Azerbaycan Türkü bizim kardeşimiz. Biz her vakit söylüyoruz, iki devlet bir millet. Münasebetiyle Azerbaycanlılar bizim can kardeşimizdir. Hasebiyle oradaki Azerbaycan Türküyle olan bizim münasebetlerimizi iyi anlamak lazım. Biz tasada, kıvançta biriz ve beraberiz. Bu 16 Temmuz’da Nakarov Karabağ’ın dışında Tavuş bölgesindeki saldırıyı görmek lazım. Azerbaycan topraklarının takriben 30 yıldan beri %20’sinin hiçbir meşruiyet olmadan Ermenistan işgali altında olduğunu görmek lazım, bilmek lazım.
Hasebiyle biz bu bahiste Azerbaycanlı kardeşlerimizin dün de bugün de bu gayretinde yanlarındayız. Dün olduk, bugün oluyoruz, yarın da olmaya devam edeceğiz. Münasebetiyle bizim yaptığımız çalışmaları bu biçimde görmek lazım. Ayrıyeten bizim yaptığımız bu çalışmalar, bu faaliyetler, bu 16 Temmuz saldırısından sonra başlamış şeyler değil. Bizim başlangıçtan beri Türkiye’yle Azerbaycan ortasında var olan bağların devamı niteliğindedir. Gerçekten bizim her yıl yaptığımız kara tatbikatları var, hava tatbikatları var. Türkiye’de yaptıklarımız var, Azerbaycan’da yaptıklarımız var, Nahçivan’da yaptıklarımız var, şu anda yapılanlar da bundan ibaret.
BU TERÖR ÖRGÜTÜ BİZİM HUDUDUMUZU TEHDİT EDİYOR
Başta Suriye olmak üzere Suriye, Irak tüm komşularımızın biz toprak bütünlüğüne, siyasi bütünlüğüne bir sefer saygılıyız, bundan kimsenin kuşkusu olmasın ve hiçbir halde bir toprak kazanımı peşinde değiliz, bu türlü bir şey kelam konusu değil. Bizim hedefimiz bir an evvel güney hudutlarımızda, hem Suriye’de hem Irak’ta terör örgütlerinin oradan çıkması, çıkarılması, etkisiz hale getirilmesi ve orada bölgenin ateşkesi ve istikrarı sağlanması bizim en samimi emelimizdir.
Demokratik ve siyasi bütünlüğünü sağlamış bir Suriye’yi biz çok istek ediyoruz, herkesten çok dilek ediyoruz. Zira bu bir manada bizim güney sonlarımızın da güvenliği demektir, birincisi bu. Pekala, biz oraya niçin gittik? Bunu iyice görmek lazım. Hani kimileri tarihi unutuyorlar. Burada bir terör örgütünden bahsediyoruz, 40 yıldan beri Türkiye’nin başına bela olmuş, bizim 40 binden fazla vatandaşımızın hayatını kaybetmesine neden olmuş bir örgütten bahsediyoruz ve bu örgüt bizim sonlarımızı tehdit ediyor, halkımızı tehdit ediyor ve bizim güvenliğimizi tehdit ediyor genelde ve bunlar açıkça bir terör koridorundan bahsediyorlar, Irak sonundan Akdeniz’e kadar bir huduttan bahsediyorlar, koridordan bahsediyorlar. Bizim buna müsaade etmemiz mümkün değildi, etmedik ve bizim harekâtlarımızın temel sebebi de budur, bundan ibarettir. Biz, hiçbir formda kendi güvenliğimize değil, tıpkı vakitte oradaki kardeşlerimizin de güvenliğini dikkate almaktayız ve bu hususta sahiden bugüne kadar yaptıklarımız bunun en kıymetli göstergesi. Bu aldığımız önlemlerle, bu terör örgütüne karşı verdiğimiz gayretle hem DAEŞ’e hem PKK’ya hem YPG’ye hem de onun türevlerine karşı aldığımız önlemlerle yalnızca bizim değil, Arapların, Kürtlerin, Süryanilerin, Asurilerin, Hristiyanların ve Ezidilerin, bunların da güvenliğine katkı sağladık biz. Hasebiyle bizim oradaki yapmaya çalıştığımız şey, Suriye’nin toprak bütünlüğü, Suriye’nin anayasasının yapılması, seçimlerin yapılması ve mamur, müreffeh, hâkim, demokrat bir Suriye devletinin ortaya çıkması.
