Istanbul Çağdaş Sinema, Türk Tuborg A.Ş.’nin katkıları, Goethe-Institut Istanbul işbirliğiyle sinema tarihinin en üretken ve tesirli direktörlerinden Rainer Werner Fassbinder’i ağırlıyor. Direktörün filmografisinden beş sinemanın izleyiciyle buluşacağı seçki Fassbinder’in 1969’daki birinci uzun metrajından başlıyor.
16 yıla 45 sinema sığdıran ve genç yaşta hayata veda eden Alman direktörün çevrimiçi ve fiyatsız gösterilecek sinemaları arasında Maria Braun’un Evliliği (1978), Endişe Ruhu Kemirir (1974) ve Effi Briest (1974) yer alıyor.
Programda Alman direktörün sinemalarının yanı sıra Oskar Roehler’in, Fassbinder’in hayatını aktardığı biyografik filmi Yaramaz Çocuk (2020) da izlenebilir.
Rainer Werner Fassbinder Seçkisi
KERHANECİ, 1969
18-20 Mart 2021
Direktör: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Hanna Schygulla, Lilith Ungerer, Rudolf Waldemar Brem
Can ezasından patlayan bir küme gencin uyuşuk hayatları, Fassbinder’in canlandırdığı Yunanlı konuk personel Yorgos ortaya çıkıp öfke şimşeklerini üzerine çektiğinde bozulur. Sinema Fassbinder’in, kendi tiyatro yapıtından uyarladığı ve tiyatro sahnesine mahsus durağan imgelerden oluşan, paralize olmuş bir toplumun darlık ve sakinlik hissini anlatıyor. Kahramanların ağzından Fassbinder’in dahice tasarladığı, realizm ve yapay basmakalıp kelamların karışımı replikler çıkıyor. Hem direktör olarak yabancılaşmasını hem de Alman toplumundaki yabancı korkusunu tabir eden genç direktörün bu ikinci uzun metrajı, sanatının kilometre taşlarından biri.
KAYGI RUHU KEMIRIR,1974
20-22 Mart 2021
Direktör: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Brigitte Mira, El Hedi ben Salem, Barbara Valentin
Altmış yaşında bir temizlikçi olan Emmi bir akşam “konuk işçilerin” gittiği bir meyhaneye masraf. Burada kendinden çok genç, yapılı ve sakallı bir Faslı olan Ali ile tanışır. Aslında öbür bir ismi vardır adamın, lakin dans partnerine anlattığına nazaran kendi ülkesinden gelen konuk çalışanların hepsine Almanya’da Ali diye hitap edilmektedir. O gece Emmi ve Ali yalnızlıkları üzerine konuşur ve bu iki yalnız insan birbirlerine âşık olurlar. “İmkânsız bir aşk olsa da sonunda tekrar de imkânını bulan” bu sosyal-eleştirel melodramda Fassbinder, hem estetik hem de dramaturjik manada, Douglas Sirk’in üslubundan esinlenmiştir.
EFFI BRIEST, 1974
22-24 Mart 2021
Direktör: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Hanna Schygulla, Wolfgang Schenck, Ulli Lommel
Genç ve dertsiz Effi Briest kendinden yaşça çok büyük olan Baron von Instetten ile evlendirilir. Binbaşı Crampas’la müsabakası Briest’in hayatına bir müddet renk katar. Baron yıllar sonra karısının artık bitmiş olan ilgisini öğrenir ve bu birbiri arkasına gelen felaketlere neden olur. Fassbinder sinemada Theodor Fontane’nin tıpkı isimli romanına bağlı kalırken, şahsen anlatıcı rolünü üstlenmekle kalmıyor, en az romandaki üzere soğuk bir ironi ve kendine has bir manzara lisanı geliştiriyor. Böylelikle özgün metne sadakat ve özgünlük ortasında ülkü bir orta yol buluyor. Effi Briest’i dokunaklı bir çocuksulukla canlandıran Hanna Schygulla ise oyunculuğuyla göz dolduruyor.
AHLÂKSIZ ŞEYTAN,1976
24-26 Mart 2021
Direktör: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Kurt Raab, Margit Carstensen, Helen Vita
Solcu bir şair olarak hayata başlayan, lakin sonra siyasete bulaşarak hayallerini yitiren ve kendini ünlü Alman şair ve tercüman Stefan George (1868-1933) zanneden bir şairin kimlik, hayat ve yaratıcılığa dair krizi. Fassbinder ‘68 jenerasyonunun ısrarla ve asla tereddüt etmeden kendi nesillerinin ülkülerine bağlı kalmalarını eleştirirken, sol ütopyaların kaybedilmesinden sonra ortaya çıkan boşluk karşısında duyduğu kaygıyı da yansıtıyor. Kendisinin bir güldürü olarak tanımladığı sinema, aslında filmografisindeki en yakıcı, en saldırgan, en umutsuz ve tahminen bu yüzden de en şahsî çalışmalarından biri.
MARIA BRAUN’UN EVLİLİĞİ, 1978
26-28 Mart 2021
Direktör: Rainer Werner Fassbinder
Oyuncular: Hanna Schygulla, Klaus Löwitsch, Ivan Desny
Fassbinder’i milletlerarası üne kavuşturan bu birinci sinemasında, Maria ve Hermann Braun İkinci Dünya Savaşı’nın son günlerinde evlenir; birlikte geçirdikleri yarım gün ve geceden sonra, Hermann cepheye döner ve orada kaybolur. Maria tek başına hoşluğunu ve hırsını kullanarak 1950’lerin ekonomik mucizesi periyodunda başarılı bir iş bayanına dönüşür, varlıklı olur. Fassbinder, Adenauer periyodunu, tekrar yapılanmayı, ekonomik mucizenin başlangıcını ironi ve tezatlarla anlatır. Hem bir bayanın hayatının yıkıntılarından yükselmesini inceler hem de geçmişini unutmaya kararlı bir topluma kırık bir aşk kıssasını yakıştırır.
YARAMAZ ÇOCUK, 2020
28-30 Mart 2021
Direktör: Oskar Roehler
Oyuncular: Oliver Masucci, Hary Prinz, Katja Riemann
Alman sinemasının elbet en değerli ve provokatif direktörlerinden biri olan Rainer Werner Fassbinder 1969’da birinci sinemasını yaptığında 24 yaşındaydı. 13 yıl ve 38 sinema sonra odasında meyyit bulundu. Birebir anda birkaç proje için çalışan, içkiyle uyuşturucu karışımı, toplumsal nezaketle yahut toleransla ilgilenmeyen, radikal ve yıkıcı duruşuyla süratli bir hayatı oldu. Bu biyografik sinema Fassbinder’in mesleğini Münih’teki anti-tiyatro denemelerinden başlayarak takip ediyor ve hayatındaki hem oyuncusu hem sevgilisi olan Kurt Raab, Armin Maier, Aşk Ruhu Kemirir’in başrolündeki Faslı oyuncu El Hedi Ben Salem üzere travmalı karakterleri karşımıza çıkarıyor. Sineması ve Fassbinder’i tek başına taşıyan oyuncu Oliver Masucci bu sıkıntı misyonun altından muvaffakiyetle kalkıyor.
Milliyet
