Türkiye-Libya Yüksek Seviyeli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin birinci toplantısı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe başkanlığında yapıldı. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Erdoğan ile Dibeybe’nin yaptığı baş başa görüşmenin akabinde heyetler ortası toplantıya geçildi. Toplantıda, Türkiye-Libya ortasındaki iş birliğinin daha da geliştirilmesi için atılabilecek adımların değerlendirildiği, bölgesel ve memleketler arası gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulduğu belirtildi. Akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında Erdoğan, özetle şunları söyledi:
ÖNCELİKLİ GAYE LİBYA HALKININ REFAHI: Rahmet, mağfiret, rahmet ayı olan Ramazan-ı Şerif’in arefesinde gerçekleşen bu ziyaretin hayırlara vesile olmasını Rabbimden niyaz ediyorum. Tüm İslam aleminin Ramazan ayını tebrik ediyorum. Yüksek Seviyeli İşbirliği Kurulumuzun birinci toplantısını muvaffakiyetle icra ettik. Libya’yla 500 yılı aşan esaslı, derin ve özel münasebetlere sahibiz. İki dost, kardeş ve akraba millet olarak bekalarımız ve ay yıldızlarımız için yüzyıllardır yazgı birliği yaptık. Egemenliğimize kast edenlere karşı yekvücut gayret verdik. Bu ortak tarihimizden aldığımız güçle istikbalimizi inşa ediyoruz. Libya’nın egemenliği, toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunması Libya halkının refahı öncelikli amacımızdır.
TAKVİYE TÜRKİYE’DEN GELDİ: Türkiye tüm Libya’yı muhabbetle kucaklamaktadır. Ulusal Birlik Hükümeti’ne önceki yasal hükümetlere olduğu üzere her türlü takviyesi vermeye devam edeceğiz. Trablus’a yönelik taarruzların önemli boyutlara ulaştığı devirlerde BM’ce tanınan yasal hükümetin davetine icabetle Libyalı kardeşlerimizin yardımına koştuk. Bu takviye yalnızca Türkiye’den gelmiştir. Biz legal hükümetin yanında yer alırken diğerleri darbeci Hafter’i desteklemeye ve silahlandırmaya devam ettiler. Tarhune’de bulunan toplu mezarlar, işgal periyodunun canlı şahitleridir. Hak, adalet ve meşruiyet yerine darbenin ve darbecilerin yanında saf tutanlar bu katliamlara ortak olmuşlardır. İmzaladığımız Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakatı kapsamında Libya’ya verdiğimiz dayanak, Trablus’un düşmesini önlemiş, yeni katliamların önüne geçmiş ve ateşkesi sağlamıştır. Türkiye’nin takviyesi tıpkı vakitte Berlin Konferansı’na giden yolu açmış, siyasi süreci canlandırmıştır.
SEÇİMLER ÖNGÖRÜLEN TARİHTE DÜZENLENMELİ: Tüm eforlar sonucunda Ulusal Birlik Hükümeti kurulabilmiştir. Bundan bu türlü önceliğimiz Ulusal Birlik Hükümeti’nin yetkisinin ve egemenliğinin ülkenin geneline teşmil edilmesidir. Libyalı kardeşlerimizin daha iyi koşullarda yaşamaları için kamu hizmetleri geliştirilmelidir. Bu vesile ile memleketler arası toplumu tüm bu alanlarda ilerleme sağlanması ve seçimlerin öngörülen tarihte düzenlenmesi için Libya’ya samimi takviye verilmesine davet ediyorum.
REFAH HAVZASI: Akdeniz’i sürekli barış ve refah havzası olarak gördük. Akdeniz’de komşumuz olan Libya ile deniz yetki alanlarına ait imzaladığımız mutabakat muhtırası, her iki ülkenin ulusal menfaatini ve istikbalini garanti altına almıştır. Ötesi bizim açımızdan lafügüzaftır.
SOMUT ADIMLAR: Başta yatırımlar olmak üzere ikili ticaret ve ekonomik ilgilerimizi güçlendirecek somut adımlar üzerinde kurduk. Yaraların sarılmasına, tekrar imara ve Libyalı kardeşlerimizin refahına odaklanmalıyız. Türkiye sağlam yapısı ve güçlü özel bölümüyle Libya’nın imarına her türlü takviyesi verecektir. Yarın (bugün) Başbakan Dibeybe’nin iş adamlarımızla yapacağı toplantıda bu bahisler etraflıca değerlendirilecektir.
150 BİN DOZ AŞI: Koronavirüs belasının yaygın bir halde devam ettiği süreçte şu an itibariyle yarın 150 bin doz aşıyı da kendilerine teslim edeceğiz. Bingazi’deki Başkonsolosluğumuzu kaideler olgunlaştığında tekrar aktif hale getirmeyi planlıyoruz. Türkiye’nin salgınla çabadaki deneyimlerini Libya’ya aktaracağız. Trablusgarp’ta bir salgın hastanesini işleteceğiz.
