Ambliyopi çocukların görsel gelişimi sırasında, çeşitli nedenlere bağlı olarak beynin bir gözden gelen imajdan gereğince yararlanamaması nedeniyle, bu gözün görme yetisinin başka göze kıyasla iyi gelişmemesi halidir. Bu şahıslarda derinlik algısı da iyi gelişmemiştir.
Çocukların görme fonksiyonlarının gelişimi birinci 3 yaşta büyük oranda gerçekleşmekte ve bu gelişim 8 yaş civarında tamamlanmaktadır. Âlâ bir görme kapasitesi hayatın birinci yıllarında her iki beğenilen eşit ve net bir imaj oluşması ve bu iki imgenin beyefendisine ulaştığında tek bir imaj olarak birleştirilerek algılanması ile mümkün olmaktadır. Başka bir tabir ile beyin her iki gözden ulaşan manzarayı de kullanabilmelidir.
Ambliyopinin teşhis konması ve tedavisinin başlaması 8 yaşı geçer ise görme kaybının hayat uzunluğu devam edebileceğini bilinmektedir. Ambliyopinin nedenleri:
-Odaklama sorunları iki göz ortasında eşit olmayan kırma kusurları: miyop, hipermetrop, astigmat, -Gözlerin birbirine paralel durmaması hali ( şaşılık, göz kayması), -Katarakt ( göz merceğinin saydamlığını yitirmesi ), -İleri derecede ptozis ( üst göz kapağı düşüklüğü )
Ambliyopinin belirtileri
Çocuklar bir gözünün daha az gördüğünü anlamayabilir yahut bunu belirtmekte zorlanabilir. Göz kayması olabilir. Bir gözünü kapatma isteği duyabilir. Gözleri birbirine paralel durmayabilir.
Hareketlerinde sakarlık olabilir. Başını bir yana eğerek bakabilir. Göz tembelliği olan bir çocuk, başka gözü sağlıklı ise dışarıdan büsbütün sağlıklı olarak da gözükebilir ve bu nedenle teşhis koymak gecikebilir.
3 yaşına kadar tüm çocukların görme sertliği taraması gereklidir. Lakin belirtilerin varlığı halinde en geç 6 aylıktan itibaren göz muayenesi önerilmektedir. Çocukların göz sorunları sıklıkla da okulda çocukların öğretmenleri tarafından yahut sıhhat taramalarında fark edilmektedir. Teşhis ne kadar erken konur ve tedaviye ne kadar erken başlanırsa sonuçları o kadar iyi olmaktadır.
Erken teşhis ve hakikat tedavi ile tama yakın düzelme sağlanmakta olsa da, teşhis konması 8 yaşından sonraya kaldığında ise muvaffakiyet talihi yaş arttıkça giderek azalmaktadır. Tedavinin prensibi, altta yatan nedeni düzelterek beynin tembel olan gözden gelen manzarayı de kullanabilmesine takviye olmaktır.
Kırma kusurları gözlükle yahut gerekli durumlarda kontak lens ile düzeltilerek, beyefendisine net bir manzara ulaştırılabilir. Daha az gören göz, iyi gören gözün gün içinde makul mühletlerle kapatılması yoluyla iyi görmeyi öğrenmeye teşvik edilir. Şaşılık şayet gözlük kullanımıyla düzeltilemiyorsa, evvel kapama ile tembel olan gözün görmesi gereğince düzeldikten sonra, ameliyatla giderilir.
Bir gözün görmesini engelleyecek derecede göz kapağı düşüklüğü yahut katarakt varsa, ameliyatla düzeltilir. Göz tembelliği erken teşhis ve hakikat tedavi ile büsbütün düzeltilebildiği üzere, geç kalındığı vakit da hayat uzunluğu kalıcı olabilmektedir. Bu nedenle en pahalı varlıklarımız olan çocuklarımızın göz muayenelerini vaktinde yaptırmalıyız.
Milliyet