Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emel Memiş tarafından 339 şirket üzerinde gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları şöyle;
Kovid-19 periyodunda çalışmaya katılan bayanların yüzde 99’u artan konut işleri ve bakım sorumluluğundan, yüzde 97’si uzaktan/evden çalışma ile artan iş yükünden, yüzde 95’i ise telaş, ruhsal gerilim ve tükenmişlikten şikayetçi. Erkeklerin ise yüzde 74’ü salgın devrinde ücret/gelir yetersizliğinden yüzde 69’u irtibat ve bilişim teknolojilerine kısıtlı erişimden ve yüzde 65’i ruhsal gerilim ve tükenmişlikten şikayetçi.
Araştırmaya katılan işletmelerin neredeyse tamamında (yüzde 99) bayan çalışanlar tarafından ortak olarak iletilen problemler ortasında artan konut işleri ve çocuk/yaşlı/hasta bakımı nedeniyle karşılaşılan zorluklar belirtilirken, işletmelerin yüzde 25’inde bu sorun erkekler tarafından iletilmiştir. İşletmelerin yüzde 89’unda bayan çalışanlar mesken içi şiddetin arttığını belirtirken, yüzde 19’unda erkekler tarafından bu probleme işaret edilmiştir.
Kovid-19 periyodunda bayanların karşılaştığı problemlere kâfi tedbir alınamıyor. Kısıtlamalarla birlikte , çalışanların yaşadığı gerilimi azaltmak ve genel refahlarını desteklemek üzere, araştırmaya katılan işletmelerin yüzde 76’sı özel önlemler aldığını belirtmiş, lakin yalnızca yüzde 26 ’sı bayan çalışanlara yönelik özel tedbir alındığını tabir etti.
Araştırmada sunulan teklifler
Toplumsal cinsiyete hassas müdahaleler için teklifler:
1 – Sistemli olarak salgının tesirlerine dair, cinsiyete nazaran ayrıştırılmış data ve bilgi toplanması
2 – Şirketlerin çalışanlarının kriz devirlerinde pratik gereksinimlerini karşılarken toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini derinleştirmeyecek eşitlikçi ve dönüştürücü müdahaleler planlanması
3 – Kovid-19 sürecindeki müdahalelerinin toplumsal cinsiyet eşitliği açısından değerlendirilmesinde, bu araştırma datalarıyla oluşturulan “Eşitlik Endeksi”nin ve bileşenlerinin işletmelerce kullanımının yaygınlaştırılması
4 – Dış paydaşlar ve STK’lar ile iş birliği yapılması
5 – Toplumsal cinsiyete hassas takviye düzenekleri ve siyasetler konusunda mevzuatın gözden geçirilmesi
6 – Paydaşlıklar ve iş birlikleri ile toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bilinmesi, ele alınması ve bu alanda tedbire gayeli verilen iletilerin güçlendirilmesi için iş, sanat ve spor dünyasındaki rol modellerin harekete geçirilmesi.
Ulusal mevzuat ve siyasetlere yönelik teklifler
1 – Ulusal siyaset ve stratejileri belirleyen temel dokümanlarda toplumsal cinsiyet eşitliğinin bir gaye olarak yer alması
2 – Salgın sürecinde ve genelde kriz periyotlarında hazırlanan teşvik ve takviye paketlerinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin gözetilmesi
3 – Kovid-19 önlemleri sonrasında kalıcı olarak uzaktan çalışmaya geçiş mümkünlüğünün tüm boyutlarıyla tartışılarak ele alınması; uzaktan/evden çalışmanın bayanlar açısından farklı zorluklar ve gereksinimler ortaya çıkardığının dikkate alınması.
4 – Mesken ve bakım yükümlülüklerinde eşitsizlikle çaba konusunda milletlerarası başarılı uygulamalar incelenerek bütüncül siyaset adımlarının oluşturulması ve gayeler belirlenmesi.
5 – Milletlerarası örneklerde olduğu üzere ve ulusal siyaset evraklarında yer aldığı üzere iş ve aile hayatını ahenkleştirme gayesi kapsamında başta çocuk bakım kurumları olmak üzere bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması.
Rehber hazırlanacak
Araştırmanın bulgularından hareketle TÜSİAD, TÜRKONFED ve UN Women tarafından özel kesime yönelik “krizi eşitlikçi yönetmek” bahisli bir uygulama rehberi hazırlanacağı ve yaygınlaştırılacağı açıklandı.
WEPs taahhütlerine de dayandırılacak bu rehber ile şirketlerin kriz periyotlarında çalışanlarının pratik gereksinimleri karşılanırken toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini derinleştirmeyecek eşitlikçi ve dönüştürücü müdahalelerin planlanması amaçlanıyor. Ayrıyeten krize güçlü sürdürülebilir idare modellerinin benimsemesi hedefleniyor.
Milliyet
