Pandemi sürecinde alınan önlemlerle yurt dışında üstlendikleri işlere devam eden Türk müteahhitler, salgın krizine karşın geçen yılın birebir periyoduyla benzeri kıymette iş hacmini yüklendi. Ticaret Bakanlığı datalarına nazaran; 2020 yılında temmuz ayı sonu itibariyle dal tarafından yurtdışında 5.3 milyar dolar fiyatında 105 proje üstlenildi. Türk müteahhitlerinin, 2019 yılı ocak – temmuz periyodunda üstlendiği 130 projenin kıymeti ise 5.7 milyar dolar tutarındaydı.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Mithat Yenigün, yurt dışında iş yapan müteahhitler için yaptıkları teklifte, fırsat sunan bölgeleri işaret etti. Yenigün, “Türk müteahhitleri için bilhassa Sahra altı Afrika ülkelerinde kalkınma planları çerçevesinde sürdürülecek projelerden, memleketler arası kuruluşlardan mali dayanak sağlanmasıyla kıymetli bir hisse almanın mümkün olabileceği değerlendirilmektedir” dedi.
Finansman dayanağı
Bu kapsamda TMB öncülüğünde çok taraflı kalkınma bankaları ve ülke Eximbankları ile temasların artırıldığını vurgulayan Yenigün, son yapılan çalışmalarla ilgili şu bilgileri verdi:
“Asya Kalkınma Bankası ve Afrika Kalkınma Bankası ile düzenlenen görüntü konferanslarla anılan bankaların kesime sunduğu dayanaklar hakkında bilgi alışverişinde bulunulmuş, Türk Eximbank ile Amerikan Eximbank ortasındaki mevcut mutabakat zaptının uygulanmasına yönelik olarak Amerikan Ticaret Odası ile düzenlenen bir öteki aktiflikte ise üçüncü ülkelere yönelik işbirliği ve finansman imkânları ele alındı.”
Mithat Yenigün, Türk yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin klâsik pazarlarının güç üreticisi/ihracatçısı ülkeler olması nedeniyle bunun; üstlenilen projeler ile petrol fiyatlarındaki değişim ortasında bir bağ oluşturduğuna dikkat çekti. Düşen petrol fiyatlarının yurtdışı projelere olumsuz tesirine ait olarak pazar çeşitlendirmesine gitme eforlarının ağırlaştığı bilgisi paylaşıldı. Yenigün, “Pazar araştırması, finansman temini ve yabancı ülke makamları ile bağlantı tesisi konusunda takviyeye ihtiyaç var. Sahra altı Afrika öne çıksa da aktüel çalışmalar ortasında başşehir Cakarta’nın taşınması süreci başta olmak üzere müteahhitlik hizmetlerimiz için büyük fırsat sunan Endonezya’ya yönelik temaslar artırıldı” diye konuştu.
Rusya yeniden önde
Yurt dışında üstlenilen proje bölgelerinde yılın birinci yedi aylık devrinde başkan pazar tekrar Rusya olurken, ülkede 1.6 milyar dolar fiyatındaki 13 projenin üretimi alındı. Birinci beş pazar içindeki öteki ülkeler Ukrayna (643 milyon dolar fiyatında 6 proje), Hırvatistan (451 milyon dolar fiyatında 1 proje), Irak (364 milyon dolar fiyatında 5 proje) ve Gürcistan (295 milyon dolar meblağında 5 proje) olarak sıralandı. Kesimin yurtdışında bugüne kadarki toplam proje portföyü 407.2 milyar dolar oldu.
‘Proaktif yaklaşalım’
Türk müteahhitlerin olağanlaşma süreciyle birlikte ülkelerin gündeminde olacak kalkınma atakları ve alt yapı gereksinimleri konusunda avantajlı pozisyonda yer aldığına dikkat çeken Mithat Yenigün, “Girişimcilik ruhu ile öne çıkan Türk müteahhitleri, hayli riskli bölgelerde uygun maliyetle ve kaliteli iş yapıyor olması avantaj sağlayacaktır. Bu çerçevede salgın sonrasına odaklanan dal için proaktif yaklaşımlar ortaya koymak büyük ehemmiyet taşımaktadır. Dünya iktisadında salgının bu yıl yol açması beklenen resesyonun akabinde 2021 için ortaya konan büyüme öngörülerinde, inşaat bölümünün katkıları kritik ehemmiyet taşıyacak gözüküyor. Avrupa İnşaat Sanayii Federasyonu’nun raporlarında, inşaat faaliyetleri için yapılan her 1 euro’luk harcamanın toplam ekonomik faaliyetlere çarpan tesiriyle 1.9 ila 2.9 euro ortasında ek katkı sağladığına işaret ediliyor” dedi.
Milliyet