‘İŞ BİRLİĞİ KORUMA EDİLECEK’
Türkiye ve Libya ortasındaki Yüksek Seviyeli Stratejik İşbirliği Kurulu Birinci Toplantısı sonrasında imzalanan ortak bildiride öne çıkan başlıklar şöyle;
– İki ülke ortasındaki esaslı dostluk ve kardeşlik bağlarına dayanan münasebetlerin karşılıklı fayda, hürmet ve eşitlik temelinde güçlendirilmesi, işbirliklerinin derinleştirilmesi ve çeşitlendirilmesi tarafındaki iradelerin tabir edildiği belirtilen bildiride, Libya’nın doğu, batı ve güney olmak üzere tüm sathında egemenlik, bağımsızlık, toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin koruma edilmesinin ehemmiyeti teyit edildi.
– Libya Siyasi Diyalog Forumu toplantısında seçimle belirlenen Başkanlık Kurulu ve Ulusal Birlik Hükümeti’nin Libya’nın yegane yasal idare yapısı olduğu vurgulanan bildiride, Libya’da 24 Aralık 2021’de yapılması öngörülen genel seçimlere giden siyasi sürecin pürüzsüz olarak ve takvime bağlı biçimde yürütülmesi için eş güdüm ve iş birliği içinde hareket etme kararlılığı beyan edildi.
– Doğu Akdeniz’de diyalog ve iş birliğini destekleyecek ve tüm tarafların haklarının garanti altına alınmasını amaçlayan bölgesel bir konferans düzenleme gereksinimi da vurgulanan bildiride, Libya’da Güvenlik Kesimi Islahatı ve kapasite inşası alanındaki iş birliğinin Libya’nın muhtaçlık ve talepleri uyarınca güçlendirilmesine olan istekler belirtildi. n İkili ticaret hacminin istikrarlı bir yapıda 5 milyar dolara yükseltilmesi amacıyla çalışılacağı teyit edildi. Karma Ekonomik Komitenin müteakip toplantısının en kısa müddette düzenlenmesi, Hür Ticaret Mutabakatı müzakerelerine yine başlanması konusunda mutabık kalındığı belirtilen bildiride, Libya’nın tekrar inşası sürecinde Türk müteahhitlik ve özel dalının oynayabileceği potansiyel rol tabir edildi.
‘TÜRK ŞİRKETLERİ GELSİN’
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe ise konuşmasında şunları söz etti:
MÜTEŞEKKİRİZ: İki kardeş ve dost ülke ortasında, kıymetli bir stratejik işbirliği toplantısı oldu. Bizler tüm komşu ve dost ülkelerle gerçek manada stratejik ilişkiyi tesis etme dileği içerisindeyiz. Bilhassa de Türkiye ile bunu yapma isteği içerisindeyiz. Biraz çaba gösterirsek herkesin çıkarına çok büyük işler gerçekleştiririz. Libya’nın güvenliği, istikrarı, egemenliği, ekonomik ve toplumsal bütünlüğü, toprak bütünlüğüne vurgu yaptık. Libya’nın egemenliğine hürmet yaptığımız işbirliğinin temelini oluşturmaktadır. Türkiye’nin Libya’daki seçimlerin belirlenen takvimde yapılması konusundaki dayanaklarına müteşekkiriz. Türkiye’nin Libya’da kalıcı bir ateşkese yönelik dayanağından ötürü da müteşekkir olduğumuzu söz etttik.
İKİ ÜLKENİN ÇIKARINA: Libya hükümetinin beklentileri çerçevesinde güvenlik ve istikrarı temin etmeyi arzulamaktayız. Her türlü terör aksiyonlarına karşı çabamızı sürdürecek, yasa dışı göç konusunda eforlarımızı ağırlaştıracağız. Bilhassa deniz yetki alanlarıyla ilgili mutabakatın iki ülkenin çıkarına olduğunu ve ilgili ülkelerin de herkesin çıkarına olacak diyalog sürecinin kıymetini vurguladık. İkili ticaret hacmimizi istikrarlı formda arttırmayı arzulamaktayız.
TÜRKİYE BÜYÜK HİSSE ALACAK: Libya tekrar imar ve yapılanma konusunda birçok projeye mesken sahipliği yapacaktır. Türk şirketlerinin gelip bu projelerini yürütmeleri isteği içerisindeyiz. Tıpkı formda dost ve kardeş ülkelerden birebir yaklaşımları beklemekteyiz. Türkiye’nin bu alanda büyük hisse alacağına inanıyoruz. Bizler işbirliğimizin güç alanında da geliştirilmesi isteği içerisinde olduğumuzu tabir ettik. Yeniden ulaşım alanında tekrar THY’nin seyahatlerine başlaması ve korona ile uğraş bağlamında sıhhat işbirliğini ele aldık. Kurulumuzun bir sonraki toplantısının Trablus’ta olmasını arzuluyoruz.
5 MUTABAKAT İMZALANDI
Türkiye ve Libya ortasında 5 muahede imzalandı. Bu kapsamda, ‘Libya’da Elektrik Santrali Üretimine Ait Protokol’, ‘Libya’da 3 adet Elektrik Santrali İnşasına Ait Mutabakat Zaptı’, ‘Trablus Havalimanı Yeni Memleketler arası Terminal İnşasına Ait Mutabakat Zaptı’, ‘Trablus’ta Yeni Bir Alışveriş Merkezi İnşasına Ait Mutabakat Zaptı’, ‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Libya Devleti Ulusal Birlik Hükümeti Ortasında Medya Alanında Stratejik İşbirliğine Ait Mutabakat Zaptı’ imzalandı.
Milliyet
