Yeni tip koronavirüs salgınıyla uğraş kapsamında, vatandaşların yanlışsız ve aktüel bilgiye ulaşması, merak edilen sorulara cevap bulması için 2004 yılında kurulan ALO 184 SABİM Çizgisi, 13 Mart’tan beri koronavirüs müracaat sınırı olarak hizmet vermeye başladı. 516 işçi, 13 tabip ve 16 doktor dışı sıhhat işçisi ile hizmet veren SABİM Hattı’nda vatandaşlardan gelen aramalar vatandaş temsilcileri tarafından kayıt altına alınarak müracaat oluşturuluyor. İlgili müracaatlar çözümleme takımı ve hatta vazifeli sıhhat işçisi tarafından kıymetlendirilerek çözümleniyor.
Yüzde 1.5’i temelsiz
Sıhhat Bakanlığı Sıhhatin Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü’nden Milliyet’in edindiği bilgilere nazaran, salgın öncesi günlük 6000 davet alan SABİM’e, Koronavirüs Müracaat Çizgisi olarak 13 Mart’ta hizmet vermeye başlamasıyla birlikte günlük ortalama 12 bin 400 müracaat yapıldı. Hatta yaklaşık 7.5 milyon sesli karşılık ve telefon yoluyla 3.4 milyon kişi başvurdu. Müracaatların yaklaşık yüzde 1.5’ini ise asılsız/gereksiz olarak kaydedilen müracaatlar oluşturdu. SABİM’i “Evimde sular kesildi, Sıhhat Bakanlığı’nın müdahale etmesini istiyorum”, “Ev sahibim konuta daima kiracı getiriyor, şikayetçiyim”, “İnternet paketim bitti. Ne yapabilirim?” üzere gereksiz davetlerle meşgul edenler de çoğunluktaydı.
‘Kimi ateş ölçümü, kimi ilaç’
Sıhhat Bakanlığı İrtibat Merkezi’nde (SABİM) vazifeli olan bir tabip ise bu süreçte iş yüklerinin artsa da alınan geri dönüşlerden keyifli olduklarını belirterek, şunları söyledi:
“Gelen talepler ve sorular sonucunda hastalığın yalnızca sıhhat sorunu olmayıp toplumsal hayatın pek çok alanını etkileyen istikametine de şahit olduk. Hastalara muhtaçlıkları olan pek çok hususta konutlarından çıkmalarına gerek kalmadan yardımcı olabiliyoruz. Sıhhat çalışanlarından ve vatandaşlarımızdan aldığımız geri dönüşler bizleri keyifli etti. Genelde standart algoritma dışındaki sorulara yanıt arıyoruz. Bu bazen ateş ölçümü ile ilgili olabiliyorken, bazen de ilaç etkileşimleri ile soru olabiliyor. Bu pandemi kendimiz, ailemiz ve beşerler için kaygı, panik ve bazen ümitsizlik ile karışık, hiç hissetmediğimiz hisler yaşattı. Ailemizden birilerinin ve alanda misyon alan sıhhat çalışanı arkadaşlarımızın vefatları çok yıpratıcı oldu. Hastalara ve sıhhat çalışanı arkadaşlarımıza böylesine bir dayanak, ağır ve yorucu çalışmaya karşın her gün iyi hissettirdi.”
Yönlendirme nasıl yapılıyor?
SABİM’de misyonlu bir hemşire ise 8 aylık süreçte çok severek çalışmalarının yanı sıra gerilim ve yoğunluk yaşadıklarını söyledi. Kimi tesadüfler de yaşadıklarını aktaran vazifeli hemşire “Çalışma arkadaşlarımızın yakınları aradığında çağrıyı benim karşıladığım oldu. Müracaat sahiplerinin gereksinimleri doğrultusunda gereken yönlendirmeyi sağlamaya çalışmak bizi memnun etti” dedi. ALO 184’ü aradığınızda öncelikle sıhhat aramanızın koronavirüs hastalığı ile ilgili olup olmadığı soruluyor. Daha sonra bulunduğunuz ili söylüyorsunuz. Kendinizde yahut etrafınızda koronavirüs hastalığı olduğunu düşünüyorsanız, “Ateşiniz var mı? Öksürüğünüz var mı?, Yeni başlayan nefes-alıp verme zorluğunuz var mı?” üzere sorularla karşılaşıyorsunuz. Akabinde ilgili üniteye aktarılıyor. Operatörler yaşadığınız kent ve ile isim-soy isminizi öğreniyor. Ateş ve rahatsızlığınızla ilgili sorular soruyor. En son bakanlık uzmanlarına yönlendiriliyorsunuz. Müracaat sahiplerine geri dönüş yapılarak bilgilendirme yapılıyor. Milliyet’e konuşan SABİM hemşiresi gelen davetlerden sonra nasıl bir yol izlediklerini şöyle anlattı:
“- Sıhhat Bakanlığı algoritması doğrultusunda sıhhat durumlarını öğrenebilmek için yaş, hastalık, ateş, öksürük ve nefes darlığı semptomlarını, temas durumlarını sorguluyoruz.
– Gerekli durumlarda en yakın sıhhat kuruluşu, ASM ya da 112 Acil Sıhhat Hizmetleri yönlendirmesi ismine bir yol izlerken gerektiğinde meskende takip, yanlışsız beslenme, bol sıvı alma, C vitamini desteği ve istirahat öneriyoruz.
– PCR testi, ilaç ve nakil talepleri, filyasyon takımları ile ilgili durumlar için il-ilçe sıhhat müdürlüğünü ve/veya 112 Acil Sıhhat Hizmetlerini arıyor ya da vatandaşa telefon numaralarını iletiyoruz.”
Milliyet
