Bayanlarda infertilitenin en sık nedeni olan PKOS’lu hastaların müracaat şikayetleri adet düzensizliği, tüylenme artışı, kilo artışı ve sivilcelenmedir. Hayatın ilerleyen periyotlarında ise diyabet, hipertansiyon, rahim kanseri, karaciğer yağlanması, metabolik sendrom, obezite ve depresyona neden olabilmektedir.
Hastalığın hasar yapan tesirinde temel sistem kronik anovulasyon yani yumurtlayamamadır. Her ay sistemli yumurtlama ve adet görebilme için hipofiz bezi ve overyan hormonların belirli bir ritmde salınması gerekmektedir.
PKOS’lu hastalarda bu ritm bozulmuştur. Hormonal dengesizlikler sonucu androjenik (erkek tipi) hormon seviyeleri artar, insülin reseptörleri bozulur ve direnç gelişir. Bu durum her ay yumurtalıklardan tüplere yumurtanın geçişini bozar ve anovulasyon meydana gelir.
Artmış androjenik hormon yükü ve insülin direnci kilo alımına neden olur. Bu sonuç da bedendeki tüm doku ve organları etkileyerek tahribata neden olur.
PKOS ailevi yatkınlık göstermektedir ve kimi genler suçlanmaktadır. Çevresel faktörler ise genetik bir yatkınlık var ise tesir göstermektedir.
Obezite bu manada en değerli çevresel risk faktörüdür. Hastalığın kendisi zati insülin direncine neden olurken ek olarak obezitenin yol açtığı direnç hastalığın şiddetini artırmaktadır.
Adet gecikmesi, tüylenme artışı, 1 yıl korunmasız ilgiye karşın gebelik oluşmaması, kilo artışı, sivilcelenme, erkek tipi saç dökülme üzere durumlarda kesinlikle bayan doğum muayenesi yapılması gerekmektedir.
Teşhis, adetin 3’üncü gününde yapılan hormon testleri ve ultrasonda yumurtalıkların polikistik yapıda gözlenmesi ile konur. Polikistik over sendromunun kendisi değil ancak neden olduğu obezite ve insülin rezistansına bağlı kronik anovulasyon kısırlığa neden olmaktadır.
Hatta bayanlarda en sık infertilite nedenidir. Basitçe söylemek gerekirse, diyet ve idman ile kilo verildiği durumlarda bile bu döngü kırılarak doğurganlık artmaktadır. Bunun yanı sıra kilo verilmesi için ya da yumurtlama sağlayıcı ilaçlar kullanılabilmektedir.
Hasta her ne şikayet ile gelirse gelsin birinci maksat insülin rezistansını azaltarak hormonal dengeyi fizyolojik hudutlar içerisinde tutmaktır. Böylelikle adetler düzenlenecek, tüylenme artışı gerileyecek, doğurganlık oluşacak ve uzun periyotlu görülen diyabet, kalp hastalığı riskimiz ortadan kalkacaktır.
Bu manada düşük kalorili diyet, orta düzeyde antrenman ve ömür usulü modifikasyonu birinci önerilendir. Şayet hastanın gebelik istemi yok ise, uygun hastalarda birinci tercih en az 6 ay doğum denetim ilacı olmaktadır. Eşlik eden obezite ya da insülin direnci varlığında ise şeker hastalarında da kullanılan ilaç ek olarak kullanabilmekteyiz.
Milliyet
