Dışişleri Bakanlığı, ABD Lideri Joe Biden’ın 1915 olaylarına ait ‘sözde soykırım’ sözüne sert reaksiyon göstererek, “ABD Başkanı’nın radikal Ermeni etrafları ile Türkiye aykırısı kümelerin baskısı altında 24 Nisan tarihinde yaptığı 1915 olaylarına dair açıklamayı kabul etmiyor ve en şiddetli halde telin ediyoruz” açıklamasını yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, 1915 olaylarının niteliğinin siyasetçilerin konjonktürel siyasi saiklerine yahut iç siyaset mülahazalarına nazaran değişmeyeceği ve bu türlü bir tavrın, tarihin sadece hoyratça tahrif edilmesine hizmet edeceği belirtildi. Açıklamada, şu değerlendirmelere yer verildi: “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1915 olaylarının tartışmalı niteliğini açıkça söz etmiştir. Öte yandan, Türkiye’nin o periyoda dair bilimsel gerçekler ışığında adil bir hafızanın oluşturulmasına yönelik olarak 2005 yılında yaptığı Ortak Tarih Kurulu kurulması önerisi de, Ermeni tarafı buna hiç yanaşmamış olsa da, bugün hala geçerliliğini korumaktadır. Bu prestijle, tarihi mevzularda karar vermeye ne hukuken ne ahlaken yetkisi bulunan ABD Başkanı’nın yaptığı açıklamanın hiçbir kıymeti bulunmamaktadır.” Açıklamada, “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Birinci Dünya Savaşı devrinde hayatını kaybeden Osmanlı Ermenileri için bu yıl da, 24 Nisan günü, İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nde düzenlenen merasime ilettiği bildiri, Türkiye’nin bahse ait yaklaşımını yansıtmaktadır” sözleri yer aldı.
‘Yara açacak’
Açıklamada, şunlar kaydedildi: “ABD’nin tarihi gerçekleri çarpıtan bu açıklaması, Türk halkının vicdanında da asla kabul görmeyecek, karşılıklı itimat ve dostluğumuzu sarsan, sarılması güç derin bir yara açacaktır. ABD Başkanı’nı birtakım siyasi etrafları tatmin etmek dışında öteki hiçbir hedefe hizmet etmeyen bu vahim yanılgısını düzeltmeye; tarihten düşmanlık çıkarmaya çalışan bu çevrelerin gündemine hizmet etmek yerine, başta Türk ve Ermeni halkları ortasında olmak üzere, bölgede barış içinde bir ortada yaşama pratiğinin tesis edilmesine yönelik eforları desteklemeye davet ediyoruz.”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da “Sözcükler tarihi değiştiremez, tekrar yazamaz. Tarihimiz hakkında kimseden ders alacak değiliz. Siyasi fırsatçılık barış ve adalete karşı en büyük ihanettir. Tek dayanağı popülizm olan bu açıklamayı tümüyle reddediyoruz. #1915Olayları” sözlerini paylaştı. Çavuşoğlu, dün ayrıyeten Azerbaycanlı mevkidaşı Ceyhun Bayramov ile telefonda görüştü.
Büyükelçi çağrıldı
Dışişleri Bakanlığı, Biden’ın açıklamasının akabinde ABD’nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield’ın Bakanlık’a çağırıldığını duyurdu. Bakanlık’tan yapılan açıklamada, “Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal tarafından kabul edilen Büyükelçi Satterfield’a, kelam konusu açıklamaya ait güçlü reaksiyonumuz iletilmiştir. Bu çerçevede, tarihi ve türel rastgele bir destekten mahrum olan bu açıklamayı kabul edilemez bulduğumuz, tümüyle reddettiğimiz ve en kuvvetli formda kınadığımız tabir edilmiştir” denildi.
‘Açıklamaların tarih karşısında kıymeti yok’
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay: Siyasi hesap uğruna tarihin çarpıtılmasının bir göstergesi olan Biden’ın 1915 olaylarına ait değerlendirmesini reddediyoruz. Ermenilerce kurgulanan temelsiz savları temel alan ve Ermeni isyancılar tarafından katledilen Türklerin ızdırabını, acılarını göz arkası eden bu açıklamanın milletimiz ve tarih karşısında hiçbir kıymeti yoktur. Gerçekleri görmek isteyenlere arşivlerimiz açıktır.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın: Türkiye Cumhuriyeti hiçbir tarihi gerçeklikle yüzleşmekten kaçınmamaktadır. ABD Başkanı’nın mesnetsiz savlara dayanan açıklaması, Türkiye ve Ermenistan ortasında olağanlaşma uğraşlarına da ziyan verecektir.
Bağlantı Lideri Fahrettin Altun: ABD makamları bu açıklamayı yaparken ne yazık ki lobilerin taleplerine diz çökmüşlerdir. Türkiye olarak Biden’ın 1915 olaylarını soykırım olarak tanımlamasını reddediyor ve şiddetle kınıyoruz. Rastgele bir hukuksal ve bilimsel meşruiyeti olmayan bu beyanı kararsız olarak kabul ediyoruz.
AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım: 1915 olaylarına yönelik siyasi saiklerle yapılan bu cahilce açıklama tarihi değiştiremez, gerçekleri örtemez. Tarih, tarihçiler tarafından değerlendirilmeli politikler hakikate hürmet göstermelidir. Tarihi dayanağı olmayan bu suçlama yok kararındadır, tümüyle reddediyoruz.
AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş: Ermeni lobilerine yaranmak ismine Türkiye’ye bu iftirayı atanlara, Vietnam’da, Bağdat’ta, Felluce’de döktükleri kanları, Ebu Garip Hapishanesindeki iğrenç azaplarını, Hiroşima ve Nagazaki’ye attıkları atom bombasıyla kuruttukları jenerasyonları hatırlatırız.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu: ABD tarih bilmez. Zira tarihi yoktur. O nedenle liderine söyletilen kelamın de değeri harbiyesi yoktur.
Adalet Bakanı Gül: Tarihleri soykırım ve ırkçılık hatalarıyla dolu bir sabıka kaydından ibaret olanların arka niyetli beyanları bizim için yok kararındadır. Hukuk ve tarih önünde de bir kıymetiharbiyesi yoktur.
Ulusal Eğitim Bakanı Ziya Selçuk: Biz, evlatlarımıza tarihi, bilimin yol göstericiliğinde çarpıtmadan anlatıyoruz. Hem tarihi hem hukuksal yerde karşılığı olmayan iftiralar yok kararındadır.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş: Soykırım argümanı, aziz milletimize atılmış büyük bir iftiradır. ABD Başkanı’nın, tarihi gerçeklerle bağdaşmayan bu açıklamaları Türkiye-ABD alakalarına ziyan vermeye yönelik bir teşebbüstür.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım: Tarihi sömürgecilikten, katliamcılıktan, ırkçılıktan ve ayrımcılıktan ibaret olanların kendi yüz karası tarihlerini, iyilik ve hoşgörü medeniyeti kurmuş milletimize yansıtma gayreti beyhudedir.
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik: Türk- Amerikan iş birliğinin en ileri seviyede olması gereken bir periyotta Biden’ın açıklaması, ikili münasebetlerimizi sarsmış, NATO dayanışmasına ziyan vermiş ve bölgede muhtemel bir olağanlaşma ihtimalini de zayıflatmıştır. Biden’ın açıklaması tarihi desteği olmayan bir açıklamadır.
‘Büyük bir yanlış’
CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak: Biden’ın 1915’te yaşanan acı olayları soykırım olarak nitelemesi büyük yanlış olarak tarihe geçmiştir. Ülkemizi töhmet altında bırakan açıklamaları esefle karşılıyoruz.
CHP Küme Başkanvekili Engin Özkoç: Ülkemize karşı yapılmış olan iftiraları savunanlar, hiç kuşkusuz geçmişte olduğu üzere Türkiye Cumhuriyeti’nden gereken en sert karşılığı alacaktır.
Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu: Ermeni Soykırımı’nı resmen tanıdığını açıklayan Amerika’yı dünya Vietnam’da, Afganistan’da ve Irak’ta eline bulaştırdığı milyonlarca mazlumun kanından tanımaktadır.
‘Siyasi ahlaksızlık’
MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli, şu açıklamada bulundu: “Tarihimizi yargılama gayesiyle basiretsiz, evraksız ve bilgisiz mahkeme kurmaya teşebbüs edenlerin milletimizi sanık sandalyesine oturtma uğraşı mazisi bir asra ulaşan mülevves bir tezgâhtır. Tarihimiz her hususta olduğu üzere bu hususta da tertemizdir ve bu kapsamda hiç kimseye ispat borcumuz da yoktur. Biden’in soykırım açıklaması kararsızdır, birebir vakitte siyasi akılsızlık ve ahlaksızlıktır. Müttefik bilinen bir ülkeyle yol ayrımına gelinmiştir.”
‘ŞİDDETLE KINAYIN’
GÜZEL Parti Genel Lideri Meral Akşener, yaptığı yazılı açıklamada, “Siyasi ve ahlaki sorumluluk gözetilmeden lisana getirilen kelamda ‘soykırım’ tabirinin, Biden tarafından kullanılmasının ülkelerimiz ortasındaki ilgilere ağır bir ziyan vereceği kuşkusuzdur. Kelamda ‘soykırım’ lafını ağzına alanları, tarihi tekrar yazmaya çalışanları, buna gereken cevabını veremeyenler ile mevsimlik ve konjonktürel siyasi çıkarları iki ülke halkı ortasındaki dostluk bağlantısına tercih edenleri, bu vesileyle en şiddetli biçimde kınamayı bir görev addediyorum” dedi.
Milliyet