Beslenmenin epeyce geniş bir kavram olduğunu söyleyen Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıları kısmından Uzm. Dr. Emin Çağlar, “Beslenme içinde yemek, içmek, bebeklik periyodunda göğüs ve biberon emmek olduğu kadar bir insanın zihin, biliş, his ve davranışlarını da tesirler. Bebeklik, çocukluk ve ergenlik periyodunda pek çok beslenme ve yeme bozukluğu görülür. Beslenme alışkanlıklarımızın, iştah durumumuzun beyinde nörotransmitter ismi verilen bir küme salgı hususlarıyla düzenlendiği biyolojik olarak biliyoruz. Psikiyatrik açıdan ise ömrün birinci yıllarında anne (ya da bakımveren) ile bebek ortasındaki bağın o periyotta kişinin beslenme şeklini oluşturduğunun bilinmesi ve duygusal açıdan ona kattıkları epey önemli” diye konuştu.
Birinci 1 yaş beslenmesi çocuğun geleceğini belirliyor
Psikiyatride oral devir ismi verilen birinci 1 yaşta beslenmenin bebek için kıymetli olduğuna dikkati çeken Dr. Çağlar, Bu periyotta anne bebek alakası, bebeğin beslenmesi bozulursa sonraki devirlerde o çocukta beslenme ve yeme bozuklukları açısından risk oluşur. Örneğin; aile içi sıkıntılar, annenin depresyonu yahut derdi, bebekte bir ekip diğer hastalıklar, çok sayıda çocuk sahibi olma sonucu gelişen tükenmişlik üzere nedenler çocukta yeme bozukluğunu oluşturabilir. Birinci beslenme devri, doğum sonrası göğüs emme ya da bu mümkün değilse biberon ile olur. Sorun yalnızca süt değil; tensel temas, sevgi, şefkat ve inanç aktarımındadır. Buradaki tensel temas, göğüs yoluyla emzirerek de olabilir, biberonla beslenirken sarılmayla da. Çocuğunuzun ruhsal ve fizikî açıdan kaliteli bir formda beslenmesini istiyorsanız, onu en iyi halde beslemek arzusundasınızdır. Toplumumuzda Anne saçını süpürge eder üzere yaygın bir algının içerisinde, annelerin hisleri sıklıkla ikinci planda kalabiliyor. Burada göz arkası edilen yalnızca annenin hisleri değil, öbür taraftan bebeğin de bu isteksiz ve zahmetli emzirme sürecinden nasıl etkilendiğidir sözlerini kullandı.
Beslerken sevgi, şefkat ve itimat de aktarın
Dr. Çağlar, Kimi anneye nazaran emzirmek hevesle ve memnunlukla yaşanan bir süreçken bazıları için sıkıcı, acılı ya da yalnızca toplumsal baskıya boyun eğerek gerçekleşen bir hareket olabilir. Bu bir kabahat ya da eksiklik değildir. Zorlanarak, isteksizce emzirmek yerine sıcak bir kucaklamayla ve istekle, biberon yoluyla beslemeniz her şeyden değerli. Önemli olan o tensel temasın içindeki transfer. Yani sevgi, şefkat ve inanç transferi. Besin ve şefkat bir ortada olduğunda çocuğunuzun her manada doyacağından emin olabilirsiniz. Birinci aylarda emmek fizikî ve duygusal boyutlarda besleyicidir ve bunun gerçekleştiği ağız bölgesi ise o periyot bedenin haz kaynağıdır. O denli ki süt vermiyor olsa da bir emzik de bu doyumu hissettirebilir. Telaşlı ve zahmetli bir anınızda size en çok keyif veren mesela çikolata üzere bir şeyi yediğinizi düşünün. Aslında bebeğin dünyasında da durum pek farklı değil dedi.
Emzirmeyi mekanik bir aksiyon olarak görmeyin
Göğüs emmenin bebeğin tasasını dağıttığını, yatıştırdığını ve keyif verdiğini tabir eden Dr. Çağlar, kelamlarına şöyle devam etti:
Elbette bunu yalnızca mekanik bir hareket olarak değil, anne-bebek ortasındaki etkileşim bakımından da ele almalıyız. Ona bu imkânın sunuluyor olması bebeği kapsanmış ve inançta hissettirir. Fakat emzirme yalnızca mekanik bir hareket olarak kalıyor ve anne-bebek ortasında etkileşim oluşmuyorsa hislerin yalnızca yeme davranışıyla denetim edilmesi kelam konusu olabilir. Bebek kaygılandığında, sonlandığında anneyle göz göze geldiğinde; annenin gözünde kendisinin ne kadar kıymetli ve biricik olduğunu hissetmek ister, bu halde yatışır, hislerini denetim etmeyi öğrenir. Şayet anne dikkatini çocuğu üzerine veremiyorsa, depresyonu varsa, bebeği beslenirken ona odaklanamaz ve bebeğinin duygusal muhtaçlıklarını ihmal etmiş olur. Bu da ileriki periyotlar için yeme bozuklukları riskini artırır. Erken çocukluk devrinde en çok görülen yeme meseleleri iştahsızlık, yemek seçme ve kimi büyüme-atak periyotlarında huzursuzluğun olmasıdır. Birinci 1 yaşta beslenmenin uygun biçimde yapılması, sonrasında kuralların net ve muhakkak olması durumunda genelde bunlarla karşılaşılmamaktadır.
Bebeğinizde bu atakları gözlemleyin
Birinci 1 yılın bebeğin en yüksek ivmeyle büyüdüğü periyotlardan birisi olduğunu işaret edem Dr. Çağlar, Büyümenin ağır halde gerçekleştiği ve beslenme ihtiyacının tavan yaptığı bu atak periyotları, her bebekte farklıdır. Lakin 1 yaşa kadar bu ataklar yaklaşık olarak 10uncu günde, 2 ile 3üncü haftalarda, 3üncü ayda, 4üncü ayda, 6ncı ayda ve 9uncu ayda ortalama 2-3 gün sürer. Bunların ortalamaya nazaran verilen bilgiler olduğunu unutmadan, kendi çocuğunuzu gözlemlemelisiniz. Bu periyotlarda çocuk huzursuz ve zorlayıcı olabilir. Sonuçta kabına sığamıyor, önüne geçilmez bir büyüme hâkim ve bu sistemin işlemesi için besin gereklidir. Onun bu gereksinimine dayanarak beslenme sıklığını artırabilirsiniz diye konuştu.
Bu durumlarda tabibe başvurulmalı
Dr. Çağlar, İştahsız olarak tanımladığımız yahut yemeği reddeden çocuklara, yemekle ilgili mevzuların denetimi daha fazla verildiğinde, daha istekli yemek yedikleri durumlarla sıklıkla karşılaşıyoruz. Lakin iştahsızlık ya da yiyecekleri reddetme ısrarlı formda sürdüğünde, birtakım yiyecekler bedeninde kusma, cilt tepkileri üzere olumsuz durumlar oluşturduğunda, durumun fizyolojik sebeplerini tespit etmek için bir çocuk tabibine başvurulmalı. Uygun sıhhat müdahalesini aldıktan sonra ise duruma bebeğin ruhsallığı açısından da bakmak sorunu daha iyi anlamayı sağlar. Bebeklerdeki birçok durum üzere yiyeceklere verilen bu tepkilerin da bedensel ve ruhsal olarak iç içe olduğu unutulmamalı. Verdiği yansıların onun ruhsal dünyasında nasıl bir yeri olduğu hakkında düşünmek, gerekiyorsa çocuk psikiyatristine başvurmak uygun olacaktır dedi.
Milliyet
