HPV aşısıyla rahim ağzı kanseri yeryüzünden silinebilir

Senim TANAY KARAKUŞ
[email protected]

Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), ülkelerin rahim ağzı kanserini yok etme yolunda süratle ilerleyebilmesi için 2030 yılında kadar bir dizi aksiyon planı oluşturdu. Buna nazaran kız çocuklarının yüzde 90’ının şimdi cinsel aktiviteye başlamadan 15 yaşına kadar aşılanmasını öneren DSÖ, aşıların HPV’ye maruz kalmadan evvel uygulandığında en iyi sonucu verdiğini hatırlatıyor.

Bayan Hastalıkları, Doğum ve Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof Dr. Hüseyin Hüsnü Gökaslan da “Bu kanser cinsel ömürle çok yakından alakalı. Cinsel aktivite başladığında HPV virüsüyle müsabaka riski arttığından çocuk ve gençlerin şimdi cinsellikle tanışmadan aşılanması son derece önemli” diyerek HPV virüsü ve rahim ağzı kanseri hakkında tüm bilinmesi gerekenleri anlattı.

Öbür hiçbir kanserde bu kadar kuvvetli bir neden–sonuç münasebeti yok

Yaklaşık 100 başka tipi bulunan HPV virüsünün rahim ağzı kanserinde çok değerli bir rol oynadığını vurgulayan Prof.Dr. Gökaslan, şu bilgileri verdi:“Serviks kanserlerinin yüzde 99,7’sinde HPV’nin varlığı gösterilmiş. Aslında yüzde 100’ünden sorumlu.

Bu ortada hepatit virüsünün karaciğer kanseriyle, sigaranın akciğer kanseriyle bağından katbekat daha besbelli bir biçimde HPV ile serviks kanseri ortasında bir münasebet var. HPV olmadan serviks kanseri olmaz diyebiliriz.

Neden-sonuç bağı hiçbir kanserde bu kadar kuvvetli değil. Hasebiyle biz HPV enfeksiyonlarını önlediğimiz ve yol açtığı hücresel bozuklukları erken periyotta saptadığımız vakit sahiden bu kanseri tedbire bahtına sahibiz.”

Bağışıklık sistemi nizamlı işliyorsa HPV bedenden atılıyor

En fazla 20-29 yaş aralığında HPV enfeksiyonlarına rastladıklarını söyleyen Prof.Dr. Gökaslan, bu devri HPV enfeksiyonlarının pik (zirve) yaptığı vakit dilimi olarak nitelendirerek kelamlarını şöyle sürdürdü:

“30 yaşından sonra ve daha sonraki yaşlarda oran giderek azalıyor fakat öncesinde HPV enfeksiyonu toplumda çok sık görülüyor. Ergenlik çağından başlayarak cinsel faal hayatla birlikte bu virüsle karşılaşmak çok kolay. Bizim için değerli olan şu; HPV enfeksiyonlarının yüzde 90-95’i bağışıklık sisteminiz sistemli işliyorsa bedeniniz tarafından atılıyor. Lakin yüzde 5-10’luk bir kısmı kalıcı enfeksiyon haline geliyor. Kalıcı enfeksiyonlar, 30 yaşından sonra hücresel değişiklilere yol açıyor ve kansere dönüşümünü kolaylaştırıyor. Bu nedenle 30 yaşından sonra HPV – DNA’ya bakılması gerekiyor.”

Aşılamayla hastalık yeryüzünden silinebilir

HPV aşısının geliştirilmesiyle bir kanser cinsine karşı korunmak için çok değerli bir muvaffakiyet elde edildiğini söz eden Prof.Dr. Hüseyin Hüsnü Gökaslan, “HPV aşısı faal olarak dünyada 15 yıldır kullanılıyor. Bu deneyimle aşının kansere dönüşme ihtimali yüksek olan öncü lezyonları faal bir biçimde önlediğini söyleyebiliyoruz. Aşı ile tam olarak kanserin önlenebildiğini söyleyebilmek için önümüzde 30-50 yıllık bir süreç var. Tüm toplumların aşılanmasıyla bu hastalık yeryüzünde ortadan kaldırılabilir” diye konuştu.

Aşı için ülkü yaş 9-13 yaş ortası

Aşının şimdi teşhis konulmadan ve hiçbir yakınma olmadan uygulanması gerektiğini lakin bir teklif çerçevesinde bireylerin 26 yaşına kadar bağlantıya başlamış olsun olmasın aşı yaptırabildiğini anlatan Prof.Dr. Gökaslan, şunları söyledi:

“İdeal olan tüm toplumun aşılanması. Fakat burada kıymetli olan cinsel faal yaşama geçmeden aşının yapılması. Bizim ülkü yaş olarak tanımladığımız 9-13 yaş ortası çocukların aşılanması kural. Mesela Kanada, Avustralya üzere ülkelerde erkekleri de aşılıyorlar. Erkeği aşılayarak bayana bulaştırma ihtimalini azaltıyorsunuz. Şayet bayanlar da erkekler de cinsel yaşama geçmeden evvel aşılanırsa serviks kanseri dünya üzerinden kaldırabilir diye bir beklenti var. Özetle bu kanseri bir daha görmemek bu yolla mümkün.”

HPV aşısı bu kanserlere karşı da koruyor

Prof.Dr. Hüseyin Hüsnü Gökaslan, Türkiye’de şimdi 9’lu aşı bulunmadığını fakat en çok görülen 4 HPV virüs tipine karşı gözetici olan 4’lü aşının yüzde 80 tesirli olduğunu belirtti.

HPV’nin yalnızca rahim ağzında sorun oluşturmadığını, vajinada, vulvada, gırtlakta, mesane üzere organlarda da kansere yol açtığının ileri sürüldüğünü, bunlarla birlikte anüs ve erkeklerde penis kanseri üzere HPV’ye bağlı kanser cinslerinin de aşılamaya bağlı engellenebileceğini vurguladı.

Öbür cinsel yolla bulaşan hastalıkların (CYBH) varlığında HPV’nin bulaşma riskinin de arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Gökaslan, aşikâr başlı risk faktörlerini şöyle sıraladı:

-Erken yaşta cinsel bağlantıya başlamak (Ergenlerde ve daha erken yaşlarda cinsellik başladığında rahim ağzı kanseri olma riski daha fazla. Zira bu yaşlarda epitelin koruyuculuğu şimdi tam olarak gelişmiş değil. Hasebiyle cinsellik yaşı ne kadar erkene inerse risk o kadar artıyor.)

-Çok eşlilik (Eğer birden fazla cinsel partneriniz varsa riskiniz artıyor, tek eşlilik riski azaltıyor.)

-Partnerinizin de çok cinsel eşi olması,

-İmmün yetersizlikler (Bağışıklık sistemindeki bozukluklarda bağışıklık sisteminin baskılanmış olması nedeniyle risk artar.)

-Çok sayıda doğum yapmış olmak (Doğum esnasındaki hormonal düzenekler nedeniyle rahimin kanalı dışarıya hakikat açılır ve enfeksiyonlara daha çok maruz kalır. Münasebetiyle buraya virüsün yerleşmesi daha kolay hale gelir.)

-Uzun müddet kullanılan doğum denetim hapları da birebir halde birebir hormonal tesirden ötürü serviks kanseri görülme riskini artırabilir. 5-10 yılın üzerinde doğum denetim hapı kullananlarda daha fazla görülebilir.