Can Çırnaz – İstanbul Dünya futbolunda en kıymetli gelir kaynaklarından biri haline gelen forma üreticisi muahedeleri her yıl daha da astronomik hale gelirken, Nike, Adidas ve Puma üzere dünya spor devleri ortasındaki çekişme de büyümeye devam ediyor. Avrupa’nın en büyük grupları, gelirlerini artırmak ismine bu mutabakatlara büyük kıymet verirken, markalar ortasındaki rekabet de kızışıyor.
Transferler!
Birtakım kadroların bir markadan başkasına geçişi büyük bir transfer olarak yorumlanırken, dev markalar da temsil ettikleri ekipleri artırarak itibar kazanmak istiyor. Türkiye’de Fenerbahçe’nin Adidas’la olan mukavelesinin bitmesinin akabinde Puma ile mutabakatı Avrupa’da da ses getiren değerli bir değişim olurken, son periyotta bu değişimlerden en dikkat çekeni Liverpool’un Nike ile yaptığı yeni başlangıç olmuştu. Arsenal’in Nike’dan Puma’ya, sonrasında ise Adidas’a geçişi; Juventus’un Nike’dan Adidas’a ‘transferi’ tekrar piyasayı sarsan değişimlerdi.
Tepe değişiyor
Mevcut durumda forma muahedesi ve reklam sponsoru gelirlerine bakıldığında, Avrupa’nın tepesinde yeniden İspanyol devi Real Madrid bulunuyor. Real Madrid, Adidas ile yaptığı yeni muahede ile Barcelona’nın önüne geçti ve listenin tepesine yerleşti. Real’i Barcelona takip ederken, üçüncü sırada İngiliz devi Manchester United bulunuyor. Öte yandan Barcelona’nın Puma ile yeni bir rekor kıracak bir muahede yapacağı istikametinde tezler İspanyol basınında yer alıyor.
Nike ve Adidas tepe için kıyasıya bir yarış içindeyken, Puma’nın da son periyotta bu ikili ortasına katıldığı söz ediliyor. Bununla birlikte Macron, New Balance, Under Armour, Kappa üzere markaların da vakit zaman atılım yaparak bu üçlünün ardında yer aldığı görülüyor.
Avrupa’da forma ve sponsor gelirleri
Mutabakatlarda yer alan koşullar ve kurallı ödemeler nedeniyle sıralamada ve mutabakatların bedellerinde değişiklikler gerçekleşebiliyor. Muahede kaidelerine nazaran, Barcelona’nın ve Real Madrid’in sıralamada yerinin vakte nazaran değiştiği söylenebilir. Öte yandan örneğin Liverpool’un Nike ile imzaladığı son mutabakatta, çok fazla bonus bulunması sebebiyle pahanın çok daha yükseğe çıktığı söz ediliyor. Avrupa’da forma ve sponsor gelirleri sıralaması 2021 dönemi başlamadan evvel şu formda:
Real Madrid: Adidas 135 milyon dolar
Barcelona: Nike 120 milyon dolar
Manchester United: Adidas 105 milyon dolar
Paris Saint Germain: Nike 100 milyon dolar
Manchester City: Puma 86 milyon dolar
Arsenal: Adidas 78 milyon dolar
Chelsea: Nike 73 milyon dolar
Bayern Münih: Adidas 67 milyon dolar
Juventus: Adidas 58 milyon dolar
Liverpool: Nike 41 milyon dolar
Nostalji de önemli!
Yeni formalara olduğu kadar nostaljik eski formalara da büyük bir ilgi kelam konusu. Bilhassa İngiltere üzere ülkelerde ikinci el forma satışı yapan mağazalar bulunuyor ve önemli bir pazar kelam konusu. Ebay üzere platformlar üzerinde olağan satış fiyatlarının çok üzerinde satışlar gerçekleşiyor ve koleksiyonerler aradıkları formalara ne değerine olursa olsun ulaşmak istiyor. Milan ve Parma üzere 90’lı yılların efsane formaları büyük ilgi görürken, imzalı formalar da rekor fiyatlara alıcı buluyor. Fransa’nın 1998 yılında giydiği yahut Danimarka’nın 1986’da giydiği, sportif muvaffakiyetleri anımsatan periyotların formaları da pahalanıyor.
En çok hangi forma satıyor?
En çok hangi ekibin formasının satıldığı yıllara, sportif başarılara, transferlere yahut taraftar sayısı üzere etkenlere bağlı bir durum. Bununla birlikte bilhassa Avrupa ve Güney Amerika’nın önde gelen kulüplerinin bu sıralamalarda ekseriyetle yükseklerde yer aldığı görülüyor. Uzun yıllardır Manchester United, Real Madrid, Barcelona ve Bayern Münih’in forma satışları tepede yer alıyor. Bu kulüplerin (Özellikle M. United ve R. Madrid) Uzakdoğu’da epeyce tanınan olmaları ve forma satışlarının önemli kısmının bu pazardan yapıldığı dikkat çekiyor. Bununla birlikte forması en çok satılan futbolcu ise Lionel Messi. Messi’nin 10 numaralı Barcelona forması yıllardır en çok satılan forma olma özelliğini koruyor.
Milliyet
