Ortadoğu Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Kısmı mezunu olan ve Fulbright bursuyla etraf mühendisliği eğitimi için ABD’deki University of Wisconsin’e giden Prof. Dr. Berrin Tansel, Florida Memleketler arası Üniversitesi’nde öğrencileriyle birlikte araştırmalar yapıyor. Florida Milletlerarası Üniversitesi İnşaat ve Etraf Mühendisliği Kısım Lideri olan ve NASA ile sürdürdüğü atık sulardan amonyağı ayırmak üzere çok sayıda projede yer alan Prof. Dr. Berrin Tansel, Amerikan Etraf Mühendisliği ve Bilim İnsanları Akademisi (American Academy of Environmental Engineers & Scientists – AAEES) Bilim Ödülü’nü kazandı. Akademinin her yıl, liderlik ile özgünlük gösteren ve şimdiki çevresel sıkıntılara yönelik yenilikçi tahliller üreten bir bireye verdiği mükafatı kazanan Prof. Dr. Tansel çalışmalarını anlattı.
Atık sular projesi
Şu anda NASA ile atık sulardan amonyağı ayırmak için bir proje sürdürdüklerini belirten Prof. Dr. Tansel, “Uzay seyahatleri sırasında astronotların atık suları çok daha konsantre oluyor. Birinci basamakta bu türlü bir projenin dünyadaki atık sularda kullanılma imkanını inceledik. Sonraki evrede sistemi biraz daha geliştirip testler yapmayı planlıyoruz. Sudaki amonyak evvel kristal halinde olan katı bir gerece bağlanıyor ve sudan ayrılıyor. Sonra kristali ısıtarak amonyağı ayırıyoruz. Bu amonyağı da tekrar kullanıma sunuyoruz. Amonyak özellikle gübre imali için kullanılan kıymetli bir unsur oluyor” dedi.
‘Uzaya daha az su gidiyor’
Prof. Dr. Tansel, NASA ile yaptığı çalışmada uzaya daha az su gönderilmesini başardıklarını söyleyerek, “Uzay seyahatinde bir insanın günlük su muhtaçlığı 11.5 litre. Dünyada ise adam başı günlük su muhtaçlığı 300 litre. NASA uzaya Shuttle’ı gönderirken bu hesaba nazaran ne kadar su dolduruyordu? Shuttle’de en çok yer alan gereç suydu. Lakin artık uzay seyahatinde bu kadar su taşınmıyor” diye konuştu.
Ses dalgalarıyla sızıntı tahlili
Kıyıların pak kalması, su kalitesi ve suyun tekrar kullanılması üzere çalışmalar yaptıklarını belirten Tansel, “Başka bir projemizde borulardan sızan suların nereden sızdığını bulmak için ses dalgalarını tahlil ediyoruz. Ayrıyeten uzay seyahatlerinde kullanılan suyu tekrar kullanılacak kaliteye getirmek için filtre sistemleri ve çöpten elde edilen metan gazının daha verimli çalışması mevzularıyla ilgileniyoruz” dedi.
‘Ödül çok memnun etti’
Mükafatın çok hürmet duyulan bilim insanları tarafından özgün tahliller sunan bireylere verildiğini söyleyen Prof. Dr. Berrin Tansel şunları aktardı: “Bu ödül her yıl bir şahsa veriliyor. Muhakkak bir çalışma için değil vakit içinde yapılan araştırmaların ve bilime yapılan katkıların hepsi göz önüne alınarak veriliyor. Bilhassa benim mesleğim boyunca çok hürmet duyduğum şahıslar tarafından verilmesi beni çok memnun etti.”
Milliyet
