Koronavirüs tedbirleri kapsamında olağanlaşma sürecinde işyerlerine takviye olunmasını sağlayan yasa çıktı, 28 Temmuz’da da Resmi Gazete’de yayımlandı. Yayınlanır yayınlanmaz da yasa uygulamaya girdi.
Yasa ile işyerinde haftalık olağan çalışma müddetlerine dönülmesini teşvik etmek emeliyle sigortalı ve patron hisselerinin tamamını 3 ay boyunca ve 2020’nin Aralık sonuna kadar devlet karşılayacak. Pekala, bu imkandan hangi işyerleri yararlanacak.
Koronavirüs salgını kaynaklı zorlayıcı sebebe bağlı olarak özel kesim işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlananlar ile bu süreçte patronu tarafından fiyatsız müsaadeye çıkartılıp da nakdi fiyat takviyesi alanlar; çalıştıkları işyerinde haftalık olağan çalışma mühletlerine dönmeleri halinde, prime temel kar alt sonu üzerinden hesaplanan sigortalı ve patron hisselerinin tamamı 3 ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Uygulama sene sonuna kadar sürecek.
SENE SONUNA KADAR SÜRECEK
Maddeden da anlaşılacağı üzere prim teşvikinden yararlanacak işyerlerinin öncelikli olarak olağan çalışma tertibine dönmesi gerekiyor. Dayanak; kısa çalışma ödeneği alan işyerleri ile koronavirüs devrinde çalışanını fiyatsız müsaadeye çıkartarak, nakdi fiyat dayanağından yararlanan işyerlerine verilecek ve kısa çalışma ödeneği bittikten sonraki aydan itibaren patron teşvikten yararlanabilecek. Örneğin, patron, ağustos ayında olağan çalışma tertibine döner ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanmazsa; eylül ayından itibaren üç ay boyunca, yani kasım ayı sonuna kadar prim teşviki alabilecek.
Tabi, prim teşvikinin de makul limitleri var. Buna nazaran patrona her bir ay için sağlanacak prim takviye müddeti; kısa çalışma ödeneği alanlar için sigortalının kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısı ile hudutlu olacak. Nakdi fiyat dayanağından yararlandırılanlar içinse prim dayanağı, nakdi fiyat takviyesi aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçmeyecek.
Dayanak fiyatına gelince. Minimum fiyatlı bir çalışan için yararlanılacak en yüksek takviye meblağı 956 lira. Yani, patron, üç ay boyunca, minimum fiyatlı her bir çalışan için aylık 956 lira prim teşviki alacak, üç ay toplamında da bu meblağ 2.868 lira olacak.
MESKEN İŞLERİNDE ÇALIŞANA YOK
Prim dayanağı, kısa çalışma ödeneği alanlar için çalışanın kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını geçmeyecek. Birebir halde nakdi fiyat dayanağından yararlananlar için de nakdi fiyat dayanağı alınan aylık ortalama gün sayısı kadar teşvik verilecek. Daha açık şöyle anlatayım. İşyeri, koronavirüs nedeniyle faaliyetini büsbütün durdurmuşsa her bir çalışan için tam teşvikten yararlanabilecek. Lakin işyeri, ay içinde yalnızca 15 günlük kısa çalışma ödeneği almışsa, prim teşviki de 15 gün üzerinden hesaplanacak.
Pekala, prim teşvikinden tüm patronlar ve çalışanlar yararlanabilecek mi? Toplumsal güvenlik takviye primine tabi çalışanlar yararlanamayacak. Bir de konut hizmetlerinde çalışan ve çalıştıranlar bu teşvikten yararlanamayacak. Lakin mesken hizmetlerinde çalışanlar kısa çalışma ödeneğinden faydalanmaya devam edebilecek.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ YIL SONUNA UZADI
Yeni çıkan ve yürürlüğe giren yasa ile iki kıymetli düzenleme daha yapıldı. Bunlardan biri kısa çalışma ödeneği ile ilgili, oburu ise patrona getirilen çalışanı işten çıkarma yasağı ile ilgili.
Yasa ile kısa çalışma ödeneği yıl sonuna kadar uzatıldı. İşten çıkarma yasağı ise üçer aylık mühletler halinde uzatıldı, fakat bugünkü uygulamadan farklı olarak belli iş yahut hizmet kontratlarında müddetin sona ermesi, işyerinin rastgele bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, her türlü hizmet alımları ile imal işlerinde işin sona ermesi hallerinde patron, çalışanın iş mukavelesini sonlandırabilecek.
Milliyet
