Türkiye’nin hava kirliliği konusunda en tartışmalı noktası Dilovası’nda, TÜBİTAK öncülüğünde bilim insanları tarafından yürütülen “Akıllı Ulaşım Sistemi Uygulaması ile Dilovası Hava Kirliliğinin Azaltılması Senaryosu” projesi başlatıldı. Proje kapsamında yapılan “Dilovası’ndaki mevcut hava kirliliğinin tahlil edilmesi” başlıklı araştırmaya nazaran, Dilovası’ndaki hava kirliliğinde bölgenin çukurda kalmasının değerli bir hissesi var.
Yerleşim çoğalıyor
Raporda çukur tesiri nedeniyle esen rüzgârların gereğince tesirli olmadığı ve vakit zaman bölge üzerinde yüksek atmosferik basınç oluştuğu tespitine yer verildi.
Raporda şöyle denildi: “Böyle vakitlerde bölge üzerinde gözle görülür derecede puslu hava katmaları oluşmaktadır. Bu imgeler medyada da yer almaktadır. Bölge üzerinde çöken hava bilhassa Dilovası Organize Sanayi Bölgesi ve yerleşim alanlarından kaynaklanan hava kirliliğinin dağılamamasına ve bölgede yaşayan insanların hava kirleticilerine maruz kalma müddetlerinin artmasına sebep olabilmektedir.”
Bölgedeki toplam dört hava kalitesi izleme istasyonundan alınan bilgilerle birlikte şu tespitlere yer verildi:
“Enerji temini emeliyle fosil yakıtların yakılması, proses atığı yahut yan eseri olarak çıkan gazların bacalardan salınması ve açık depolama alanlarından etraf havasına partiküllerin yayılması, Dilovası’ndaki sanayi bölgelerinden kaynaklanan hava kirliliğinin sebeplerindendir. İş imkanları münasebetiyle endüstriyel tesislerin etrafındaki yerleşim bölgeleri çoğalmakta, bu durum hava kirliliğinin etraf ve sıhhat üzerindeki olumsuz tesirini de artırmaktadır.”
Dilovası’nda ozon dışında tüm kirletici unsurların kış aylarında daha fazla olduğu, yaz aylarında ise azaldığı belirtilen çalışmada, kış aylarında ısınma kaynaklı emisyonların artmasının bu duruma neden olduğu, araç sayılarının her yıl artması ise hava kirliliği üzerindeki trafik tesirinin de giderek arttığına dikkat çekilirken, kirliliğin hafta sonları azaldığı, en düşük düzeyin Pazar günü olduğuna dikkat çekildi.
Yüksek düzeyde
Yapılan araştırmada, Dilovası, Gebze bölgesinin hava kirliliği kaynakları, arazinin yapısı ve meteorolojik kaideler bakımından Türkiye’nin hava kirliliği potansiyelinin en yüksek düzeylerde bulunduğu yerlerin başında geldiği belirtildi. Araştırmada, bölgedeki endüstriyel tesisler, D-100 ve E-80 karayollarındaki ağır trafik ile bölgenin topoğrafyası ve meteorolojik koşulların tesiri sonucunda yüksek hava kirliliği düzeylerinin oluştuğuna dikkat çekildi.
‘Kirliliği azaltacak yeni güzergâh belirlenmeli’
Dilovası için yürütülen çalışmalarda yer alan İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Meteoroloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Hüseyin Toros ise şu bilgileri paylaştı:
“Dilovası coğrafik ve meteorolojik koşullar prestijiyle epey sorunlu bir alanda bulunuyor. Son yıllarda geçmişe nazaran kirlilik probleminde iyileşmeler var. Ölçümler dünya standart bedellerinin üzerinde fakat kimi şahısların ortaya attığı üzere felaket boyutunda değil. Dilovası çukurda kaldığından, kent merkezinin dışından dolanacak farklı bir yol güzergâhının yapılması üzerinde bilimsel araştırmalarımız devam ediyor. Dilovası’ndaki hava kirliliğini büyük ölçüde azaltacak yeni yol güzergâhı belirlenmeli. İTÜ Ulaştırma Kısmı hocaları da husus üzerinde çalışıyor. Dilovası’na yönelik bilimsel raporlar 2021’de tamamlanmış olacak. Bölgede kış aylarınca hava kirliliği ve beraberinde insan sıhhati açısından risk var. Kirliliği nasıl aşağı çekeriz diye baş yormaya devam ediyoruz.”
Milliyet
