İstanbul’da hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ve yağışsız geçen ayların akabinde barajlardaki doluluk oranları son 10 yılın en düşük düzeyine kadar düştü. İstanbul Su ve Kanalizasyon Yönetimi (İSKİ) datalarına nazaran İstanbul’da barajların doluluk oranları, yüzde 21 düzeyine kadar indi. İstanbul’daki mümkün su derdini gidermek için yağmur bombası tahlil olarak tekrara konuşulmaya başlandı. Bu bahiste açıklamalarda bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi Meteroloji Profesörü Orhan Şen, yağmur bombası kullanılırsa yüzde 15 yahut yüzde 30 ortasında yağış artırımı yapabileceğini ve yüzde 30’un çok büyük bir su ölçüsü olduğunu tabir etti. Ayrıyeten İstanbul’un bir yıllık toplam yağışının 750 kg civarında olduğunu söyleyen Şen, bu sene ise 500 kg civarında düştüğünü ve İstanbul’un kuraklığa girdiğini belirtti.
“Yüzde 15 yahut yüzde 30 ortasında yağış artırım yapabilirsiniz”
Pro. Dr. Şen, “Yağmur bombası ismi çok eskide kaldı. Yağmur bombası ismini kullanmıyoruz burada yağış artırımını kullanıyoruz. Yağış artırım projesi olarak dünyada bu biçimde anılıyor. Türkiye’de de bu formda anılmasında yarar var. Zira olmayan bir şeyi yapmıyoruz. Olan bir şeyi artırmaya çalışıyoruz. Fişek atarsınız bir dağ yamacından, roketle atılır ve orada patlatılır. İşte yağmur bombası ismi oradan geliyor. İstanbul’da, Ankara’da yapmaya kalkarsınız o metodu kullanamazsınız. Ne yapacaksınız bir uçak olacak. Uçak kanatlarına aletler takılacak, bir de o fişekler takılır. Pilot bir düğmeye basarak kaç tane fişek atmak istiyorsa onu yakar ve gerisinde duman formunda çıkar, o çıkanlar da gümüş iyodür tanecikleridir. Çoklukla bulutun cinsine bağlı olarak yüzde 15, yüzde 30 ortasında yağış artırım yapabilirsiniz. Yüzde 30 çok büyük bir ölçü aslında İstanbul’un bir yıllık toplam yağışı 750 kg civarındadır. Artık bu yılki 500 kg civarında. Yani kuraklığa girdik İstanbul’da. Bunlar süreksiz tahlillerdir kuraklığa kalıcı bir tahlil değildir. Bunun yerine su kaynaklarını iyi kullanmak, iyi yönetmek ve suyun planlamasını yapmak lazım” dedi.
“Barajlar yüzde 10’un altına düştüğünde suyunuz bitti demektir”
Yağmur bombasının bu vakitlerde atılabileceğini söyleyen Şen, “Türkiye’de yapılır mı evet yapılır, başarılıda olur. Bu işi bilim adamları ve teknisyenler yapabilirler. Hatta ve hatta bu cins uçaklar Türkiye’de var. Bizdeki bir havaalanında oraya koğuşlandırılır. Yağmurlu kış mevsiminde yapılır. Dünyada yapılıyor hem ziraî açıdan da yapılıyor. Yalnızca İstanbul olarak değil. Bunu iki, üç tane uçak ile Türkiye’nin muhtaçlık duyduğu yerlerde yapılır. Bu bir kesin tahlil değildir. Barajlar yüzde 10’un altına düştüğünde suyunuz bitti demektir. Zira taban suyu vardır ve o suyu alamazsınız. Hem pompa kâfi değildir, hem de orada canlılar vardır. Şu anda yüzde 20 civarında barajlar İstanbul için konuşuyorum. Yapılırsa yani bu vakitlerde yapılabilir yahut sene içinde programlama yapılabilir. Otururuz da yaparız da. Zira daha evvel de İstanbul’da, Ankara’da, İzmir’de yapıldı ve başarılı olundu. Yerli ve ulusal olarak yapılması lazım. Bir yağmur artırım projesinde bir buluta çıktığınız vakit en fazla üç yahut beşte yağmur dileği atarsınız ki 20 şer gramdan yani 100 gramı bile geçmez neredeyse yani gümüş iyidir etrafa ziyan düşünürsek hiç değerli değil fotoğrafçılıkta çok daha büyük ölçüde kullanılmakta zaten” formunda konuştu.
Milliyet