Besin katkı hususu neden kullanılır?
Evvelden bal, tuz, yağ üzere hususlar de besin katkısı sayılıyordu. Artık bal, tuz, yağ üzere unsurları besin katkısı saymıyoruz. Onların yerine öteki hususlar kullanıyoruz. Lakin kullanılma maksadı değişmemiştir.
Öncelikli olarak maksat besinin bozulmasını, bayatlamasını geciktirmek; öbür bir kullanım emeli da besinin lezzetini, kalitesini artırmaktır. Ayrıyeten sağlıklı beslenme açısından daha pahalı hale getirmek üzere maksatları da vardır.
E kodu hakkında neleri yanlış biliyoruz?
Bilhassa besin katkısı denilince akla ‘E kodu’ gelir ve ‘E kodu’ da ziyanlı olarak algılanır. Bu bu türlü tanıtılmıştır ve tesiri devam etmektedir. Meğer bilimsel gerçekler bunun tam karşıtını söylemektedir.
Geçmişte besin katkılarının denetimsiz kullanıldığı devirler olmuştur. Hatta bir orta yasaklanması bile düşünülmüş ancak uygulanamamış. Zira bir gereklilik var. Şöyle bir karara varılmış; araştırmayla besin katkılarının zararsızlık dozu ve hangi besine hangi katkının hangi ölçüde katılacağı belirlensin ve ona nazaran kullanılsın.
E kodu nasıl verilir, E kodu içeren besinler inançlı mi?
Şu anda uygulanan sistem budur. Bu yolla zararsızlık ölçüsü belirlenen ve hasebiyle inançlı kullanılma şartları bilinen katkılara ‘E kodu’ veriliyor. ‘E kodu’ her ülkede tıpkı manaya geliyor. Hasebiyle ‘E kodu’ bir besin katkısının inançlı olduğunu gösteriyor.
Her unsur besin katkısı olarak kullanılır mı?
Öncelikle gerekli olduğunun kanıtlanması ve zararsız ölçüsünün belirlenmesi gerekiyor. Ayrıyeten besin katkısını herkes istediği üzere kullanamaz. Her ülkenin besin kodeksi var. Müsaadeli katkı hususları ve katılabileceği besinler gıda kodeksinde yazılıdır.
Besin katkısının besinin rastgele bir kusurunu kapatmak için kullanılması da yasaktır. Yani besin katkısı müsaadeli olmak ve şayet bir besine katılmışsa besinin etiketinde E koduyla ve fonksiyonuyla belirtilmek zorundadır.
Böylelikle tüketici bu besinin katkı içerdiğini ve bu katkının da ‘E kodu’ taşıdığını bilecektir. Bu nedenle tüketici besin etiketini iyi okumalıdır. Kullanılan katkılar şayet ‘E kodu’nu taşıyorsa çok kuşkuya gerek yoktur.
Besin katkı unsuru ziyanlı mı yoksa değil mi?
Kullanılan, kullanılmasına müsaade verilen besin katkılarının zararsızlık dozu belirlenmiştir. Kurallara uygun olarak kullanılıyorsa besin katkısının ziyanlı olduğunu kimse söyleyemez. Rastgele bir tüketicinin katkısız besin tüketme tercihine de saygılı olmak ve o besinleri da piyasada bulundurmak gereklidir.
Besin katkı unsurları ne işe yarıyor?
Besinde bakteri ve küf gelişmesini ve toksin oluşmasını önleyenler var. Bunlar besin güvenliğinin sağlanmasına katkıda bulunuyor. Besinin bozulmasını önleyenler var. Bunlar besinin üretilmediği yerlerde ve mevsimlerde de bulunmasını sağlıyor. Hasebiyle insanların besine ulaşmasına ve istikrarlı beslenmeye katkıda bulunuyor.
Besinin bayatlamasını geciktirenler besin israfını azaltıyor ve bu manada besin teminatına katkıda bulunuyor. Besin katkılarını bu tarafıyla de düşünmek gerekiyor.
Buradan “Mutlaka her besin için katkı kullanılsın” sonucu çıkmasın. Hayır, bu türlü bir şey yok. Lakin katkısı kullanılması gereken besinler ve durumlar vardır. O denli ki besinden kaynaklı birtakım zehirlenmelerin önlenmesi de besin katkısı kullanılmasından geçiyor.
Milliyet
