Türk inşaat materyalleri onlarca ülkeye ihraç edilirken, her yıl talep artışı sürüyor. Lakin yerli inşaat gereci üretimine iç pazardaki ilgi yurt dışındaki üzere yüksek değil. İnşaat materyali üreticileri, kalite ve performansıyla dünyada tam not alan yerli eserlerin, iç pazarda da daha çok tercih edilmesi için ‘yerli malı seferberliği’ başlattı. Türkiye İMSAD Idare Konseyi Lideri Tayfun Küçükoğlu, maksatlarının dalda ithalatın 4 misli ihracat yaparak ülkeye sağladıkları cari fazlayı artırmak olduğunu vurgularken, iç pazardaki çalışmalara ait ise, “Ülkemizdeki inşaatlarda bilhassa yerli eserlerin kullanılması gerektiğini her platformda lisana getiriyoruz. Dış Ticaret Endeks raporlarımız da gösteriyor ki ‘Made in Turkey’ algısı şimdi iç pazarda hak ettiği pahası göremiyor. İç pazarda da yerli materyale duyulan itimadın artması gerekiyor. Bunu bir yerli malı seferberliği olarak değerlendirebiliriz” dedi.
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, inşaat gereçlerinin büsbütün yerli üretimi için Emlak Iştirak ve Emlak Konut’un, ithal materyallerin Türkiye’de üretilmesini sağlayacak yatırımlar yapacağını açıkladı. Bakan Kurum, daha evvelki açıklamalarında da müteahhitlerin yerli eser kullanmaları konusunda tavsiyeleri olduğunu belirtmişti. Yerli üretimle, inşaat maliyetlerinin düşmesi, bunun da konut fiyatlarına aşağı istikametli yüzde 15-20 düzeyinde yansıyabileceği kestirim ediliyor.
‘Tüm coğrafyaya yeter’
Teknolojik, altyapı ve insan kaynağı açısından yerli üretim gücünün Türkiye’nin içinde bulunduğu tüm coğrafyaya yetecek kadar üretim yapabildiği belirtilirken, ihracat yapma kapasitesinin ise tüm kıtalara ulaştığına dikkat çekildi. Pandemi devrinde de ülkelerin yerli üretiminin kıymetinin bir kere daha ortaya çıktığını belirten Tayfun Küçükoğlu, “İhracat portföyümüz, rekabetçilik gücümüz, gelişen algımız da; ülkemize yönelik inşaat materyalleri ithalatını azaltma potansiyelimizi işaret ediyor. Biliyoruz ki ithal edilen eserlerin tamamına yakını ülkemizde üretiliyor. Gereksinimimiz; Ar-Ge faaliyetlerimizin daha da geliştirilmesidir” dedi.
‘Mega’ teklif
Ar-Ge faaliyetlerinin gelişmesiyle, ithal edilen katma pahalı eserlerin Türkiye’de üretilerek ithalatın azaltılabileceğini anlatan Küçükoğlu, “En çok ithal ettiğimiz eserlerin ölçek yahut kapasite sorunu sebebiyle ithal edilen eserler oluşturuyor. Kamu ve özel dalın ortak ataklar yapmasını olağanüstü önemsiyoruz. Mega projelerde yerli materyallerin daha yüksek oranda kullanımı da hem algı, hem de miktarsal boyutta katkı verir” diye konuştu.
Asansör ithalatı azalıyor
İnşaat materyalleri özelinde en çok ithalat yapılan kalemler ortasında asansör ile yürüyen merdiven ve körükler var. Fakat bu eserlerde 2017’den bu yana gerileyen ithalat, 2019’da 107.8 milyon dolara kadar düştü. Türkiye’de 2019 prestijiyle asansör üretimi yapan 67 firma ve yürüyen merdiven yapan 7 firma bulunuyor. Yapısal kimya, ısıtma soğutma aygıtları, aydınlatma, alüminyum materyaller, demir çelik çubuk proril üzere eserler de ithalat kalemleri ortasında.
Toplam ihracatın üçte biri
Dünya ihracat sıralamasında birinci 10 içinde bulunan Türk inşaat gereçleri, Türkiye’de otomotiv ve dokumadan sonra en yüksek ihracat yapan üçüncü bölüm pozisyonunda bulunuyor. 22 milyar dolara yaklaşan inşaat gereçleri endüstrisi ihracatı, Türkiye’nin toplam ihracatının neredeyse üçte birini gerçekleştiriyor. İnşaat gereci bölümü dünyada 100’ün üzerinde ülkeye ihracat yapıyor. 2018’de 8 milyar doları aşan ithalat ise 2019’da 6 milyar dolar düzeyine düşürüldü.
‘Üretici şuuru yüksek’
İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, son yıllarda konut geliştiriciler başta olmak üzere müteahhitlerde yerli eser kullanımı şuurunun çok arttığını söyledi. Bunun temelinde Türk inşaat gereci dalının ‘dünya standartlarındaki kalitesi’ olduğunu anlatan Durbakayım, “İthal hevesi eskide kaldı. Pek çok eserde artık dünyada ‘Türk damgası’ var. İthal eser kullanımı artık eskisi üzere bir ‘öncelik’ olarak pazarlanmıyor. Tüketici de eserin kalitesinin şuurunda. Devletin de bunu teşvik eden çalışmalarının biz de destekçisiyiz” diye konuştu.
Milliyet