Menopoz için ortalama başlangıç yaşı 51’dir. Bununla birlikte, genetik, hastalık yahut tıbbi prosedürler nedeniyle, kimi bayanlar 40 yaşından evvel menopoza girer. Ortalama menopoz yaşından evvel ortaya çıkan menopoz, “erken” menopoz olarak bilinir.
Erken menopoz belirtileri çoklukla doğal menopoza giren bayanların yaşadığı semptomlarla birebirdir. Sistemsiz yahut kaçırılan dönemler, olağandan daha ağır yahut daha hafif periyotlar, sıcak basmalarıdır (üst bedene yayılan ani bir sıcaklık hissi). Bu belirtiler, yumurtalıkların daha az östrojen ürettiğinin ve erken menopozun işaretleridir. Bu belirtilerin dışında vajinal kuruluk (vajina da daha ince ve daha az esnek olabilir), mesane gerilimi ve mesane denetimi kaybının berbatlaşması (inkontinans), suygusal değişiklikler (sinirlilik, ruh hali değişimleri, hafif depresyon), cilt, göz yahut ağız kuruluğu, uykusuzluk, cinsel dürtüde azalma görülebilir.
Erken teşhis çok değerli
Erken menopoz tanısı koymak için hekiminiz büyük olasılıkla fizikî bir muayene yapacak ve hamilelik ve tiroid hastalığı üzere öteki durumları tespit etmek için kan testi isteyecektir. Ayrıyeten östradiol düzeyinizi ölçmek için bir test isteyebilir. Bir östrojen formu olan düşük estradiol düzeyleri, yumurtalıklarınızın başarısız olmaya başladığını gösterebilir. Estradiol düzeyleri 30’un altında olduğunda, menopozda olduğunuzu gösterebilir.
Bununla birlikte, erken menopoz tanısı için kullanılan en değerli test folikül uyarıcı hormonu (FSH) ölçen bir kan testidir. FSH, yumurtalıklarınızın östrojen üretmesine neden olur. Yumurtalıklarınız östrojen üretimini yavaşlattığında, FSH seviyeleriniz artar. FSH seviyeleriniz 40 mIU / mL’nin üzerine çıktığında, çoklukla menopozda olduğunuzu gösterir.
Erken menopoz genel sıhhati olumsuz tesirler
Tüm menopozdaki bayanlar üzere, erken menopozdaki bayanlarda da yumurtalıklar hormon üretimini azalttıkça östrojen düzeyleri düşer. Düşük östrojen düzeyleri bir bayanın genel sıhhatinde değişikliklere yol açabilir ve osteoporoz üzere makul tıbbi durumların riskini artırabilir. Östrojen kaybıyla bağlı öbür sıhhat riskleri ortasında kolon ve yumurtalık kanseri, periodontal (diş eti) hastalığı, diş kaybı ve katarakt oluşumu riski artar.
Erken menopozda PRP tedavisi
PRP (Platelet Rich Plazma), erken menopoz tedavisinde kullanılan ameliyatsız bir tedavi yoldur. PRP tedavisiyle damardan alınan kan platetten varlıklı bir plazma haline getirilerek tekrar hastaya enjekte edilir ve bu sayede overlerin aktive olması sağlanır. PRP tedavisinin; doku iyileşmesi, kan artışı ve dokuların çoğalmasında yararlı olduğu bilinmektedir. Erken menopoz periyodunda yapılan tüp bebek tedavilerinde, yumurtalıklara yönelik uygulanan PRP tedavisi de gebelik talihinin artmasına yardımcı olur.
Doç. Dr. Turgut Aydın
Milliyet
