GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul – Marmara Denizi’nde son 15 yılın en ağır deniz salyası (müsilaj) yoğunluğu uzmanları endişelendiriyor. Saros’dan Gemlik Körfezi’ne kadar her yerde beliren müsilaj, insan kaynaklı kirlilikle birleşince denizin kaldıramayacağı yüke dönüştü. Durumun kritik olduğunu belirten uzmanlar acil tedbir çalışmaları yapılması gerektiğini vurguladı.
Kirlenmeye reaksiyon
Türkiye Tabiatını Müdafaa Derneği Bilim Danışmanı ve Süleyman Demirel Üniversitesi Su Enstitüsü Kurucusu Dr. Erol Kesici, tek hücreli mikroorganizma alglerin çok çoğalmasıyla oluşan olayın hafife alınmaması gerektiğini belirterek şunları söyledi:
“Müsilajın çok çoğalmasının en değerli nedeni ötrofikasyon yani çok kirliliktir. Sularımız dışarıdan gelen azot ve fosfor yüklerini taşıyan ziraî, sanayi ve evsel atıkların tesiri altında. Atıklarla gelen bu besi unsurları, fotosentezle ve bakteriyel aktivite artışıyla suları yeşile, kahverengiye, beyaz-pembemsi renklere boyar. Suyun geometrik yapısı (yağmur ya da atıklar), güneş tesiri, su sıcaklığı ve denizin sakinliği kümeler (koloniler) oluşturmasını sağlar. Denizde oksijen düzeyi düşer, balık ve öbür canlıların solungaçları tıkanır. Canlılarının ortam göçüyle çeşit ve çeşitte azalma oluşur. Müsilaj insanların denizi kirletmesine karşı bir yansıdır. Öncelikle kirletmemeli ve atıkları denetim etmeliyiz. İnsan kaynaklı evsel, endüstriyel ya da ziraî atık kaynaklarının araştırılması kaide. Marmara üzere yarı kapalı su havzasını korumalıyız. Müsilaj alanları bariyerle çevirip ortamdan uzaklaştırılabilir.”
‘Kaybedeceğiz’
Bandırma Onyedi Eylül Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı ise 8 aydır müsilaj yoğunluğunu takip ettiklerini kaydederek, “Büyük bir etraf problemine dönüşmeden evvel tedbir alınması gerekirdi” dedi. Prof. Dr. Sarı şöyle devam etti:
“3 nedeni var. Birincisi iklim değişikliğiyle deniz suyu olağandan 2.5 derece sıcak. İkincisi olağandan daha durağan ve hareketsiz bir Marmara Denizi var. Üçüncüsü denizde azot ve fosfor yükü çok yüksek. Artık kirlilik Marmara’nın kaldıramayacağı kadar büyük yük. Direkt ya da dolaylı evsel ve endüstriyel atıkların bırakıldığı deniz artık bu yükü kaldıramıyor. Çok açık görülüyor ki Marmara alarm veriyor. Müsilaj birinci günlerinde yani aralık-ocak aylarında 5 metre derinliğe kadar iniyordu. Şimdilerde deniz yüzeyinden 0-30 metre derinliğe kadar müsilajı görüyoruz. Marmara etrafındaki sanayi ve sanayi tesislerinin atıklarını denetleyecek ilgili bakanlıklar çok çalışmalı. Şayet atıklar bu süratle Marmara’ya bırakılmaya devam ederse iklim değişikliğinin tesiriyle önlenemez bir kirlilik oluşacak ve çok taraflı kaybedeceğiz.”
Balıkçıların ağları salyayla kapanıyor
30 bin küçük balıkçı ismine konuşan İstanbul Bölgesi Su Eserleri Kooperatifler Birliği Lideri Erdoğan Kartal, “Marmara’daki kirlilik nedeniyle biz ekmek kazanamıyoruz. Bu afetlerde biz açlığa mahkum kalıyoruz. Balık ağlarımızın gözenekleri salya ile kapanıyor. Balık yumurtlama alanları tahrip oluyor. Ne denize çıkacak gücümüz ne de birikimimiz kalmadı. Teknelere bakım yapma bahtımız azaldı. 12 metre altındaki balıkçı tekneleri için bakanlığımızdan dayanak bekliyoruz” dedi.
Milliyet