KATAR BİZİM KARDEŞİMİZ
Biz, birincisi Katar bizim kardeşimiz, Sayın Cumhurbaşkanımızın Sayın Katar Emir’i ile, benim Sayın Bakan’la, oradaki asker arkadaşlarımızla, generallerle, dostlarımızla çok sıkı işbirliğimiz var. Bizim bildiğiniz üzere Katar’da bir ortak çalışmamız var, askeri çalışmamız var, mevcudiyetimiz var. Bunu geliştirmek, eğitim, tatbikat, iş birliği, danışmanlık çerçevesi içinde çalışmalarımız var. Orada mevcudiyetimiz var, onun dışında da tabi ki bu bölge sorunlarında, dünya sorunlarında siyasi, askeri, ekonomik birçok bahiste kendileriyle bizim uyumumuz var, çalışmamız var, işbirliğimiz var, fikir alışverişimiz var. Bu manada da biz devamlı daima, bu tahminen de yansıyan bunlar, yansımayanlarda var. Biz devamlı gidiyoruz, geliyoruz, konuşuyoruz, görüşüyoruz. Tabi ki bu kardeşler ortasında, dost iki ülke ortasında, kardeş iki ülke ortasında onların bakanları ortasında yapılabilecek çok alışılmış bir ilgidir. Hasebiyle buradan bir şey çıkarmak gerçek olmaz.
AYASOFYA KONUSUNDA TEK KELAM TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ’NİNDİR
Artık birincisi Türkiye, hâkim ve bağımsız bir devlet ve kendinden emin bir devlet, kendi siyasetini kendi yapan bir devlet ve münasebetiyle devletimizin ilgili kurumları ve Cumhurbaşkanımız bu bahiste kararlarını verdiler ve Ayasofya, cami olarak hizmete açıldı. Bu hiçbir vakit olağandışı bir şey değildir bu bahis. Burası bütün herkese açık, Müslümanlara, tüm İslam âlemine açık olduğu üzere başka taraftan da gayrimüslimlerin de gelmesine, girmesine, gezmesine, bakmasına hiçbir halde bir pürüz yok. Bu hususta tek kelam sahibi Türkiye Cumhuriyeti Devleti’dir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kararı budur ve buna herkes hürmet duymalıdır. Bunun dışındaki hiçbir kişi, kurum ve devletin bu hususta kelam söyleme hakkı yoktur. Bunu muhakkak reddediyoruz, bu türlü bir şey kabul etmiyoruz ve hasebiyle burada yapılan bir şeyi bu türlü abartıp ve kendi mecrasından çıkarıp diğer manalar katmak sahiden yersiz bir, beyhude bir çalışmadır.
YAPTIĞIMIZ FAALİYETLERİN HUKUKSAL BİR TEMELİ VAR
Artık birazcık aklı olan, birazcık vicdanı olan şu bizim yaptığımız izahlardan da çok açık bir halde anlaşılacağı üzere yaptığımız faaliyetlerin büsbütün bir sebebi olduğunu, hukuksal temeli olduğunu, askeri münasebeti olduğunu, güvenlik sorunu olduğunu, bunun dışında rastgele bir biçimde egemenlik davası, işgal davası olmadığını çok açık bir formda görmeleri lazım, görülmesi lazım.
Türkler ve Araplar bir elin parmakları üzere et ve tırnak üzere biz kardeşiz, bunun da ispatı bugüne kadar ki ortak, zıt kümelere karşı, karşı güçlere karşı yaptığımız tarih içindeki çabadır. Bu uğraşın de en kıymetli örneği hem Arap coğrafyasında hem Türkiye’de çeşitli yerlerdeki şehitliklerimize baktığımız vakit orada yatan şehitlerimiz, geçekten bu çok değerli ve çok manalı birer semboldür bizim işbirliğimizi, geçmişimizi göstermek bakımından. Hasebiyle biz bu Türk Arap kardeşliğinin kıymetli olduğunu burada vurgulamak istiyorum. Bu vesile ile bizi burada izleyenleri sevgi ve hürmetle bir kere daha selamlıyorum ve tüm İslam âlemine de Arap kardeşlerime de yaklaşan bu bayram nedeniyle tebriklerimi sunmak istiyorum.
Milliyet
