İyotun döngüsü
İyodun büyük bir kısmı toprakta bulunuyor. Kıymetli bir öteki kaynak da buzullar. Yağan yağmur ve ırmaklar aracılığı ile topraktan alınan iyot, denizlere ulaşıyor. Buzullardan gelen iyot ile birlikte okyanus önemli ölçüde iyot barındırır hale geliyor.
Bu nedenle deniz eserlerinin çabucak hepsi önemli ölçüde iyot içeriyor. İyot denizlerden buharlaşıp yağmur aracılığıyla tekrar toprağa ulaşıyor. Bu döngünün dışında kalan alanlardaki topraklar iyot açısından biraz daha şanssız.
Topraklarında kâfi iyot bulunmayan ülkelerde, iyot eksikliği sorunu ortaya çıkabiliyor. Türkiye ise iyot yeterliliği sıralamasında okul çocukluğu periyodunda orta seviyede yeterliliği olan bir ülke. Lakin, hamilelik periyodunda ise hala orta seviyede eksik ülkeler ortasında yer alıyor. Münasebetiyle, gebelerin iyot seviyelerinin olağan olup olmadığına dikkat etmeleri çok kıymetli hale geliyor.
Lahanayı çok seviyorsanız, dikkat!
Bedenimizin temel sistemleri için gereken bu kıymetli mineralin eksikliği sadece toprakta kâfi iyot bulunup bulunmamasına bağlı değil.
Birtakım besinlerin çok tüketimi de de iyot emilimini bozuyor. Bu besinlerin başında ise karnabahar, lahana, Brüksel lahanası, turp ve şalgam geliyor.
Bayanlara ihtar
Bayanların tiroit bezinin düzgün çalışması iyot seviyesine bağlı. İyot seviyesi, tiroit bezinin sağlıklı çalışması ve kâfi tiroit hormonu sentezlenmesi, bedende karbonhidrat ve yağ metabolizması, bağışıklık sistemi işlevleri ile yumurtlama ve adet döngüsü üzere çok kıymetli işlevlerin devamını sağlıyor.
Hamilelikte iyot muhtaçlığı artıyor!
Hamileliğin birinci üç ayında, bebeğin tiroit bezi çalışmıyor. Bu periyotta anneden gelen tiroit hormonları ile bebeğin muhtaçlığı sağlanıyor.
Üçüncü aydan itibaren bebeğin tiroit bezi çalışmaya başlar. Fakat yeniden de annenin tiroit bezinin olağan çalışması ve annenin iyot seviyesinin kâfi olması bebeğin olağan gelişimi için gereklidir.
Olağanda bayanda günlük ortalama 150 mikrogram iyot alımı gerekiyor. Fakat gebelik ve emzirme periyodunda artan muhtaçlık nedeni ile günlük 200-250 mikrogram iyot alınması gerekiyor.
Pekala, iyot yeterliliğini bilmek mümkün mü? İyot seviyesinin istenen düzeyde olup olmadığını tespit eden testler mevcut. Hamilelik devrinde rutin testler ortasında sayılan tiroit işlevleri ve idrarda iyot seviyesini ölçen testler uygulanıyor.
Kalıcı zeka geriliği nedeni
İyot eksikliğinden en çok etkilenen sistem, bebeğin beyin ve hudut sistemi oluyor. Eksikliği anne adayının sıhhatsiz bir hamilelik geçirmesine ve bebekte kalıcı zeka geriliğine yol açabiliyor.
Lakin kâfi iyot alımı ve tiroit işlevlerinin olağan olması ile bu aksiliklerin önüne geçilebilir.
Bu nedenle hamilelik ve emzirme periyodunda tabip önerisi ile kâfi iyot takviyesi alınması hayli kıymetli.
Milliyet
