“Obez ve Kovid-19’lu Bireyler: Epidemiyoloji ve Biyolojik Bağlar Üzerine Global Bir Perspektif” başlıklı meta tahlil için Çin, Fransa, İtalya, İngiltere ve ABD’nin ortalarında bulunduğu 10’un üzerinde ülkeden çalışmalar tarandı. Tahlildeki 399 bin 461 teşhis almış hastanın yüzde 55’ini erkek, yüzde 45’ini bayanlar oluşturdu. Aralık 2019-Temmuz 2020 devrindeki çalışmaları kapsayan meta tahlilde, yüksek kiloda ve obeziteli Kovid-19 hastalarının, olağan kiloda olan hastalara nazaran Kovid-19 pozitifliğinde yüzde 46’lık, hastaneye yatışta yüzde 113’lük, mevt sonlanımında yüzde 48’lik artış gösterdiği ortaya konuldu.
Avrupa Obezite Derneği İdare Konseyi Üyesi ve Türkiye Obezite Araştırma Derneği (TOAD) İdare Konseyi Lideri Prof. Dr. Volkan Yumuk, çalışmanın sonuçlarını değerlendirirken, kronik bir hastalık olan obezitenin Kovid-19 karşısında ne kadar büyük bir risk oluşturduğunu ortaya koyduğunu belirtti. Kovid-19 nedeniyle obezite riskinin de giderek artığına dikkati çeken Yumuk, bu mevzuda şuur ve farkındalık yaratılması konusunun her geçen gün daha fazla kıymet kazandığına işaret ederek, şu ihtarlarda bulundu:
“Pandemi devam ettiği sürece de bu risk devam edecek. Bu nedenle fazla kilolu yahut obeziteli bireylerin içinde bulunduğumuz periyotta tedavilerini sürdürmeleri ve hekimleriyle daima temas halinde olmaları önemli ehemmiyet taşıyor. Obezite 21. yüzyıl pandemisidir ve Kovid-19 öncesi de önemli bir halk sıhhati sorunuydu, fakat bu devrin de getirdiği olumsuz tesirlerle şayet tedbir almazsak obezitenin yayılma suratı daha da artacak.”
Pandemi sürecinde insanların konutta kaldıkça daha fazla yemeğe yöneldiğini anlatan Yumuk, “Fazla kilolu ve obeziteli bireyler bu süreçte ruhsal dayanak ve kilo kaybı tedavilerine orta verebiliyor, bu da kilo alımı ve metabolik hastalık risklerini arttırıyor. Pandemi sürecinde konutta kalma müddetinde yaşanan artış, ruhsal faktörlerle fazla kalori alımı ve hareketsizlik toplum genelinde kilo artışına sebep oldu. Bu da bilhassa diyabet ve tansiyon hastalarında mümkün bir koronavirüsü enfeksiyonunda hastalığın ağır geçirilme riskini artırabiliyor.” diye konuştu. Yumuk, obezite hastalığının önlenmesi, teşhis ve tedavisinde uzman bir grubun birlikte hareket etmesi gerektiğini lisana getirerek, “Hekim, diyetisyen, psikolog, idman uzmanı, hemşire olmak üzere tüm disiplinleri içinde barındırmalı. Bu nedenle Türkiye’de sayısı 13’e ulaşan obezite merkezleri büyük kıymet taşıyor.” dedi.
‘MORTALİTE ORANLARI ÇOK YÜKSEK’
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, Kovid-19’lu obeziteli hastaları inceleyen meta tahlili şöyle kıymetlendirdi:
“Kilolu kişinin diyabet, hipertansiyon, safra taşları, akciğer sorunları, uyku apnesi sendromu üzere birtakım meseleleri oluyor. Bu sıkıntılar nedeniyle obez kişinin başka şahıslara nazaran 3-4 kat daha fazla sorunlu bir hastalık süreci oluyor. Ağır bakıma gereksinim duyulduğunda bu şahıslarda, ağır bakım sürecinde yapay teneffüs aygıtına bağlanması yahut oksijenizasyonu daha iyi yapması için birtakım hareketlerin yapılması daha sıkıntı oluyor. Münasebetiyle bu şahısların entübasyon ihtimalleri daha çabuk oluyor. Meta tahlilde de görüldüğü üzere öbür şahıslara nazaran, hastane yatış ve mortalite oranları çok yüksek, neredeyse yüzde 100’e yakın hastane yatış fazlalığı var. Bu, yalnızca obezite değil, eşlik eden hastalıklardan da kaynaklanıyor.”
Türkiye’de de durumun farklı olmadığına değinen Tükek, yapılan çalışmaya nazaran diyabet, hipertansiyon, KOAH üzere hastalıklarla birlikte obezitenin de en fazla hastaneye yatış ve vefat nedenlerinden biri olduğunu belirterek, “Çalışmamızda obezitenin yüzde 6 oranında etkilemesi görülüyor ek mortaliteyi artırdığı istikametinde. Diyabeti de katarsak bu oran yükseliyor.” dedi. Tükek, obez şahısların idman yapması, sağlıklı beslenmesi gerektiğine işaret ederek, meskende kalmak, dışarıya çıkışın zorlaşması, Kovid-19 kaygısının, spor yapma konusunda isteksiz olan bu bireylerde kilo artışının devam etmesine neden olduğunu anlattı.
Obez bireylere değer vermek gerektiğini lisana getiren Tükek, “Bir kişinin 5 kilogram kaybetmesi, diyabet gelişme mümkünlüğünü yüzde 50’ye yakın azaltıyor, tansiyonu regüle etme talihi yükseliyor. Bu tip hastalıkları, obezite periyodundan başlayarak ortadan kaldırırsak, diyabet, hipertansiyon, KOAH üzere birçok hastalığı tedbire talihimiz var.” diye konuştu.
Milliyet